Stalen kolommen op fundering: Technieken, toepassing en uitvoering

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij de bouw of verbouw van een woning speelt de keuze van de fundering een cruciale rol in de stabiliteit en levensduur van het gebouw. Een stalen kolom op een goed uitgevoerde fundering vormt een essentieel onderdeel van elke constructie. In dit artikel bespreken we de verschillende vormen van funderingen op staal, hun toepassing, de voordelen en nadelen, en de technische aandachtspunten bij de uitvoering. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen uit het bouwvak en richt zich specifiek op de rol van stalen kolommen in combinatie met funderingen op staal.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal verwijst niet naar een fundering die letterlijk uit staal is vervaardigd, maar naar een constructie die op de beschikbare ondergrond is uitgevoerd. Deze term stamt uit de oudhollandsche bouwtermijologie, waarbij "op staal" simpelweg betekent "op de beschikbare ondergrond". Historisch gezien werd deze term gebruikt in de dijkenbouw, maar tegenwoordig wordt het vooral in de bouwsector gebruikt om aan te geven dat de fundering rechtstreeks op een draagkrachtige grondlaag is uitgevoerd, zonder gebruik van palen of diepe funderingsmethoden.

De keuze voor een fundering op staal is afhankelijk van de ondergrond. Deze methode is meestal geschikt wanneer een zandgrond binnen 3 meter van het grondoppervlak ligt. In het westen en noorden van Nederland, waar vaak zachte gronden voorkomen, wordt vaak een paalfundering gekozen, terwijl in het overige gedeelte van het land fundering op staal de meest gebruikte methode is.

Soorten funderingen op staal

Er zijn drie veelvoorkomende vormen van funderingen op staal, elk met specifieke toepassingen, voordelen en nadelen:

Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een brede, gewapende betonnen plaat die over de gehele constructie is geplaatst. Deze methode is relatief eenvoudig uit te voeren en geschikt voor relatief lichte belastingen. De krachten op de plaat moeten gelijkmatig worden verdeeld, zodat er geen inzakking of vervorming optreedt.

Voordelen: - Relatief eenvoudige uitvoering - Goede verdeling van belasting over het gehele oppervlak

Nadelen: - Gevoelig voor doorzakking, afhankelijk van de ondergrond - Geen ideale keuze bij zware belastingen of ongelijke belastingverdeling

Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit brede stroken van gewapend beton die onder dragende muren of gevels worden geplaatst. Deze methode is geschikt voor situaties waarbij de belasting voornamelijk onder muren of gevels ligt.

Voordelen: - Minder materiaalverbruik dan plaatfundering - Toepasbaar onder muren en gevels

Nadelen: - Niet geschikt voor het ondersteunen van zware kolommen of gehele constructies - Minder geschikt voor situaties met hoge belasting

Poerfundering

Een poerfundering bestaat uit zware betonnen blokken (poeren) die onder zware kolommen zijn geplaatst. Deze methode is geschikt voor zware belastingen, zoals die voorkomen bij kolommen in industriële of commerciële gebouwen.

Voordelen: - Zeer geschikt voor zware kolommen - Goede dragende capaciteit

Nadelen: - Gevoelig voor ongelijkmatige vervorming - Vereist hoge uitvoeringskwaliteit om scheurvorming te voorkomen

Stalen kolommen op fundering: Toepassing en aandachtspunten

Een stalen kolom die op een fundering op staal is geplaatst, moet steeds worden ondersteund door een geschikte funderingsvorm. In de praktijk wordt meestal een poerfundering gebruikt voor stalen kolommen, omdat deze methode het zware gewicht van de kolom goed kan opvangen.

Bij de uitvoering van een stalen kolom op fundering is het belangrijk om rekening te houden met de volgende aandachtspunten:

Grondverzet en grondverbetering: De ondergrond moet voldoende draagkracht hebben. Als de draagkracht onvoldoende is, kan grondverbetering worden uitgevoerd via verdichting of injectie.
Krachtenverdeling: De krachten die vanuit de stalen kolom worden overgedragen, moeten gelijkmatig worden verdeeld over de fundering. Dit voorkomt inzakking of vervorming van de constructie.
Wapening: De fundering moet correct worden gewapend om te voorkomen dat scheurtjes ontstaan. Dit is vooral belangrijk bij plaat- en poerfunderingen.
Vorstandsmaatregelen: Bij plaatfunderingen is het aan te raden om een vorstrand aan te brengen om de fundering te beschermen tegen vorst.

Wanneer is een fundering op staal niet geschikt?

Een fundering op staal is niet geschikt in situaties waarin de ondergrond niet voldoende draagkracht heeft. Bijvoorbeeld bij veengrond, zachte kleigrond of aangevulde grond is een paalfundering meestal beter aangewezen. Ook is een fundering op staal niet geschikt wanneer de zandlaag dieper dan 3 meter ligt. In dergelijke gevallen kan de fundering doorzakken wanneer de grond nat wordt of vochttoetreding heeft.

Constructieberekening en vergunning

Voor het plaatsen van een fundering op staal is altijd een constructieberekening nodig. Deze berekening zorgt ervoor dat alle elementen in de constructie worden doorgerekend en dat de fundering voldoet aan de vereisten van de bouwtechnische normen. Bovendien is het verplicht om een funderingsplan in te dienen bij de gemeente als onderdeel van een omgevingsvergunning. Dit plan bevat onder andere de constructieberekening en de constructietekening.

Een goede constructeur kan een efficiënte funderingsoplossing ontwerpen. Bijvoorbeeld door de dikte van een plaatfundering te optimaliseren, kan men aanzienlijk besparen op materiaal- en werkzaamheidskosten.

Grondverbetering voor fundering op staal

Als de ondergrond niet geschikt is voor een fundering op staal, kan grondverbetering worden overwogen. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden via verdichting van de grond of via groutinjectie. Ook kan een zandkoffer worden aangebracht om de draagkracht te verhogen. Deze maatregelen maken het mogelijk om toch een fundering op staal te plaatsen, zonder dat een paalfundering nodig is.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelvoorkomende en betrouwbare methode om een gebouw of aanbouw te ondersteunen. Het is echter belangrijk om de ondergrond correct te analyseren en de juiste funderingsvorm te kiezen, afhankelijk van de belasting en de grondkenmerken. Voor stalen kolommen is meestal een poerfundering de meest geschikte keuze. Bij de uitvoering is het essentieel om rekening te houden met krachtenverdeling, grondverzet en wapening. Bovendien is een constructieberekening en eventuele vergunningen verplicht. Met deze informatie zijn zowel bouwprofessionals als eigenaars goed voorbereid op de uitvoering van een fundering op staal.

Bronnen

staal
kolom