Verloren Bekisting voor Staalfunderingen: Toepassing, Voordelen en Technische Specificaties

In de bouwsector is de keuze van de juiste funderingsmethode en bekisting van groot belang voor de duurzaamheid en kwaliteit van een bouwwerk. Een modern alternatief voor traditionele houten bekistingen is de verloren bekisting. Deze methode wordt steeds vaker toegepast bij funderingen op staal, met name in woningbouwprojecten en utiliteitsbouw. Verloren bekistingen worden vaak gemaakt van materialen als EPS (expandable polystyrene), polystyreen of versterkt polyethyleen (PE), en blijven in de betonconstructie achter. Hierdoor is het niet nodig om de bekisting na het storten te demonteren, wat tijd en kosten bespaart.

In dit artikel worden de toepassing, voordelen en technische kenmerken van verloren bekistingen bij funderingen op staal besproken, met nadruk op de praktische toepassing in de Nederlandse bouwpraktijk.

Wat is verloren bekisting bij funderingen?

Verloren bekisting is een bekistingssysteem dat na het storten van de betonconstructie blijft zitten en dus niet meer verwijderd hoeft te worden. Dit is een aanzienlijke tijdsbesparing in vergelijking met traditionele houten bekistingen, waarbij na het harden van het beton de bekisting moet worden verwijderd. Verloren bekistingen worden vaak gemaakt van EPS, PE of staal, afhankelijk van de toepassing en de vereisten van het project.

Toepassing in funderingen op staal

Bij funderingen op staal is verloren bekisting een efficiënte oplossing, met name bij kleinere projecten en wanneer de ondergrond draagkrachtig is. Deze methode is geschikt voor het vormgeven van funderingsbalken, poeren en funderingsranden. De bekistingen worden vaak vooraf vervaardigd in standaardmaten of aanpassingen zijn mogelijk, afhankelijk van de productiecapaciteit van de leverancier. Omdat verloren bekistingen vaak geïntegreerd zijn met isolatiemateriaal, kunnen ze ook bijdragen aan een betere thermische isolatie van de fundering, wat bijdraagt aan de duurzaamheid van het gebouw.

Voorbeelden van verloren bekistingssystemen

In de praktijk worden verschillende types verloren bekistingen gebruikt. Zo zijn er bijvoorbeeld:

  • EPS-bekistingen, zoals de PowerKist (XL) van IsoBouw. Deze zijn uitgevoerd in 98 verschillende maten, variërend van 300 x 400 mm tot 800 x 1000 mm. Ze zijn ontworpen om bestand te zijn tegen hoge betonbelastingen en zijn gevalideerd door uitgebreide tests.
  • Vorstrandbekistingen van De Hoop-Pekso, gemaakt van polystyreen en geschikt voor funderingen en vloeren uit één stuk, met of zonder heipalen. Deze bekistingen vormen een ononderbroken thermische isolatie en zijn beschikbaar in verschillende druksterktes (EPS 200 en EPS 300).
  • Stalen verloren bekistingen, die vaak gebruikt worden in grotere projecten of in combinatie met isolatiemateriaal voor een goed geïsoleerde fundering.

Voordelen van verloren bekisting bij funderingen op staal

De toepassing van verloren bekistingen bij funderingen op staal biedt verschillende voordelen, die zowel de bouwer als de eindgebruiker kunnen trefnen.

1. Tijd- en kostenbesparing

Een van de grootste voordelen van verloren bekistingen is dat ze niet hoeven te worden ontkist. Dit bespaart arbeidstijd en daarmee kosten. Traditionele houten bekistingen vereisen een demontage na het storten van het beton, wat extra tijd kost en extra risico’s inhoudt voor de kwaliteit van de constructie. Verloren bekistingen kunnen snel worden aangebracht, wat vooral bij seriewoningen of utiliteitsbouw een aanzienlijke tijdsbesparing oplevert.

2. Duurzaamheid en isolatie

Veel verloren bekistingen zijn geïntegreerd met isolatiemateriaal, zoals EPS of polystyreen. Deze materialen hebben goede isolerende eigenschappen en kunnen zo bijdragen aan een betere thermische prestatie van de fundering. Dit is vooral belangrijk bij koudebrug-onderbreking, waarbij de fundering en vloer direct in elkaar overgaan. Verloren bekistingen kunnen hier dus een essentiële rol in spelen.

3. Eenvoud in uitvoering

Verloren bekistingen zijn eenvoudig in te zetten en vereisen weinig extra toezicht. Ze zijn vaak vooraf vervaardigd in standaardmaten en kunnen snel op de bouwplaats worden geplaatst. Omdat ze niet ontkist moeten worden, is er ook minder kans op schade aan de betonconstructie tijdens de demontage.

4. Flexibiliteit in ontwerp

Verloren bekistingen zijn beschikbaar in verschillende afmetingen, diktes en materialen, waardoor ze goed afgestemd kunnen worden op de specifieke eisen van het project. Bijvoorbeeld bij paalfunderingen kan de PowerKist XL worden gebruikt als verloren bekistingssysteem, terwijl de Vorstrandkist geschikt is voor funderingen en vloeren uit één stuk.

Technische kenmerken van verloren bekistingen

Bij de keuze van verloren bekistingen zijn verschillende technische aspecten van belang. Deze bepalen de geschiktheid van het systeem voor een specifiek bouwproject.

1. Materiaalkeuze

  • EPS (expandable polystyrene): Lichte, geïsoleerde bekisting met goede druksterkte. Geschikt voor zowel funderingen als vloeren. EPS-bekistingen worden vaak gebruikt in combinatie met isolatielagen.
  • Polyethyleen (PE): Sterke, duurzame bekistingen die vaak gebruikt worden bij randbekistingen. Ze zijn sterk en kunnen onder hoge belastingen werken.
  • Staal: In sommige gevallen worden stalen bekistingen gebruikt, met name bij grotere projecten of wanneer extra stevigheid nodig is.

2. Druksterkte

De druksterkte van verloren bekistingen is afhankelijk van het materiaal. Bijvoorbeeld:

  • EPS 200: ca. 100 kPa
  • EPS 300: ca. 130 kPa

Deze waarden zijn relevant bij het bepalen van de geschiktheid van de bekisting voor het project.

3. Afmetingen

Verloren bekistingen zijn beschikbaar in verschillende afmetingen. Bijvoorbeeld de Vorstrandkist is leverbaar in lengtes van 1800 mm, breedtes van 300 tot 650 mm (per 50 mm), en in twee types (A en B) met verschillende wand- en bodemdiktes. De PowerKist XL is beschikbaar in grotere afmetingen, tot 800 x 1000 mm.

4. Toepassing in combinatie met heipalen

Bij funderingen met heipalen kan de Vorstrandkist worden gebruikt als verloren bekisting. In dit geval vormt de bekisting een geïntegreerd deel van de fundering en vloer, wat bijdraagt aan een ononderbroken thermische isolatie en vermindert koudebruggen.

Aanvullende maatregelen en aandachtspunten

Tijdens de uitvoering van een fundering op staal met verloren bekisting is het belangrijk om rekening te houden met enkele technische aandachtspunten.

1. Draagkracht van de ondergrond

Fundering op staal stelt hoge eisen aan de draagkracht en het zettingsgedrag van de ondergrond. Voor ongeroerde grond is de toelaatbare spanning 0,05 N/mm². Bij grondverbetering kan deze waarde worden opgevoerd tot 0,1 N/mm². Het is daarom belangrijk om grondonderzoek uit te voeren, zoals sonderen en boren, om de belastbaarheid van de ondergrond te bepalen. Ook de grondwaterstand en eventuele variaties zijn van invloed op de keuze van de funderingsmethode.

2. Zettingsgedrag

Tijdens het storten van het beton kan er sprake zijn van vervormingen, die zich later kunnen vertalen in blijvende vervormingen in de betonconstructie. Het is daarom belangrijk om samen te werken met de betonconstructeur om te bepalen welk zettingsgedrag toelaatbaar is. Een betonconstructie kan al na enkele dagen zelfdragend zijn, waardoor de belasting op de ondergrond afneemt.

3. Werkvloeren

Voor het vormgeven van de fundering is vaak een werkvloer nodig. Dit is een scheiding tussen de ondergrond en de betonconstructie. Werkvloeren kunnen bestaan uit beton, plaatmateriaal of zwaar plastic folie. Het is belangrijk om te zorgen voor voldoende dekking, zodat er geen risico is op scheuren of wegzakken van afstandhouders.

Conclusie

Verloren bekistingen zijn een efficiënte en duurzame oplossing voor funderingen op staal. Ze bieden voordelen in tijdsbesparing, isolatie en eenvoud in uitvoering. Door de integratie van isolatiemateriaal bij veel verloren bekistingen wordt ook bijgedragen aan een betere thermische prestatie van de fundering. De beschikbaarheid van verschillende types, afmetingen en materialen maakt dat verloren bekistingen goed afgestemd kunnen worden op de specifieke eisen van een bouwproject.

Voor de keuze van een verloren bekistingssysteem is het belangrijk om rekening te houden met de draagkracht van de ondergrond, het zettingsgedrag en de vereisten voor thermische isolatie. Met de juiste voorbereiding en samenwerking tussen bouwer, betonconstructeur en leverancier van bekistingssystemen kan verloren bekisting een betrouwbare en kostenefficiënte keuze zijn bij funderingen op staal.

## Bronnen

  1. Fundering op staal: uitleg, toepassing en bouwtechniek
  2. Verloren funderingsbekistingen: Efficiëntie, toepassing en voordelen
  3. Randbekistingen: Staal, eenvoud en efficiëntie
  4. Bekisting en ondersteuning in de bouw
  5. PowerKist XL funderingsbekisting: Technische specificaties en toepassing
  6. Vorstrandbekisting: Isolatie, eenvoud en toepassing

Related Posts