Vijzelen van funderingen: Specialisatie in het herstel en rechtzetten van gebouwen

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Vijzelen is een specialistische bouwtechniek die in steeds grotere mate wordt ingezet bij het herstellen van funderingen van woningen, kantoren, kerkgebouwen en andere constructies. Deze methode wordt vooral toegepast wanneer een gebouw is verzakt of scheef staat en er sprake is van funderingsproblematiek. Het vijzelen van funderingen maakt het mogelijk om een gebouw trillingvrij en met minimale inbreng weer op het juiste niveau te brengen. In dit artikel wordt ingegaan op de principes, toepassingsmogelijkheden, technieken en praktische voorbeelden van vijzelen in de bouwsector.

Wat is vijzelen?

Vijzelen is een techniek waarbij een gebouw of een gedeelte daarvan wordt omhoog gebracht tot het oorspronkelijke niveau. Het doel is om de scheefstand of verzakking van een gebouw te corrigeren en zo de fundering te stabiliseren. Deze methode wordt vaak toegepast bij woningen die op houten palen zijn geheide, zoals veel voorkomt in regio’s zoals de Zaanstreek of Groningen. Vijzelen kan ook van toepassing zijn bij monumentale gebouwen of industriële constructies.

De techniek berust op het gebruik van hydraulische vijzels die onder of in de fundering worden aangebracht. Door het geleidelijke opvoeren van het gebouw wordt het trillingvrij en met een hoge mate van precisie opnieuw waterpas gezet. Dit is een aantrekkelijke alternatief ten opzichte van volledige sloop en nieuwbouw, vooral in gevallen waar het behoud van het gebouw belangrijk is.

Toepassingsgebieden

Vijzelen wordt vooral toegepast in situaties waar sprake is van funderingsproblematiek, zoals:

Verzakte funderingen: Wanneer een fundering is gezakt of verschoof, kan vijzelen een effectieve methode zijn om het gebouw opnieuw op te tillen.
Scheefstand van het gebouw: Bij scheefstand is het doel om het gebouw opnieuw waterpas te brengen.
Herstel van monumentale gebouwen: Vijzelen wordt vaak gebruikt bij monumentale objecten, aangezien het een minimale invasieve methode is die het historische karakter behoudt.
Verplaatsing van gebouwen: In sommige gevallen wordt vijzelen gecombineerd met verplaatsing van een gebouw, bijvoorbeeld om ruimte te maken voor infrastructuurprojecten of om een monumentaal object te redden.

Vijzelen als onderdeel van funderingsherstel

Vijzelen valt binnen het bredere spectrum van funderingsherstel. Funderingshersteltechnieken kunnen variëren afhankelijk van de oorzaak en de mate van schade. Naast vijzelen zijn er ook andere methoden, zoals:

Onderkeldering: Het toevoegen van een nieuwe fundering onder de bestaande.
Chemische grondstabilisatie: Het injecteren van chemicaliën in de grond om de stabiliteit van de ondergrond te verhogen.
Paling van funderingen: Het gebruik van palen om het gewicht van het gebouw op een steviger fundament te verplaatsen.

Vijzelen en persen vormt een van de meest geavanceerde en efficiënte methoden om een gebouw opnieuw op het juiste niveau te brengen. Deze techniek is vaak sneller en minder kostbaar dan andere vormen van funderingsherstel, zoals onderkeldering. Daarnaast zorgt het voor een trillingvrij en veilig herstel van het gebouw.

Vijzeltechnieken en uitvoering

De uitvoering van vijzelen vereist een zorgvuldig gepland proces. Het is een techniek die in kleine stappen wordt uitgevoerd, waarbij het gebouw geleidelijk wordt opgetild tot het gewenste niveau. Hierbij wordt gebruikgemaakt van hydraulische vijzels die nauwkeurig worden aangebracht onder of in de fundering. De techniek is vooral geschikt voor situaties waar de fundering nog redelijk intact is en er sprake is van een lichte verzakking of scheefstand.

Bij de uitvoering van vijzelen wordt rekening gehouden met de structuur van het gebouw, de ondergrond en de omgeving. Het is belangrijk dat de vijzeltechniek afgestemd is op de specifieke situatie, want elke funderingsproblematiek is uniek. Experts zoals Walinco, Bresser en Funderingstechnieken de Coogh hebben veel ervaring met het toepassen van vijzeltechnieken en kunnen passende oplossingen bieden voor verschillende situaties.

Een van de voordelen van vijzelen is dat het vaak kan worden uitgevoerd zonder dat het gebouw volledig leeg hoeft te worden. In sommige gevallen is het zelfs mogelijk om vijzelen uit te voeren terwijl het pand nog bewoond is. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor woningen, kantoren en andere gebouwen waar continu gebruik van belang is.

Vijzelen en duurzaamheid

Vijzelen is niet alleen een effectieve techniek voor het herstellen van funderingen, maar ook een duurzame keuze. In plaats van een gebouw volledig te slopen en opnieuw te bouwen, wordt het behouden en opnieuw op het juiste niveau gebracht. Dit heeft een positief effect op het milieu, omdat het minder bouwafval produceert en minder energie nodig is voor de uitvoering.

Bijvoorbeeld: Bresser heeft recent een 1.660 ton zwaar vijzelgemaal verplaatst in Ede. Deze actie maakte ruimte voor circulaire innovatie en behoudde tegelijkertijd waardevol industrieel erfgoed. Dit is een voorbeeld van hoe vijzelen en verplaatsing van gebouwen bijdraagt aan duurzame oplossingen.

Daarnaast is vijzelen een kostenefficiënte methode, vooral in vergelijking met onderkeldering of nieuwbouw. Omdat het een snelle methode is, zijn er minder interventies nodig en kan het gebouw snel weer gebruikt worden. Dit heeft ook een positief effect op de woningwaarde, omdat funderingsproblematiek vaak leidt tot een afname van de marktwaarde van een pand.

Vijzelen in de praktijk: Casus

Een praktijkvoorbeeld van vijzelen is het herstel van een woning in Amsterdam. In dit geval waren er duidelijke signalen van funderingsproblematiek, zoals scheuren in de muren en verzakking van de vloer. De oplossing was om onderkeldering te combineren met chemische grondstabilisatie. Het resultaat was dat het huis weer sterk en waterpas stond, en de woningwaarde is gestegen.

Een ander voorbeeld is het vijzelen van een 250-jarige Groningse villa, waarbij Bresser innovatieve oplossingen voorziet in het aardbevingsbestendig maken van het pand. Deze interventie draagt bij aan het behoud van het historische karakter van het pand en zorgt voor een veilige toekomst.

Vijzelen en funderingsherstel in de toekomst

Met de opkomst van klimaatverandering en de stijgende grondwaterstanden is funderingsherstel een steeds belangrijkere tijdsprobleem. Het herstel van funderingen via vijzelen is een techniek die zich goed aansluit bij deze veranderende omstandigheden. Het is een techniek die niet alleen effectief is, maar ook duurzaam en kostenefficiënt.

Experts adviseren om funderingsproblematiek op tijd te herkennen en aan te pakken. Tijdig herstel voorkomt instortingsgevaar en behoudt de waarde van een pand. Vijzelen is een methode die hierin een belangrijke rol speelt, vooral in situaties waar het behoud van het gebouw prioriteit heeft.

Conclusie

Vijzelen is een specialistische techniek die speelt een belangrijke rol bij funderingsherstel en het herstellen van gebouwen. Het is een trillingvrij, kostenefficiënt en duurzame methode die wordt toegepast bij woningen, kerkgebouwen, monumentale objecten en industriële constructies. Door het gebruik van hydraulische vijzels kan een gebouw worden opgetild en opnieuw waterpas gezet, waardoor de scheefstand of verzakking kan worden gecorrigeerd.

Vijzelen is een techniek die zich goed aansluit bij de huidige uitdagingen in de bouwsector, zoals klimaatverandering en het behoud van monumentale gebouwen. Het is een aantrekkelijke alternatief voor sloop en nieuwbouw en draagt bij aan de duurzaamheid van de bouwsector.

Voor de uitvoering van vijzelen is het belangrijk om een ervaren partner te betrekken, zoals Walinco, Bresser of Funderingstechnieken de Coogh. Deze bedrijven beschikken over de expertise en het materieel om een veilig en effectief herstel van de fundering te garanderen.

Bronnen

vijzel