Optrekkend vocht in funderingen: oorzaken, herkenning en oplossingen

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Vochtproblemen in funderingen vormen een veelvoorkomend en vaak lastig te herkennen risico, zowel voor oude als nieuwe woningen. Een vochtige fundering kan leiden tot schimmelvorming, luchtkwaliteitsproblemen en aantasting van de constructie. In dit artikel worden de oorzaken van optrekkend vocht in funderingen besproken, evenals de manieren om deze problemen te herkennen en te voorkomen of op te lossen. Binnen de context van renovatie en bouw is het essentieel dat zowel woningeigenaren als professionele ambachtslieden inzicht hebben in de oorzaken en gevolgen van funderingsvocht.

Oorzaken van vochtproblemen in funderingen

Optrekkend vocht ontstaat wanneer water vanuit de grond omhoog wordt getrokken via de poriën van het bouwmateriaal. Deze vochtbeweging is vergelijkbaar met een spons die water opzuigt. In de context van funderingen kan dit probleem voorkomen in zowel oude als relatief nieuwe woningen, afhankelijk van de kwaliteit van de waterkering en het gebruik van poreuze materialen zoals bakstenen of kalkzandsteen.

Een belangrijke oorzaak is een hoge grondwaterstand. Wanneer het grondwater dicht bij het maaiveld ligt, kan water via kleine poriën in de muren omhoog trekken. Dit effect kan verergeren wanneer de waterkering in de fundering verouderd of beschadigd is. Oudere woningen, met name die tussen 1910 en 1945 zijn gebouwd, zijn hierbij kwetsbaarder vanwege het gebruik van poreuze bakstenen en onvoldoende moderne afwerkingen.

Daarnaast kunnen lekkages in ondergrondse buizen, zoals die van vloerverwarming, ook leiden tot vochtproblemen. Condensatievocht dat van de muren naar beneden druppelt, kan in de kruipruimte of kelder terechtkomen en zich opstapelen. Slechte ventilatie of afvoer rondom het huis verergert dit probleem, omdat er geen adequate afvoermogelijkheid is voor het opgehoopte water.

Herkenning van optrekkend vocht in de fundering

Het herkennen van vochtproblemen in de fundering vereist aandacht voor meerdere indicatoren. Typische tekenen zijn:

Vochtplekken aan de onderzijde van muren, vooral in benedenverdiepingen of kelders.
Loslatend stucwerk of spontheid in de wanden.
Muffe geur of een lage luchtvochtigheid in de woning.
Schimmelvorming, meestal dicht bij vochtige plekken.
Gezondheidsklachten, zoals verergerende allergieën of luchtwegaandoeningen.
Bouwjaar van de woning: Oudere woningen (1910–1945) zijn vaak gemaakt met poreuze bakstenen en staalfunderingen, wat het risico op optrekkend vocht verhoogt.

Een vochtmeter kan gebruikt worden om de luchtvochtigheid in de woning te bepalen. Een gezonde waarde ligt tussen de 40 en 60 procent. Wanneer deze waarde consistent hoger blijft, is er mogelijk sprake van vochtproblemen. Ook het onderzoeken van moeilijk toegankelijke zones, zoals kruipruimtes of achter meubels, is belangrijk, aangezien vocht hier vaak onherkend blijft.

Oplossingen en voorkomende maatregelen

De aanpak van vochtproblemen in funderingen houdt meestal twee aspecten in: het verlagen van het vochtgehalte en het voorkomen van verdere infiltratie. Het is belangrijk om professioneel advies in te winnen, aangezien funderingsvocht vaak ingrijpende maatregelen vereist.

1. Waterdichte membranen en injecties

Waterdichte membranen zijn een effectieve manier om vochtproblemen in funderingen te voorkomen. Deze membranen kunnen aangebracht worden tijdens de bouwfase of aangevuld worden bij renovaties. Ze vormen een barrière die vocht tegenhoudt en voorkomt dat het via de poriën van de muren omhoog kan trekken.

Wanneer de fundering al vochtproblemen vertoont, is het soms mogelijk om de muren of vloeren met een vochtwerend gel te injecteren. Deze gel vult de poriën en voorkomt verdere vochtopname. Deze methode is geschikt voor woningen waar directe herstelling van de fundering niet haalbaar is, bijvoorbeeld bij historische bouwwerken.

2. Drainage en afwatering

Goede drainage rondom het huis speelt een cruciale rol bij het voorkomen van vochtproblemen. Water dat tegen de buitenmuren blijft stilstaan, trekt langzaam vocht omhoog. Door drainagebuizen aan te leggen of de afwatering van de gracht te verbeteren, kan het water sneller worden afgevoerd en zich niet ophopen.

Het aanpassen van de helling van het terrein rond het huis kan ook helpen. Zorg ervoor dat het water afloopt van de muren en niet tegen de fundering blijft stilstaan.

3. Funderingsventilatie

Een goede ventilatie onder de fundering helpt bij het verminderen van vocht. Zorg dat de kruipruimte of kelder voldoende luchtcirculatie heeft. Ventilatieroosters of luchtkappen kunnen hierbij aangewend worden. De luchtverplaatsing zorgt ervoor dat vocht kan verdampen en niet blijft opstapelen.

4. Verwijdering van vochtige materialen en schimmel

Bij algehele schimmelvorming in het gevolge van funderingsvocht is het nodig om vochtige materialen te verwijderen. Stucwerk, verf of plafondbehang dat nat is, moet verwijderd worden en vervangen door droge materialen. Dit voorkomt verdere schimmelvorming en voegt toe aan de hygiëne in de woning.

Conclusie

Vochtproblemen in funderingen zijn een serieuze aandachtspunt bij zowel nieuwbouw als renovaties. Optrekkend vocht kan ontstaan door verschillende oorzaken, waaronder poreuze bouwmaterialen, hoge grondwaterstand en onvoldoende waterkering. Het herkennen van deze problemen is essentieel om schimmelvorming en constructiebeschadigingen te voorkomen.

Door het gebruik van waterdichte membranen, het aanbrengen van vochtwerend gel, het verbeteren van de drainage en ventilatie, en het verwijderen van vochtige materialen, is het mogelijk om vochtproblemen in funderingen te beheersen. Het is verstandig om professioneel advies in te winnen, aangezien het correct oplossen van funderingsvocht vaak ingrijpende maatregelen vereist.

Bij het kopen van een woning is het belangrijk om de fundering op vochtproblemen te laten controleren. Omdat optrekkend vocht vaak langzaam ontstaat, is het een verborgen gebrek dat pas na verloop van tijd zichtbaar wordt. Door vroegtijdige detectie en actie kan schade beperkt worden en de gezondheid van de bewoners verbeterd worden.

Bronnen

vochtproblemen