Welke fundering past bij jouw bouwproject? Een overzicht van soorten, berekeningen en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Een goed geplaatste fundering is de basis van elk bouwproject. Zowel bij nieuwbouw als bij uitbreidingen, schuren of verbouwingen is het essentieel om de juiste fundering te kiezen. Niet alleen om juridische redenen, maar ook om de levensduur en de veiligheid van het gebouw te waarborgen. In dit artikel geef je een overzicht van de meest voorkomende funderingstypen in Nederland, de vereisten voor het berekenen van een fundering en de aandachtspunten die je moet weten bij het kiezen van de juiste fundering.

Waarom is een fundering belangrijk?

De fundering verdeelt het gewicht van het gebouw over de ondergrond en zorgt ervoor dat het gebouw niet verzakt of vervormt. Een fundering die niet goed geplaatst of berekend is, kan leiden tot scheuren in de muren, klemmende deuren en vloeren die verzakken. Dit is niet alleen een esthetisch probleem, maar ook een veiligheidsrisico.

Het KCAF (Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek) schat dat ongeveer 500.000 huizen in Nederland funderingsproblemen hebben of kunnen krijgen. Dit is vaak het gevolg van het type fundering en de bodemwaarden waarop het gebouw staat. De twee meest voorkomende funderingen die funderingsproblemen kunnen veroorzaken zijn:

Fundering op houten palen
Ondiepe fundering

Beide typen zijn kwetsbaar voor klimaatverandering, zoals droogte of extreme regenval, die het grondwaterpeil beïnvloeden.

Welke funderingen zijn er?

In Nederland zijn er verschillende soorten funderingen in gebruik, afhankelijk van de bouwperiode, de ondergrond en de gewenste toepassing. De meest voorkomende funderingen zijn:

1. Fundering op staal

Een fundering op staal betreft een strookvormige betonfundering die de muren of wanden ondersteunt. Deze fundering is goedkoper en eenvoudiger uit te voeren dan andere typen. Ze is echter alleen geschikt als er een draagkrachtige zandlaag aanwezig is. Als de bodem niet sterk genoeg is, kan de fundering verzakken of vervormen.

Deze fundering is vaak het meest geschikt voor nieuwbouwprojecten op stevige bodem. Bij verbouwingen is het belangrijk om de draagkracht van de bodem te controleren vooraleer te besluiten voor deze fundering.

2. Fundering op palen

Een fundering op palen wordt gebruikt wanneer de bodem niet sterk genoeg is om een fundering op staal te dragen. Deze fundering bestaat uit houten of betonnen palen die diep in de grond worden geplaatst, waar ze op een draagkrachtige laag rusten. Dit type fundering is duurder en complexer uit te voeren, maar het is nodig in zachte of vochtige grond.

Een belangrijk aandachtspunt bij houten palen is het grondwaterpeil. Houten palen moeten onder het grondwater staan om te voorkomen dat ze gaan rotten. Bij droogte kan het grondwaterpeil zakken, wat kan leiden tot funderingsproblemen.

3. Ondiepe fundering

Een ondiepe fundering wordt meestal gebruikt op stevige grond, zoals zand. Het is een eenvoudige fundering die dicht onder het grondoppervlak is geplaatst. In sommige gevallen is dit type fundering niet geschikt, bijvoorbeeld op veen of klei, waar diepere funderingen nodig zijn.

Een ondiepe fundering is kwetsbaar voor klimaatverandering, zoals droogte of zware regenval. Dit kan leiden tot grondbewegingen en schade aan het gebouw.

Wanneer moet een fundering worden berekend?

In Nederland is het verplicht om de fundering te laten berekenen door een constructeur, zowel bij vergunninggevorderde bouw als bij vergunningsvrije bouw. De berekening is een onderdeel van de vergunningsaanvraag en dient om aan te tonen dat het bouwwerk voldoet aan de veiligheidseisen van het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Bij de volgende projecten is een funderingsberekening verplicht:

Plaatsing van een dakterras of dakopbouw
Aanbouw of uitbreiding van een woning
Plaatsing van een garage

Een constructeur heeft een aantal essentiële gegevens nodig om een funderingsberekening te maken:

Originele tekeningen van de woning (beschikbaar bij het gemeentearchief)
Grondgegevens (zoals sonderingsrapporten)
Tekeningen van de gewenste situatie (de gewenste verbouwing)

Zonder deze informatie kan een betrouwbare berekening niet gemaakt worden.

Aandachtspunten bij funderingskeuze

Bij het kiezen van de juiste fundering zijn er meerdere aandachtspunten:

1. Bodemwaarden

De bodemwaarden bepalen welke fundering het meest geschikt is. Bij een sondering worden bodemproeven gedaan om te bepalen hoe draagkrachtig de bodem is. Als de bodem niet sterk genoeg is, is een fundering op palen nodig.

2. Klimaatverandering

Klimaatverandering heeft een directe impact op de fundering. Droogte kan leiden tot krimp van de grond, wat kan veroorzaken dat de fundering verzakt. Zware regenval kan juist leiden tot oververzadiging van de grond en afzettingen. Beide effecten kunnen funderingsproblemen veroorzaken.

3. Burencommunicatie

Bij verbouwingen is het belangrijk om de plannen met de buren te bespreken. Dit voorkomt eventuele conflicten en zorgt voor transparantie over de veranderingen in de grond.

4. Controle van bestaande funderingen

Als je een woning koopt waarvan de fundering al geplaatst is, is het verstandig om deze fundering te laten controleren door een constructeur. De constructeur kan de bouwtekeningen bekijken en beoordelen of de fundering nog steeds voldoet aan huidige normen en eisen.

De kosten van funderingsberekening

De kosten van een funderingsberekening variëren afhankelijk van de complexiteit van het bouwproject en de benodigde gegevens. Een fundering op staal is over het algemeen goedkoper dan een fundering op palen, omdat deze eenvoudiger is uit te voeren.

In het kader van verbouwingen is het essentieel om rekening te houden met eventuele extra kosten als gevolg van onvoorzienigheden in de ondergrond. Deze kunnen grotendeels worden voorkomen door een grondige voorbereiding.

Veilige en duurzame fundering

Een veilige en duurzame fundering is niet alleen belangrijk voor de levensduur van het bouwwerk, maar ook voor de veiligheid van de bewoners. Door klimaatverandering worden funderingsproblemen steeds urgenter. Het is daarom belangrijk om tijdens het ontwerp en bouwproces te rekening te houden met huidige en toekomstige bodem- en klimaatfactoren.

Conclusie

Een fundering is de basis van elk bouwproject en speelt een cruciale rol in de stabiliteit en veiligheid van het gebouw. Het kiezen van de juiste fundering vereist kennis van de bodemwaarden, klimaatfactoren en bouweisen. In Nederland zijn er verschillende funderingstypen in gebruik, met elk hun eigen voordelen en beperkingen.

Het is verplicht om een funderingsberekening te laten maken door een constructeur, zowel bij vergunninggevorderde als bij vergunningsvrije bouw. Deze berekening is essentieel om aan te tonen dat het bouwwerk voldoet aan veiligheidseisen. Daarnaast is het belangrijk om de ondergrond en eventuele klimaatrisico’s in overweging te nemen.

Een goed geplaatste en goed berekende fundering zorgt voor een stabiel en duurzaam bouwwerk. Door voorzichtig te plannen en professionele hulp in te schakelen, kun je funderingsproblemen voorkomen en de levensduur van je woning maximaliseren.

Bronnen

nodig