Zwevende fundering: toepassing, techniek en toepassingsgebied

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Een zwevende fundering is een specifieke vorm van fundering waarbij een gewapende betonplaat direct op de bouwgrond wordt aangebracht. Deze methode wordt vaak toegepast wanneer de ondergrond niet voldoende draagkracht biedt voor traditionele funderingsvormen zoals de fundering op staal. De zwevende fundering werkt als een zogenaamde “vlot”, die het gebouw opneemt en beweegt bij eventuele zettingen, waardoor spanningen in de fundering worden beperkt en het risico op barsten en scheuren verminderd wordt.

In dit artikel worden de technologie, bouwmethoden, toepassingsgebieden en voor- en nadelen van een zwevende fundering besproken, met nadruk op feiten en praktijkrichtlijnen die uit de beschikbare bronnen zijn afgeleid.

Wat is een zwevende fundering?

Een zwevende fundering bestaat uit een dikke plaat van gewapend beton die direct op de bouwgrond wordt geplaatst, zonder dat de grond eerst volledig wordt ontgonnen of verbeterd. Deze plaat fungeert als de ondersteuning voor het gehele bouwwerk. Het concept is vergelijkbaar met een vlot dat het gewicht van het gebouw opneemt en verspreidt, zodat er minder druk op specifieke onderdelen van de fundering ontstaat.

Volgens de gegevens uit de bronnen is deze methode vooral geschikt voor percelen met zwakke of zachte grond, zoals veen, klei of aangevulde grondlagen. In dergelijke gevallen is een traditionele fundering op staal vaak niet haalbaar vanwege het risico op verzakkingen of instabiliteit.

Bouwmethoden en technologie

Het aanleggen van een zwevende fundering houdt meerdere stappen in, waarbij zorgvuldig voorbereiding en uitvoering essentieel zijn om de stabiliteit en levensduur van de fundering te waarborgen.

Voorbereiding van de funderingsput

De constructie begint met de voorbereiding van de funderingsput. Aan de bodem wordt een kussenslaag van zand en grind aangebracht, afhankelijk van de bodemtype. Bij zandige grond is deze kussenslaag ongeveer 15 cm dik, terwijl bij klei- of veengrond minstens 30 cm nodig is. In vochtige of drassige grondlagen wordt een deel van deze kussenslaag vervangen door grind, wat de draineerbaarheid verbetert.

Bekisting bouwen

Vervolgens wordt een bekisting gemaakt, die ervoor zorgt dat de betonplaat tijdens het stollen in de juiste vorm blijft. De bekisting wordt vaak gemaakt van geschaafde houten platen met een dikte van minstens 20 mm. In de hoeken worden deze platen met zelftappende schroeven vastgezet, en van buitenaf worden stutten gebruikt om de bekisting te versterken. Een passage wordt gemaakt voor communicatie en installaties, zoals leidingen of elektriciteitskabels.

Waterdichting

Na de bekisting wordt waterdichting aangebracht, meestal in de vorm van een plastic film, dakleer of geotextiel. Deze waterdichting overlapt het volledige oppervlak van de bekisting, zodat er geen luchtluchten of aansluitingsproblemen optreden. Dit zorgt voor extra bescherming tegen vocht, wat van groot belang is voor de levensduur van de fundering.

Wapening

De wapening is een cruciale fase bij de aanleg van een zwevende fundering. Voor kleine gebouwen wordt meestal een wapeningsnet met een rooster van 10-15 cm gebruikt. In de gebieden waar dragende muren worden geplaatst, wordt extra versterking met metalen staven toegepast. Voor zwaardere constructies wordt een staaf met een diameter van 10-12 mm gebruikt, die met draad aan elkaar wordt verbonden.

Wanneer wordt een zwevende fundering toegepast?

Een zwevende fundering is ideaal voor situaties waarbij de draagkracht van de bouwgrond niet voldoet aan de eisen van een fundering op staal. Dit is vaak het geval op percelen met:

Veengebieden
Kleigronden
Aangevulde grondlagen
Gebieden met hoog grondwaterpeil

Daarnaast is deze funderingsvorm geschikt voor gebouwen waarin zowel druk- als trekkrachten op de fundering werken. Hierdoor wordt de fundering minder gevoelig voor spanningen en zettingen, waardoor het risico op scheuren en barsten verminderd wordt.

Voordelen van een zwevende fundering

De toepassing van een zwevende fundering biedt verschillende voordelen:

Adaptieve stabiliteit: Omdat de fundering als een geheel beweegt bij zettingen, wordt het risico op lokale spanningen en barsten verminderd.
Geringere grondverbetering: Er is minder behoefte aan grondverbetering, zoals verdichting of injectie, vergeleken met andere funderingsvormen.
Gedragen zand- en grindkussens: Deze kussens zorgen voor extra stabiliteit en draineerbaarheid, wat gunstig is in vochtige of drassige gronden.
Toepassing op zachte grond: De zwevende fundering is ideaal voor percelen met zwakke grondlagen waarop traditionele funderingen niet geschikt zijn.

Nadelen en beperkingen

Hoewel een zwevende fundering in bepaalde situaties een uitkomst biedt, zijn er ook beperkingen:

Groot gewicht van de plaat: De dikke betonplaat vereist een aanzienlijke hoeveelheid materialen en bouwtechnische expertise bij de uitvoering.
Hogere kosten: De kosten van een zwevende fundering zijn vaak hoger dan bij traditionele funderingsmethoden. De prijs varieert per m2 en ligt volgens de bronnen tussen €1250 en €1750, afhankelijk van de complexiteit van de situatie.
Beperkte toepassing: Niet elke bouwgrond is geschikt voor een zwevende fundering. Het is essentieel dat een ingenieur de draagkracht en de stabiliteit van de ondergrond onderzoekt voor aanleg.
Moeilijke herstelmethoden: Wanneer een zwevende fundering toch problemen oplevert, zoals scheuren of verzakkingen, is funderingsherstel vaak ingrijpend en kostbaar. Hierbij is het noodzakelijk om een specialistische aannemer in te schakelen.

Funderingsherstel bij problemen

Wanneer een zwevende fundering toch problemen oplevert, is funderingsherstel noodzakelijk. Het herstelproces hangt af van de mate van schade, de oorzaak van de problemen en de constructie van het gebouw. Typische symptomen van een verslechterde fundering zijn:

Scheuren in muren of gevels
Klemmende deuren of ramen
Verzakkingen in de woning
Bewegende of ongelijke vloeren

Bij het eerste teken van funderingsproblemen is het aan te raden om direct contact op te nemen met een funderingstechnisch bedrijf. Hoe langer men wacht, des te groter de schade en des te hoger de herstelkosten. De aanleg van een nieuwe fundering is vaak niet mogelijk bij bestaande woningen, zodat herstelmethoden zoals injectie of stabilisatie moeten worden overwogen.

Conclusie

Een zwevende fundering is een geschikte oplossing voor percelen met zwakke of zachte grondlagen. Door de constructie van een dikke gewapende betonplaat direct op de bouwgrond te leggen, wordt het gebouw gestabiliseerd, terwijl de spanningen in de fundering worden beperkt. Tijdens de aanleg zijn zorgvuldige voorbereiding en technische uitvoering essentieel. De methode is vooral geschikt voor gebouwen in veen-, klei- of aangevulde grondgebieden.

Hoewel de zwevende fundering een aantal voordelen biedt, zijn er ook beperkingen, zoals de hoge kosten en het feit dat niet elke ondergrond geschikt is. Bij problemen met bestaande funderingen is het belangrijk om snel actie te ondernemen en hulp van een funderingstechnische specialist in te roepen. Een correct aangelegde zwevende fundering kan een betrouwbare basis vormen voor een langdurig en veilig woning- of bouwproject.

Bronnen

zwevende