Fundering op Kleigrond: Uitdagingen, Oplossingen en Technieken

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

De keuze van de juiste fundering is van groot belang bij het bouwen of uitbreiden van een woning, schuur of andere constructie. Wanneer het bouwterrein uit kleigrond bestaat, ontstaan er specifieke uitdagingen die goed begrepen en verwerkt moeten worden in de bouwplannen. Kleigrond is namelijk minder geschikt als basis voor funderingen, wat betekent dat extra voorzorgen nodig zijn om stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw te waarborgen. In dit artikel bespreken we de principes achter funderen op kleigrond, de mogelijke funderingstechnieken, de rol van grondverkenning en de invloed van klimaatverandering. Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen wordt een overzicht gegeven van de praktische toepassing en voor- en nadelen van de meest gebruikte funderingstechnieken op kleigrond.

De uitdaging van funderen op kleigrond

Kleigrond is zacht en draagt weinig gewicht. Wanneer men een fundering wil plaatsen op kleigrond, is het vaak nodig om de fundering tot op een sterke ondergrond aan te brengen, bijvoorbeeld een zandlaag. Kleigrond kan ook instabiel zijn: het kan bij droogte krimpen of bij regen zinken, wat leidt tot verschuivingen en verzakkingen van het bouwwerk. Deze eigenschappen maken funderen op kleigrond complexer en vaak duurder dan op zandgrond.

Een grondverkenning is daarom een essentieel onderdeel van het funderingsproces. Deze verkenning kan bestaan uit historisch onderzoek en fysieke inspectie van het terrein. Met behulp van een sonderingsrapport kan worden bepaald op welke diepte de draagkrachtige laag ligt en welke funderingstechniek het beste aansluit bij de bodemstructuur.

Funderingstechnieken op kleigrond

Er zijn twee hoofdtype funderingen die op kleigrond worden toegepast: fundering op palen en fundering op staal. Beide technieken hebben hun eigen voor- en nadelen, en de keuze hangt af van de belasting van het gebouw, de diepte van de draagkrachtige laag en de financiële situatie van de bouwer.

Fundering op palen

Een fundering op palen is vaak de meest geschikte keuze wanneer de kleigrond te diep ligt of niet voldoende draagkracht biedt. De palen worden tot op de zandlaag of een andere draagkrachtige ondergrond gebracht, waardoor het gewicht van het gebouw veilig kan worden gedragen. Deze methode biedt meer stabiliteit, vooral op losse of zachte grondlagen.

De palen kunnen op verschillende manieren in de grond worden gebracht, afhankelijk van de grondstructuur:

Geheide palen: Deze palen worden met druk of hiezen in de grond gebracht. Ze verplaatsen de grond terwijl ze erin komen, wat extra stabiliteit biedt.
Schroefpalen: Deze palen worden met een speciale machine in de grond geschroefd en zijn vooral geschikt voor zachte grond.
Drukpalen: Deze palen worden met druk in de grond gebracht, zonder de grond significatief te verplaatsen.

Hoewel fundering op palen stabiel is, is het vaak kostbaar. De kosten hangen af van de aantallen palen, de diepte en de materialen die worden gebruikt. Voor kleine constructies zoals schuren of bijgebouwen kan het een kostenefficiëntere oplossing zijn om een fundering op staal te kiezen, mits de grond niet te onstabiel is.

Fundering op staal

Een fundering op staal is een alternatief voor fundering op palen en wordt vaak toegepast wanneer de draagkrachtige laag niet te diep zit. In dit geval wordt de slechte bovengrond verwijderd of verbeterd en vervolgens wordt een fundering uit gewapend beton geplaatst op de draagkrachtige laag.

Deze methode is goedkoper dan fundering op palen, maar vereist dat de bodem voldoende draagkracht heeft. Bij kleigrond kan dit lastig zijn, maar in sommige gevallen kan de kleigrond door verdichting of andere grondverbetering gematigd geschikt gemaakt worden. Deze methode is bijvoorbeeld geschikt voor schuren of lichte constructies.

Bij het kiezen van een fundering op staal is het belangrijk om te controleren of de bodem daadwerkelijk voldoende draagkracht heeft. Dit kan bijvoorbeeld door een sonderingsrapport of grondverbetering. In gebouwde omgevingen, waar de vorst niet te diep komt, kan een vorstrand voldoende zijn.

Grondverbetering en voorbereiding

Wanneer de kleigrond slechts een beperkte laag is, kan het efficiënt zijn om deze laag te verwijderen en te vervangen door een betere grond. Dit kan bijvoorbeeld met een zandkoffer of door middel van verdichting. Grondverbetering kan helpen om het bouwterrein geschikter te maken voor een ondiepe fundering.

Een sonderingsrapport is een essentieel onderdeel van de voorbereiding. Het rapport geeft inzicht in de diepte van de draagkrachtige laag, de stabiliteit van de grond en de eventuele aanwezigheid van veen of andere problematische bodems. Dit rapport kan helpen bij het kiezen van de juiste fundering en het bepalen van de benodigde palen of verbeteringen.

Invloed van klimaatverandering

Klimaatverandering heeft een directe impact op funderingsstructuren, vooral op kleigrond. Langdurige droogtes kunnen leiden tot krimping van de grond, waardoor houten palen droog komen te staan en gaan rotten. Dit kan leiden tot verzakkingen van het gebouw. Aan de andere kant kan intensieve regenval de grond zetten of wegzakken, wat eveneens kan leiden tot problemen in de fundering.

Bij het ontwerpen van een fundering op kleigrond is het daarom belangrijk om rekening te houden met de toekomstige klimaatscenario's. Dit kan bijvoorbeeld door het kiezen van duurzamere materialen, extra grondverbetering of het gebruik van funderingstechnieken die extra stabiliteit bieden.

Funderingsproblemen en risico’s

Funderingsproblemen op kleigrond kunnen op verschillende manieren ontstaan. Een oude fundering op houten palen kan gaan rotten wanneer het grondwaterpeil daalt. In droge periodes kan de grond krimpen, waardoor het gebouw kan zakken of scheuren in de muren kunnen ontstaan. Dit geldt ook voor ondiepe funderingen, die niet geschikt zijn op zachte grondlagen zoals veen of klei.

Bij het bouwen of uitbreiden van een woning op kleigrond is het daarom belangrijk om de fundering goed te dimensioneren en uit te voeren. Het gebruik van een betrouwbaar sonderingsrapport en een ervaren aannemer kan helpen om risico’s te verminderen.

Conclusie

Funderen op kleigrond is een uitdaging, maar met de juiste kennis en voorbereiding kan het efficiënt en duurzaam worden gedaan. Het kiezen van de juiste funderingstechniek, het uitvoeren van een grondverkenning en het rekening houden met klimaatverandering zijn essentieel om stabiliteit en levensduur van het bouwwerk te waarborgen. Zowel fundering op palen als fundering op staal zijn geschikte opties, afhankelijk van de situatie. Door de bodemstructuur goed te begrijpen en de juiste maatregelen te nemen, kan men ervoor zorgen dat het gebouw langdurig veilig en comfortabel blijft.

## Bronnen

kleigrond