De rol van de fundering bij energiezuinig bouwen en passiefhuisrealisaties

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij energiezuinig bouwen en het ontwikkelen van passiefhuisrealisaties speelt de fundering een cruciale rol. Niet alleen moet de fundering de structuur van het gebouw ondersteunen, hij moet ook bijdragen aan de thermische prestaties van het geheel. In dit artikel wordt ingegaan op de belangrijkste aspecten van een fundering in het kader van passiefhuisprojecten, inclusief de gebruikte technieken, materialen en voorbeelden van gecertificeerde oplossingen.

Fundering als basis van thermisch comfort en energie-efficiëntie

Een passiefhuis is een gebouw dat extreem energiezuinig is, zonder dat dit ten koste gaat van comfort of kwaliteit. Een essentieel onderdeel van het ontwerp en bouwproces is het verminderen van warmteverlies. Dit gebeurt onder andere door een hoogwaardige schilisolatie, het elimineren van koudebruggen en het zorgen voor een luchtdicht gebouw. De fundering is hierin een belangrijk bouwdeel, omdat hij direct contact heeft met de grond en een belangrijke thermische brug kan vormen.

Volgens de gegevens uit de bronnen is het ontwerpen van een passiefhuis niet alleen gericht op nieuwbouw, maar ook op de verbouwing van bestaande woningen. Hierbij is het ontwikkelen van een energie-efficiënte fundering even essentieel als het isoleren van muren en het kiezen van energiezuinige ramen. Blom International, bijvoorbeeld, benadrukt de rol van de fundering bij het optimaliseren van energie-efficiëntie en comfort.

Gecertificeerde funderingsoplossingen voor passiefhuisprojecten

De Pascon funderingsvloer

De Pascon funderingsvloer is een geprefabriceerde, geïsoleerde funderingsoplossing die speciaal is ontworpen voor energieneutraal bouwen. Volgens Vencory is deze funderingsvloer een innovatieve oplossing die structuursterkte combineert met hoge isolatiewaarden.

De belangrijkste voordelen van de Pascon funderingsvloer zijn:

Hoge isolatiewaarde (U-waarde tot < 0,11 W/m²K), waardoor warmteverlies wordt verlaagd.
Thermisch onderbroken fundering, waardoor koudebruggen worden voorkomen.
Snelle prefab plaatsing, wat leidt tot een efficiënter bouwproces en minder faalkosten.

Pascon is een doordacht bouwsysteem dat reeds tijdens de productie rekening houdt met thermische prestaties, luchtdichtheid en aansluitdetails. Hierdoor wordt het bouwproces versneld en worden bouwfouten voorkomen. Dit maakt Pascon ideaal voor energie-efficiënte gebouwen, waarbij ook comfort en kwaliteit centraal staan.

De Hectar funderingsvloer

Een ander gecertificeerd voorbeeld is de Hectar funderingsvloer. Deze funderingsvloer kreeg in 2015 het internationaal erkende passiefhuiscertificaat. Het certificaat benadrukt de uitstekende thermische prestaties van de vloer en zijn bijdrage aan energieneutraal bouwen. De Hectar vloer is een oplossing die thermische bruggen voorkomt en energieverlies drastisch vermindert.

Volgens Clarence Rose van Azimut Bouwbureau is de Hectar funderingsvloer een doorbraak in de energieneutrale woningbouw. Hij benadrukt dat de vloer een ideale oplossing biedt voor het dilemma tussen krachtsafdracht en thermische isolatie. Afhankelijk van de isolatie en bodemgesteldheid, kan de Hectar vloer het energieverlies tot de helft verminderen in vergelijking met een geventileerde kruipruimte.

De productcertificering van Hectar is relatief nieuw voor Nederlandse bouwproducten. Hoewel energieneutraal bouwen in Nederland nog in de kinderschoenen staat, tonen bedrijven zoals Hectar en Azimut Bouwbureau dat het mogelijk is om innovatieve en gecertificeerde oplossingen te ontwikkelen.

Thermische isolatie en het voorkomen van koudebruggen

Een belangrijk aspect bij het ontwerpen van een passiefhuisfundering is het voorkomen van koudebruggen. Een koudebrug is een thermische verbinding tussen het binnen- en buitenklimaat, wat leidt tot energieverlies en mogelijk condensatieproblemen. Bij de Hectar funderingsvloer is een aansluiting gemaakt tussen gevelmetselwerk en fundering zonder thermische bruggen. Dit is een uitkomst voor energiezuinig bouwen.

Volgens een persoonlijke ervaring, zoals beschreven in een van de bronnen, is het leggen van een dikke laag isolatie aan zowel de onderkant als de zijkant van de funderingsvloer essentieel. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een horizontaal vorstscherm dat buiten de omtrek van het huis uitsteekt. Hoewel deze aanpak is gecertificeerd als passiefhuisdetail, stuit het op argwaan bij sommige vakmensen. Ze hebben zorgen over het feit dat de vorst toch onder de vloer kan komen.

Prefabricatie en de toekomst van funderingsoplossingen

Prefabricatie speelt een steeds grotere rol in de bouwsector, en dit geldt ook voor funderingsoplossingen. De Pascon funderingsvloer is een voorbeeld van een geprefabriceerde oplossing die tijdens de productie reeds rekening houdt met thermische prestaties. Dit maakt het bouwproces sneller en betrouwbaarder, aangezien het aantal bouwfouten wordt verminderd.

De combinatie van prefabricatie en energie-efficiëntie is ideaal voor passiefhuisprojecten. Prefabricatie versnelt het bouwproces en zorgt voor consistentie in kwaliteit, terwijl de thermische prestaties van de fundering worden gewaarborgd. Dit is van groot belang bij energieneutraal bouwen, waarbij elke aanpassing en keuze moet bijdragen aan een hogere energie-efficiëntie.

Traditionele bouwmethodes en passiefhuisstandaarden

Hoewel veel passiefhuizen zijn ontwikkeld met moderne bouwmethodes zoals houtskeletbouw, is het ook mogelijk om passiefhuisstandaarden te halen met traditionele bouwmethodes. Dit blijkt uit het project Nimmerdor in Grijpskerke, waarbij een woonzorgcomplex is gebouwd op basis van een spouwmuur.

Het Keramisch Passiefconcept, ontwikkeld door Recticel Insulation en Wienerberger, combineert de essentiële aspecten van een passiefhuis — luchtdichtheid, schilisolatie en optimale zonoriëntatie — met de eigenschappen van keramische bouwmaterialen. De porotherm stenen die worden gebruikt, hebben een goede accumulerende werking, wat bijdraagt aan een goede vocht- en warmteregulatie.

De opbouw van het casco van Nimmerdor is voor een groot deel gietbouw, maar het binnenblad van de voor- en achtergevel is gemaakt met porotherm stenen. Deze stenen worden verlijmd tot wandelementen en gedicht met flexibele PUR. Het resultaat is een gebouw dat voldoet aan de strenge eisen van energiezuinig bouwen, terwijl het ook een esthetisch en duurzaam product is.

Conclusie

De fundering speelt een cruciale rol bij energiezuinig bouwen en het ontwikkelen van passiefhuisprojecten. Het is niet alleen een stevig fundament voor het gebouw, maar ook een belangrijk bouwdeel bij het verminderen van warmteverlies en het voorkomen van koudebruggen. Gecertificeerde oplossingen zoals de Pascon en Hectar funderingsvloeren tonen aan dat het mogelijk is om innovatieve en energie-efficiënte funderingsoplossingen te ontwikkelen.

Bij het kiezen van een funderingsoplossing is het belangrijk om rekening te houden met thermische prestaties, prefabricatie, en de mogelijkheid om koudebruggen te voorkomen. Zowel moderne als traditionele bouwmethodes kunnen worden gebruikt om passiefhuisstandaarden te halen, zoals blijkt uit het project Nimmerdor. Dit benadrukt het feit dat energiezuinig bouwen toegankelijker wordt en steeds meer invloed krijgt op de bouwsector.

Bronnen

passiefhuis