Fundering voor een tuinmuurtje: Uitleg, methoden en praktische tips

Een tuinmuurtje, ook wel muurtje of wand genoemd, is een veelvoorkomende constructie in het tuinontwerp. Het kan dienen als afscheiding, om grenzen te markeren, of als ondersteuning voor borders of bestrating. De stabiliteit van zo’n muurtje houdt sterk verband met de kwaliteit van de fundering. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende opties voor de fundering van een tuinmuurtje, afgestemd op de hoogte van het muurtje, de grondsoort en de gewenste duurzaamheid.

Bij een tuinmuurtje dat maximaal enkele tientallen centimeters hoog is, is de keuze voor een fundering vaak minder evident. Veel forums en websites adviseren een diepe betonnen fundering, maar deze kan overkill zijn voor een lichte constructie. Andere methoden, zoals het gebruik van betontegels of opsluitbanden, kunnen een stabiele basis vormen zonder het werk te zwaar of te ingewikkeld te maken.

De ondergrond speelt een belangrijke rol in de keuze van funderingsmethode. In zandige grond, zoals vermeld in enkele van de bronnen, is een voldoende diepe en stevige fundering van beton of geschroefde palen vaak de beste oplossing. In andere grondsoorten, zoals klei of veen, kan een andere aanpak nodig zijn.

Een overzicht van de mogelijke funderingmethoden, hun toepassing en voor- en nadelen helpt bij het nemen van een weloverwogen beslissing.

De invloed van hoogte en gewicht op de fundering

Een tuinmuurtje dat slechts 40 tot 50 centimeter hoog is, en dat bovendien geen grote belasting moet dragen, vereist in principe een minder complexe fundering dan een muur van 1 meter of meer. In de praktijk is het echter verstandig om alvast te zorgen voor een voldoende stevige basis, zowel om de levensduur van het muurtje te verlengen als om mogelijke schade door vocht of zetting te voorkomen.

De gewenste materialen en constructiemethode beïnvloeden ook de keuze van fundering. Bijvoorbeeld, een metselwerk van bakstenen of betonblokken vereist meestal een zwaardere en dus betere ondersteuning dan een tuinmuurtje van hout of kunststof.

Fundering op betontegels of opsluitbanden

Een populaire, minder ingewikkelde methode is het gebruik van betontegels of opsluitbanden als fundering. Deze methode is vooral geschikt voor lichte constructies en wordt vaak toegepast in kleiner tuinprojecten. De betontegels worden in een lage laag in de grond geplaatst, eventueel met een kleine laag ophoogzand of zand als onderlaag.

De betontegels kunnen vervolgens als basis dienen voor het metselen van een muurtje, of als ondersteuning voor opsluitbanden. In een aantal gevallen worden zelfs meerdere lagen tegels gebruikt om extra stabiliteit te verkrijgen.

Voordelen van deze methode

• Minder inspannend: Het niet hoeven storten van beton maakt deze methode geschikt voor hobbyisten.
• Sneller uit te voeren: De bouw kan relatief snel worden afgerond.
• Goedkoper: Deze methode vereist minder materialen en minder mankracht.

Nadelen en aandachtspunten

• Beperkte stabiliteit: Deze methode is niet geschikt voor zware of hoge constructies.
• Voorgaande grondwerken: De grond moet vooraf goed voorbereid worden, zodat er geen neergang optreedt.
• Zetting: In zandige grond kan de grond bewegen, wat de stabiliteit van het muurtje in de loop der tijd kan aantasten.

Betonnen fundering onder de vorstgrens

Voor iets zwaardere of hogere constructies wordt vaak geadviseerd om een diepe betonnen fundering aan te leggen. Deze moet minimaal onder de vorstgrens liggen om de invloed van vorst en ontdooiing te voorkomen. De vorstgrens varieert per regio, maar in Nederland ligt deze meestal tussen 60 en 100 cm diepte.

Bouwstappen voor een betonnen fundering

1. Grond voorbereiden: De grond wordt uitgegraven op de benodigde diepte.
2. Zandlaag aanleggen: Een laag zand wordt aangebracht voor een vlakke basis.
3. Betonzakken uitstorten: De funderingsstrook wordt met gewapend beton uitgestort.
4. Afwerking: De fundering wordt gelaten drogen en daarna kan het muurtje worden aangelegd.

Voordelen

• Sterke ondersteuning: De fundering zorgt voor een stabiele basis.
• Langdurig: Beton is bestand tegen vocht en zetting.
• Universel toepasbaar: Deze methode is geschikt voor vrijwel alle soorten grond.

Nadelen

• Tijd- en arbeidsintensief: Het uitgraven en uitstorten van beton vergt veel tijd en kracht.
• Kosten: Deze methode is duurder dan alternatieven zoals opsluitbanden of geschroefde palen.

Schroefpalen en fundering op palen

Een alternatieve en steeds populaire methode is het gebruik van geschroefde palen. Deze worden ingeschroefd in de grond en dienen als fundering voor het muurtje. Deze methode is vooral geschikt voor lastige grondsoorten of in situaties waarin uitgraven lastig of onpraktisch is.

De palen zijn gemaakt van beton of staal en worden afhankelijk van de zwaarte van de constructie en de aard van de bodem in verschillende lengtes gebruikt. In zandige grond is het voldoende om de palen tot een dragende laag te brengen, terwijl in zwakkere grond, zoals veen of klei, de palen dieper ingeschroefd moeten worden.

Voordelen van geschroefde palen

• Snelle uitvoering: Het gebruik van geschroefde palen vergt veel minder tijd dan het uitgraven van een klassieke fundering.
• Minimale grondverstoring: Er is weinig of geen nodig om de grond te veranderen of te verwijderen.
• Flexibel: Geschikt voor allerlei situaties en constructies, van lichte borders tot zware schuttingen.

Nadelen

• Kosten: De aanschaf van geschroefde palen is duurder dan traditionele methoden.
• Technische kennis vereist: Het ingeschroefen van de palen vereist vaak professionele hulp.

Fundering op basis van een plaat of strook

Een plaat- of strokfundering wordt meestal gebruikt voor zwaardere constructies, zoals tuinhuisjes of pergolen. Deze methode is minder geschikt voor een eenvoudig tuinmuurtje, maar kan wel in overweging worden genomen bij grotere projecten.

Een plaatfundering bestaat uit één dikke betonplaat die over het gehele oppervlak is aangelegd. Een strokfundering daarentegen is een verwerde strook onder de muur of constructie. Beide methoden zorgen voor goede ondersteuning, maar vereisen een aanzienlijke hoeveelheid beton en bouwmaterialen.

Toepassing in zandige grond

Een van de vragen die vaak rijst is: wat is de beste fundering voor een tuinmuurtje in zandige grond? In zandige grond is de druk van het water en de beweging van de grond groter dan in klei of veen. Daarom is een voldoende diepe en stevige fundering vaak nodig om de stabiliteit van het muurtje te garanderen.

In de praktijk wordt vaak geadviseerd om in zandige grond een diepe fundering aan te leggen. Dit kan bestaande uit beton of geschroefde palen. Het gebruik van zandkoffers of zand als onderlaag kan ook helpen om de stabiliteit te vergroten. In zandige grond is het belangrijk om te zorgen dat de fundering niet zakt of verplaatst door regen of grondwater.

Aanbevelingen op basis van hoogte en belasting

De keuze van de fundering hangt sterk af van de hoogte van het muurtje, het gewicht van de constructie en de soort grond. Voor een licht muurtje van maximaal 40 cm hoog en met een relatief lichte belasting zijn de volgende opties geschikt:

• Betonblokken of opsluitbanden: Voor een lichte en visuele ondersteuning.
• Betontegels: Voor extra stabiliteit zonder het gebruik van beton.
• Zandkoffer: Voor het verdichten van de grond en het verlagen van de zetting.

Voor een muurtje van meer dan 50 cm hoog of met een zwaardere belasting is een diepe betonnen fundering of geschroefde palen aan te raden.

Conclusie

De keuze van een geschikte fundering voor een tuinmuurtje is belangrijk om de stabiliteit en levensduur van de constructie te garanderen. Voor lichte muurtjes van maximaal 40 cm hoog zijn eenvoudige methoden zoals het gebruik van betontegels of opsluitbanden voldoende. Voor hogere of zwaardere constructies is een diepe betonnen fundering of het gebruik van geschroefde palen aan te raden.

De aard van de grond, de gewenste levensduur en de persoonlijke voorkeuren bepalen de beste aanpak. In zandige grond is het verstandig om zorgvuldig te kiezen voor een voldoende stevige fundering. Zowel de praktische uitvoering als de kosten moeten in overweging worden genomen bij het kiezen van de methode.

Bij twijfel is het verstandig om advies in te winnen bij een ervaren hovenier of bouwkundige. Een goed uitgevoerde fundering zorgt ervoor dat het muurtje jarenlang stand kan houden en geen onderhoud of reparaties vereist.

Bronnen

1. Forum Fok
2. Appeltern Tuinadvies
3. Klusidee Forum
4. Joost de Vree: Fundering