Hoe dik en diep moet een fundering zijn: Belangrijke factoren voor een stevige basis

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij het aanleggen van een fundering voor een tuinhuis, schuur of andere constructie is het bepalen van de juiste dikte en diepte essentieel voor de stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw. Een fundering vormt namelijk de basis van het gehele bouwwerk en draagt het gewicht van de structuur. In dit artikel worden de belangrijkste factoren besproken die van invloed zijn op de dikte en diepte van een fundering. De informatie is gebaseerd op praktische tips en technische adviezen uit betrouwbare bronnen in het bouw- en woningbouwgebied.

Factoren die de dikte van de fundering bepalen

1. Gewicht van de constructie

Een van de belangrijkste factoren bij het bepalen van de dikte van de fundering is het gewicht van het gebouw. Zwaardere constructies vereisen een steviger fundament. Een tuinhuis van hout of prefab-constructie is in de regel lichter dan een schuur met beton- of stalen elementen. Voor lichte constructies wordt vaak een dikte van minimaal 15 cm aanbevolen. Echter, bij het gebruik van zwaardere materialen of het plannen voor zonnepanelen, wordt vaak een dikte van 20 cm aanbevolen. Deze dikte zorgt voor extra stabiliteit en draagvermogen, vooral bij langere gebruikstermijnen en zwaardere belastingen.

2. Bodemgesteldheid

De aard van de grond waarop de fundering wordt aangelegd is een belangrijke bepalende factor. Zachte of kleiachtige grond kan meer ondersteuning nodig hebben dan stevige, droge grond. In regio’s waar de grond voornamelijk uit klei bestaat, zoals in delen van Utrecht, wordt vaak geadviseerd om rekening te houden met mogelijke grondverplaatsing. In dergelijke gevallen kan een dikte van 20 cm aan de lage kant liggen, terwijl een dikte van 25 cm of meer voor langdurige stabiliteit gunstiger is.

3. Klimaat en vorstgrens

In Nederland is het klimaat in de winter niet extreem, maar de grond kan wel vriezen. Dit kan leiden tot opzwelling van de grond en daarmee mogelijke beschadiging van de fundering. Daarom wordt vaak aangeraden om de fundering te leggen onder de vorstgrens, wat in Nederland meestal ligt tussen de 40 en 60 cm diep. Hoewel de diepte van de fundering niet direct bepalend is voor de dikte van het beton, is het belangrijk om te begrijpen dat de dikte van de fundering moet voldoen aan de druk die op de grond onder de vorstgrens werkt. Bij een dikte van 15 cm is er weinig extra buffer, terwijl een dikte van 20 cm of meer ruimte biedt voor stabiliteit in combinatie met een diepe fundering.

Factoren die de diepte van de fundering bepalen

1. Bodemgesteldheid

De bodemgesteldheid bepaalt ook de vereiste diepte van de fundering. Zachte, minder stabiele grond heeft over het algemeen een diepere fundering nodig om verzakking en verschuiving te voorkomen. In vergelijking hiermee kan een harde, stevige bodem mogelijk een minder diepe fundering nodig hebben. Bijvoorbeeld, in gebieden met zand als ondergrond is het vaak mogelijk om een fundering op staal te realiseren. Dit type fundering is vaak goedkoper dan een fundering op palen, maar vereist een goede ondergrond.

2. Gewicht dat de fundering moet dragen

Het gewicht dat de fundering moet dragen beïnvloedt direct de vereiste diepte. Bij lichtere constructies, zoals een woonhuis, is een minder diepe fundering vaak voldoende. Voor zwaardere constructies, zoals hoogbouw of industriële bouw, is een diepere fundering nodig om de belasting te kunnen dragen. Bij funderen op staal worden traditioneel sleuven gegraven tot op circa 80 cm beneden het maaiveld. De aanleg van de fundering is op deze diepte vorstvrij. In deze sleuven wordt meestal een kantplank gesteld waartussen de wapening komt. Daarna wordt beton gestort en afgewerkt tot bij de bovenkant van de kantplanken.

Praktische richtlijnen voor het aanleggen van een fundering

1. Bepalen van de breedte en dikte

Bij het aanleggen van een fundering voor een enkele muur wordt vaak een breedte van 25 cm aangehouden. Voor een spouwmuur is een breedte van 40 cm aan te raden. De dikte van de fundering is sterk afhankelijk van de constructie die erop wordt gebouwd en welke bouwmaterialen je precies gebruikt. Niet elke uitbouw, tuinhuis of garage is immers hetzelfde, dus moet de fundering aan specifieke eisen voldoen. Vraag daarom advies aan een bouwkundige om de dikte van de betonnen fundering te bepalen. Dat scheelt ellende achteraf.

2. Graven van de sleuf

Zijn de omstandigheden gunstig? Dan kun je gaan beginnen! Sla paaltjes in de grond waar de hoeken van de betonnen fundering komen. Vervolgens span je een metselkoord van het ene naar het andere paaltje. De randen van de funderingssleuf lopen straks precies langs dit touw af. Vervolgens kun je handmatig gaan graven of met een kleine graafmachine. Zorg er hierbij voor dat de sleuf netjes langs het metselkoord loopt die je eerder hebt gespannen. Als je de juiste diepte hebt bereikt maak je het zandbed waterpas en besprenkel je deze met water. Hierdoor wordt de ondergrond steviger.

3. Storten van het beton

Na het voorbereiden van de sleuf en het aanleggen van de wapening, kan het beton worden gestort. Het beton moet voldoende worden uitgehard voordat er verdere bouwactiviteiten kunnen plaatsvinden. Het is belangrijk om te zorgen voor een goede afwerking van het beton, zodat de fundering sterk en duurzaam is. Een stevige en duurzame fundering is natuurlijk de onmisbare basis van elk bouwwerk. Bij het plannen van een bouwproject is de vraag ‘Hoe diep moet een fundering zijn?’ de eerste die om een antwoord vraagt.

Funderingsmogelijkheden

1. Fundering op staal

Een fundering op staal is vaak goedkoper dan een fundering op palen, maar vereist een goede ondergrond. In gebieden met een ondergrond van zand is het vaak mogelijk om een fundering op staal te realiseren. Echter, bij klei en veenachtige gebieden is het vaak niet goed mogelijk om een fundering op staal te realiseren, omdat de zettingen hier te groot zouden worden. De maximale diepte die men de grond in gaat bij deze funderingsmethode hangt af van de opbouw van de grond en de geometrie van het gebouw. Zo zal men bij kelderconstructies dieper kunnen funderen dan bij gebouwen zonder noemenswaardige onderbouw. Eventueel kan men een grondverbetering toepassen.

2. Fundering op palen

Fundering op palen wordt vaak toegepast in gebieden met een zwakke ondergrond. De palen worden diep in de grond geplant en dragen het gewicht van het gebouw. Deze methode is geschikt voor zwaardere constructies en biedt extra stabiliteit in zachte of instabiele grond. Echter, deze methode is meestal duurder dan een fundering op staal.

Conclusie

De dikte en diepte van een fundering zijn essentiële factoren bij het aanleggen van een bouwwerk. De dikte van de fundering is afhankelijk van het gewicht van de constructie, de gebruikte materialen, de bodemgesteldheid, het klimaat en eventuele toepassingen zoals het plaatsen van zonnepanelen. De diepte van de fundering wordt bepaald door de bodemgesteldheid en het gewicht dat de fundering moet dragen. Het is belangrijk om deze factoren goed in overweging te nemen om een stevige en duurzame fundering te realiseren. Vraag altijd advies aan een bouwkundige om de juiste afmetingen te bepalen en zorg voor een professionele uitvoering van de fundering om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen.

Bronnen

dikke