Funderingsonderzoek: Stappen, Methoden en Belang voor Eigenaren

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Wanneer het gaat om de stabiliteit van een gebouw, is de fundering een van de meest cruciale elementen. In vele oude woningen, vooral in stadsdeelgebieden, zijn houten paalfunderingen gebruikt, die met de tijd kunnen verslechteren. Funderingsproblematiek kan leiden tot verzakkingen, scheuren in muren en zelfs gevaar voor de veiligheid van het pand. Daarom is funderingsonderzoek een essentieel onderdeel van de onderhouds- en beheerstrategie voor eigenaren van woningen. Dit artikel legt uit wat funderingsonderzoek inhoudt, welke methoden worden gebruikt, welke stappen eigenaren moeten ondernemen en waarom het belangrijk is om op tijd actie te nemen.

Wat is funderingsonderzoek?

Funderingsonderzoek is een proces waarmee de staat van de fundering van een gebouw wordt beoordeeld. Het doel is om eventuele schade of verslechtering van de fundering te detecteren, zodat maatregelen kunnen worden genomen om de structuur veilig en stabiel te houden. Dit is van groot belang, aangezien funderingsschade niet alleen leidt tot bouwkundige problemen, maar ook tot mogelijke kosten voor herstel en vermindering van de waarde van het pand.

Er zijn verschillende vormen van funderingsonderzoek, zoals een QuickScan, een uitgebreid onderzoek en funderingsrisicorapporten. Deze worden opgesteld door erkende onderzoeksbureaus en moeten worden uitgevoerd volgens de richtlijnen van de F3O (Organisatie Onafhankelijk Onderzoek Funderingen). Deze richtlijn zorgt ervoor dat het onderzoek objectief en consistente methoden gebruikt, zodat eigenaren kunnen vertrouwen op de uitkomsten.

Funderingsrisicorapport en QuickScan

Een funderingsrisicorapport is een eerste inschatting van het risico op funderingsproblematiek, gebaseerd op beschikbare data zoals bodemgegevens, architectonische informatie en historisch onderzoek. Deze rapporten worden vaak gebruikt om een snelle indruk te krijgen van het risico en kunnen dienen als basis voor verdere stappen.

Een QuickScan is een eenvoudiger en kostenefficiëntere vorm van funderingsonderzoek. Het biedt een snelle en kostenefficiënte methode om mogelijke problemen op te sporen. Deze QuickScan wordt meestal uitgevoerd als het funderingsrisicorapport een verhoogd risico aangeeft. Het is een soort ‘funderingsonderzoek licht’, dat snel inzicht geeft zonder al te ingrijpende maatregelen.

Uitgebreid funderingsonderzoek

Als uit een QuickScan of risicorapport blijkt dat er een reëel risico op funderingsschade is, dan is een uitgebreid funderingsonderzoek nodig. Dit onderzoek is gedetailleerder en wordt uitgevoerd door erkende specialisten. Het omvat onder andere het meten van eventuele verzakkingen via een waterpas, het blootleggen van delen van de fundering om de staat van de paalconstructie in kaart te brengen, en het nemen van monsters bij houten funderingen om schimmel- of bacteriële aantasting te detecteren.

Een uitgebreid funderingsonderzoek volgt de richtlijnen van de F3O-richtlijn, die ervoor zorgt dat het onderzoek wordt uitgevoerd volgens vastgestelde normen en standaarden. De uitkomst van het onderzoek wordt vastgelegd in een rapport, dat door de gemeente kan worden getoetst op kwaliteit. Dit biedt eigenaren extra zekerheid over de betrouwbaarheid van de conclusies.

Funderingsonderzoek in bouweenheden en blokken

Veel woningen in stadsdeelgebieden delen een gemeenschappelijke fundering. Dit is vooral het geval in rijtjeshuizen of appartementencomplexen. In dergelijke gevallen is het verstandig om funderingsonderzoek samen met andere eigenaren uit te voeren. Dit heeft het voordeel dat het onderzoek kostenefficiënter wordt en het verzekert dat de fundering als geheel wordt geëvalueerd.

Een bouweenheid is een groep woningen die op dezelfde fundering staan. Eigenaren van deze bouweenheid moeten samenwerken bij het uitvoeren van het onderzoek en het bepalen van de verdere stappen. Daarnaast is het ook mogelijk om meerdere funderingen te groeperen tot een onderzoeksblok, wat het onderzoek goedkoper maakt dan wanneer het afzonderlijk wordt uitgevoerd. Elke fundering binnen het blok krijgt een aparte uitspraak.

In sommige gevallen, zoals in Crooswijk-Noord, worden eigenaren begeleid bij het organiseren van funderingsonderzoek. Hierbij kunnen contactpersonen aangewezen worden die de overige eigenaren helpen bij het proces. De gemeente en onderzoeksbureaus bieden hierbij hulp bij het verzamelen van offertes, het maken van afspraken over kostenverdeling en het uitvoeren van het onderzoek.

Subsidies en kosten

De uitvoering van funderingsonderzoek kan kostbaar zijn, maar in sommige regio’s is er subsidie beschikbaar. In Rotterdam, bijvoorbeeld, subsidieert de gemeente onderzoek naar houten paalfunderingen tot 75% van de kosten, met een maximum van € 1.500 per eigenaar. Deze subsidies zijn echter enkel beschikbaar voor eigenaren die tijdig actie ondernemen. Eigenaren die onderzoeksverplichting krijgen opgelegd, kunnen deze regeling niet gebruiken.

Het is verstandig om bij het uitvoeren van funderingsonderzoek meerdere offertes te vergelijken en afspraken te maken over de kostenverdeling. In een bouweenheid is het belangrijk dat alle eigenaren akkoord gaan met de gekozen onderzoeksbureau en de manier van kostenverdeling. Dit voorkomt onenigheid en zorgt voor een efficiënter proces.

Gevolgen van de uitkomst van funderingsonderzoek

Als uit het onderzoek blijkt dat de fundering schade heeft opgelopen, zijn er meerdere mogelijkheden voor de volgende stappen. De uitkomst kan variëren van ‘geen actie nodig’ tot ‘funderingsherstel spoedig nodig’. In het laatste geval kan de eigenaar worden opgedragen om maatregelen te nemen om het gebouw veilig te stellen, bijvoorbeeld door stabilisatie of herstelmaatregelen.

Bij acuut gevaar voor veiligheid kunnen er zelfs bestuurslasten worden opgelegd. Dit betekent dat de gemeente het onderzoek en eventueel herstel kan laten uitvoeren als de eigenaar het niet zelf doet. In dergelijke gevallen worden de kosten met een opslag verhaald op de betrokken eigenaar.

Belang van tijdsige actie

Een belangrijk aspect van funderingsonderzoek is de tijdige actie. Zodra er aanwijzingen zijn dat er problemen kunnen zijn met de fundering, is het verstandig om onderzoek te laten uitvoeren. Dit voorkomt dat het probleem groter wordt en dat herstel duurder en complexer wordt.

Tijdig onderzoek helpt ook bij de verkoop van een woning, aangezien kopers steeds vaker vragen wat de staat van de fundering is. Een goed onderzoeksrapport kan hierbij dienen als ondersteuning en kan het vertrouwen van de koper vergroten.

Conclusie

Funderingsonderzoek is een essentieel onderdeel van de onderhoudsstrategie voor eigenaren van woningen, vooral in stadsdeelgebieden met houten paalfunderingen. Door middel van risicorapporten, QuickScans en uitgebreide onderzoeken kunnen eigenaren vroegtijdig inzicht krijgen in de staat van hun fundering en eventueel benodigde maatregelen nemen. Tijdige actie helpt om schade te beperken, veiligheid te waarborgen en mogelijke kosten voor herstel te vermijden. Het is verstandig om samen met andere eigenaren te werken aan onderzoek, en gebruik te maken van subsidies en begeleiding wanneer mogelijk.

Bronnen

onderzoek