De rol van het Platform Fundering Nederland in de nationale aanpak van funderingsproblematiek

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

De funderingsproblematiek in Nederland is in de afgelopen jaren steeds vaker aan de orde geraakt in zowel de politiek als de woningeigenaarsgemeenschap. In de meeste gevallen gaat het om houten paalfunderingen van oudere woningen, die hun draagkracht verliezen door factoren zoals bodemdaling, veroudering en te lage grondwaterstanden. Deze schade heeft niet alleen financiële gevolgen voor woningeigenaren, maar ook brede maatschappelijke en structurele impact. Tegen dit kader stelt het Platform Fundering Nederland zich op als een belangrijk spilpunt in de samenwerking tussen overheid, woningeigenaren, waterschappen en andere betrokken partijen. In dit artikel wordt de rol van het platform beschreven, de huidige aanpak en de toekomstplannen voor de duurzame herstelstrategie.

De opkomst van het Platform Fundering Nederland

Het Platform Fundering Nederland is opgericht om de belangen van woningeigenaren met funderingsproblemen te behartigen. Het is een initiatief dat zich richt op het bevorderen van samenwerking tussen overheden, woningeigenaren en betrokken partijen met het oog op een duurzame aanpak van funderingsherstel. Het platform werkt nauw samen met het Platform Slappe Bodem en andere organisaties in de woningbouwsector. Een van de kernactiviteiten van het platform is het uitwerken van beleid en het faciliteren van samenwerking op lokaal, regionaal en nationaal niveau.

De funderingsproblematiek is volgens het platform geen losstaand vraagstuk, maar een kwestie die verweven is met bredere thema’s als energietransitie, klimaatverandering, riolering en bodembeheer. Daarom benadrukt het platform de noodzaak van een integrale aanpak die niet alleen gericht is op herstel, maar ook op voorkoming van verdere schade.

Oorzaken en maatschappelijke gevolgen van funderingsproblematiek

Volgens de gegevens uit de bronnen is vrijwel alle funderingsproblematiek gerelateerd aan de grondwaterstand. Lekkage van riolering, grondwateronttrekking, bouwputten en te lage drainages zijn enkele van de factoren die leiden tot het ontstaan van funderingsproblemen. Deze problemen zijn vaak het gevolg van openbaar beleid of infrastructuur, waar de woningeigenaar weinig of geen invloed op heeft. Dit brengt ook de vraag op van wie verantwoordelijk is voor herstel en wie die kosten moet dragen.

Het herstel van funderingen is volgens de bronnen gemiddeld kostbaar: ongeveer 65.000 euro per woning. Voor veel woningeigenaren is dit een financiële belasting die niet op te lossen is via traditionele leningen of particuliere middelen. Daarom is er in 2025 het Fonds Duurzaam Funderingsherstel opgericht, een fonds dat sinds 1 juli 2025 landelijk beschikbaar is voor eigenaren die geen toegang hebben tot marktconforme financiering. In 2026 zal het fondsvermogen verdubbelen naar 40 miljoen euro, wat een belangrijke stap is in de nationale aanpak.

Nationale Aanpak Funderingsproblematiek (NAF)

Een belangrijke onderliggende strategie in de aanpak van funderingsproblematiek is de Nationale Aanpak Funderingsproblematiek (NAF). Deze aanpak is opgenomen in een kamerbrief van het demissionaire kabinet en presenteert een tienjarig traject waarin funderingsproblemen in samenwerking met lokale overheden zichtbaar en beheersbaar moeten worden gemaakt. De uitvoering van de NAF ligt bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), onder leiding van ministeries zoals BZK, IenW en LNV, en met betrokkenheid van het VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten).

Het Platform Slappe Bodem en de Coalitie Stevige Steden spelen een rol als klankbord in deze aanpak, en het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (KBF) is verantwoordelijk voor centrale kennisontsluiting en ondersteuning bij vragen rond bodemdaling en funderingen. Deze samenwerking benadrukt de complexiteit van het vraagstuk en de noodzaak van een multidisciplinaire aanpak.

De rol van gemeenten en waterschappen

De aanpak van funderingsproblematiek vereist niet alleen nationale, maar ook lokale inzet. Gemeenten en waterschappen spelen een cruciale rol in het beheer van grondwaterstanden en infrastructuur die indirect verantwoordelijk kunnen zijn voor funderingsproblemen. Het Platform Slappe Bodem heeft analyses uitgevoerd waaruit blijkt dat bodemdaling en funderingsproblematiek opgenomen zijn in de coalitieakkoorden van verschillende provincies, zoals Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Friesland, Flevoland en Overijssel. Ook in dertien van de 21 bestuursakkoorden van waterschappen is de aanpak van bodemdaling verwerkt.

Een voorbeeld van lokale betrokkenheid is de gemeente Dordrecht, waar wethouder Rik van der Linden benadrukt dat een langjarige aanpak nodig is, waarin Rijk, coöperaties, banken, bouwsector en particulieren samenwerken. De gemeente Dordrecht voert zelfs een proces aan tegen de gemeente vanwege vermeende verantwoordelijkheid voor funderingsproblemen veroorzaakt door openbare grondwaterbeheer.

Financiering en toegang tot herstel

Financiering van funderingsherstel blijft een uitdaging. Aangezien herstel vaak tientallen duizenden euro’s kost, is het voor veel woningeigenaren moeilijk om deze kosten te dragen. Het Fonds Duurzaam Funderingsherstel is daarom een belangrijk instrument in de aanpak. Het fonds wordt uitgevoerd door de Stichting Vereniging van Nut voor Nederland (SVn) en wordt gefinancierd door de Rijksoverheid. Het biedt financiering aan eigenaren die geen toegang hebben tot marktconforme leningen, en is sinds 2025 landelijk beschikbaar.

Daarnaast adviseert het platform woningeigenaren om tijdig contact op te nemen met een financieel adviseur om de persoonlijke situatie en opties te bespreken. De financiering hangt namelijk sterk af van het inkomen, de kosten van herstel en de tijd die beschikbaar is om middelen bij elkaar te brengen.

Integrale gebiedsgerichte aanpak

De funderingsproblematiek is vaak niet los te zien van bredere thema’s zoals energietransitie, klimaatverandering, en infrastructuurontwikkeling. Daarom benadrukt het platform de noodzaak van een integrale, gebiedsgerichte aanpak. In zowel stedelijke als landelijke gebieden is het belangrijk om funderingsproblemen samen aan te pakken met andere maatschappelijke kwesties.

Het kabinet legt de basis voor zo’n aanpak met een leeraanpak in zes koplopergebieden. Deze gebieden zullen dienen als voorbeeld voor een integrale aanpak van funderingsherstel, verbetering van leefomgevingen, en aanpassing aan klimaatverandering. Het platform benadrukt echter dat er nog steeds tekorten zijn in de benodigde investeringsgelden, en roept het kabinet op om hierover verder met de betrokken gebieden te praten.

Conclusie

De funderingsproblematiek in Nederland is een complexe kwestie die niet alleen betreft woningeigenaren, maar ook gemeenten, waterschappen en de Rijksoverheid. Het Platform Fundering Nederland speelt een centrale rol in het faciliteren van samenwerking en het uitwerken van beleid. Tegelijkertijd benadrukt het platform de noodzaak van een duurzame, integrale aanpak die niet alleen gericht is op herstel, maar ook op voorkoming van verdere schade.

De Nationale Aanpak Funderingsproblematiek en het Fonds Duurzaam Funderingsherstel zijn belangrijke stappen in de richting van een breed gestructureerde aanpak. Toch blijft het belangrijk om financiële en institutionele kansen te benutten, en lokale samenwerkingen te versterken. Door middel van een koerswijziging op Rijksniveau, en een grotere bereidheid tot investeren in duurzame herstelstrategieën, kan Nederland de funderingsproblematiek op de lange termijn beheersen en voorkomen.