Funderingsconstructies: Soorten, Berekeningen en Toepassing in de Bouw

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

In de bouwsector is een correcte fundering van cruciaal belang voor de stabiliteit en levensduur van een gebouw. De fundering zorgt ervoor dat de belastingen van het gebouw op een veilige manier worden overgedragen naar de draagkrachtige ondergrond. In dit artikel bespreken we de verschillende soorten funderingen, de rol van constructieberekeningen en tekeningen, en de toepassing van funderingen in de praktijk, op basis van betrouwbare informatie uit technische en bouwgerelateerde bronnen.

Fundering: Definitie en Functie

Een fundering is een constructie die de belastingen van het gebouw overbrengt op de daaronder gelegen draagkrachtige grondlagen. Deze overdracht moet zodanig gebeuren dat de zakkingen en zettingsverschillen binnen toelaatbare grenzen blijven. Een fundering moet dus sterk, stevig, stabiel en bestand zijn tegen omgevingsinvloeden zoals grondwater, vorst en schimmels. In de meeste gevallen voldoet gewapend beton aan deze eisen.

Soorten Funderingen

Er zijn verschillende typen funderingen, afhankelijk van de ondergrond, de belastingen en de bouwmethodiek. De keuze van het type fundering is vaak gebaseerd op historische bouwpraktijken en regionale kenmerken. In delen van Nederland zoals Rotterdam en Amsterdam zijn bijvoorbeeld houten paalfunderingen vaak te vinden in oude huizen.

1. Strokenfundering

Bij een strokenfundering wordt onder de dragende muren een verbrede zone gemaakt van gewapend beton. Deze methode is geschikt als de draagkrachtige grond niet te diep ligt. De breedte van de fundering varieert afhankelijk van de breedte van de muur die erop staat.

2. Plaatfundering

Bij een plaatfundering wordt een dikke, horizontale plaat van gewapend beton op de draagkrachtige grond gelegd. Deze methode wordt vaak gebruikt als de draagkrachtige grond te diep zit, zoals in moeras- of veengebieden. De plaat zorgt voor een gelijkmatige drukverdeling over de ondergrond.

3. Poerenfundering

Een poer is een brede funderingsconstructie die meerdere palen ondersteunt. Deze methode wordt toegepast wanneer lokaal grote belastingen op de fundering komen. Typisch zijn poeren met 2, 3 of 4 palen, maar er zijn ook gevallen waarin 8 of meer palen nodig zijn. Poeren zijn vaak hoger en breder dan standaard funderingen.

4. Paalfundering

Bij een paalfundering worden betonnen palen in de grond geschroefd, geheid of geboord. Deze methode is geschikt als de draagkrachtige grond ver onder het maaiveld ligt. Er zijn verschillende soorten paalfunderingen, zoals paalfundering met oplanger of zonder oplanger. Houten paalfunderingen zijn vaak te vinden in oude gebouwen, maar zijn gevoeliger voor bodemdaling en klimaatverandering.

Funderingsberekening en Constructietekening

Een funderingsberekening is een essentieel onderdeel van de constructieberekening van een bouwwerk. Zonder deze berekening kan een aannemer niet beginnen met de uitvoering van het bouwproject. De berekening moet aantonen dat de krachten zoals winddruk, sneeuw, en belastingen correct worden overgedragen op de ondergrond.

Belang van Funderingsberekening

Bij constructieve wijzigingen aan een woning moet de bestaande fundering worden gecontroleerd door een constructeur. Als de fundering niet voldoet aan de regelgeving, zijn aanpassingen nodig. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van een onderslagbalk of het aanbrengen van extra palen. Ook bij het bouwen van een nieuw bouwwerk, zoals een schuur in de tuin, is een funderingsberekening nodig.

Constructietekeningen

Naast een berekening moeten ook constructietekeningen worden aangeleverd. Deze omvatten een funderingstekening, een paalplan en een wapeningstekening. Deze tekeningen zijn verplicht bij de indiening van een bouwvergunning en worden gebruikt door de gemeente om te controleren of de fundering voldoet aan de regelgeving.

Toepassing in de Praktijk

De keuze van het type fundering hangt af van meerdere factoren, zoals de ondergrond, de belastingen en de toepassing van het bouwwerk. In sommige gevallen wordt een fundering op staal gebruikt, waarbij de draagkrachtige laag niet te diep ligt. In andere gevallen, zoals in moeras- of veengebieden, is een paalfundering beter aangewezen.

Bouwtekeningen en Postcodecheck

Om te achterhalen welk type fundering een woning heeft, zijn meerdere methoden beschikbaar. De meest betrouwbare methode is het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekening bij de gemeente. Daarnaast bieden sommige gemeenten een postcodecheck aan, waarbij informatie wordt gegeven over het type ondergrond en de gebruikelijke funderingen in de regio.

Als de bouwtekeningen niet beschikbaar zijn, kan een grondrapport worden ingehuurd. Dit rapport bevat informatie over de ondergrond en het type fundering. Het kan nuttig zijn bij het diagnosticeren of voorkomen van funderingsproblemen.

Funderingsproblemen en Signalen

Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren. Het herkennen van deze problemen is essentieel om schade te voorkomen of op tijd te herstellen. De volgende signalen zijn waarschuwingen voor mogelijke funderingsproblemen:

Verzakking en scheefstand: Dit komt vaak voor bij huizen met houten funderingspalen of ondiepe funderingen in veengebieden. In dergelijke gevallen hebben vaak meerdere woningen gelijkaardige funderingsproblemen.
Scheuren in de buitengevel: Bij funderingsproblemen zijn deze scheuren vaak breder dan normale haarscheurtjes. De druk op de constructie en muren neemt toe, waardoor de scheuren breder en langer worden.

Conclusie

Een correcte fundering is een onmisbaar onderdeel van elke bouwproject. Zowel de keuze van het type fundering als de uitvoering ervan moet op basis van grondige berekeningen en tekeningen. Door de juiste funderingsconstructie te kiezen en deze correct te berekenen en te tekenen, wordt de stabiliteit en levensduur van het gebouw gewaarborgd. Het is daarom van groot belang dat constructeurs en aannemers deze stappen zorgvuldig uitvoeren, zowel bij nieuwbouw als bij renovaties of constructieve wijzigingen.

Bronnen

tekening