Verschillende Soorten Funderingen in de Bouw: Toepassing, Voordelen en Nadelen

Een fundering is de basis van ieder bouwwerk en speelt een cruciale rol in de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van een gebouw. Afhankelijk van de bouwmethodiek, de belasting van het gebouw, de ondergrond en de lokale omstandigheden worden verschillende funderingsystemen toegepast. In dit artikel geef ik een overzicht van de meest gebruikte soorten funderingen, inclusief hun toepassing, voordelen en eventuele nadelen. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen uit de bouwsector en gericht op zowel woningbouw als commerciële constructies.

Ondiepe en Diepe Funderingen

Voor het begrip van funderingstypen is het belangrijk om te onderscheiden tussen ondiepe funderingen en diepe funderingen. Ondiepe funderingen rusten direct op de grond en worden vaak gebruikt wanneer de draagkrachtige laag vlak onder het maaiveld ligt. Denk hierbij aan strokenfunderingen of plaatfunderingen. Bij diepe funderingen daarentegen wordt het gewicht van het gebouw overgebracht op palen, die dieper in de bodem worden aangebracht. Deze techniek wordt toegepast wanneer de bovengrond niet sterk genoeg is om het gewicht van het gebouw te dragen.

Fundering op Staal

Een fundering op staal is een ondiepe fundering die vaak wordt gebruikt in regio's met draagkrachtige zandlagen, zoals het oostelijke deel van Nederland. Deze fundering bestaat uit een verbrede voet die direct op de draagkrachtige grond rust, zonder gebruik van palen of andere diepe funderingstechnieken. Deze methode is goedkoper en eenvoudiger uit te voeren dan dieper aangebrachte funderingen.

De term “op staal” verwijst niet naar het gebruik van het metaal staal, maar is een verbastering van “op sthal”, wat in het oude Germaans betekent: “rusten op” of “stand”. Dit type fundering wordt vaak gekozen bij woningbouwprojecten in stabiele ondergronden.

Toepassing en Voordelen

• Toepassing: Fundering op staal is geschikt voor lichte tot middelzware constructies, zoals woningen en kleine commerciële gebouwen.
• Voordelen:
  • Lijkt technisch eenvoudiger en minder tijdrovend dan diepere funderingen.
  • Goedkoper in vergelijking met palen of platenfunderingen.
  • Ideaal in regio’s met draagkrachtige bovengrondlagen.

Nadelen

• Nadelen:
  • Is niet geschikt in zachte of onstabilere bodems.
  • Kan gevoelig zijn voor doorzakkingen als de krachten niet goed worden verdeeld.
  • Is afhankelijk van een stabiele ondergrond; in zandige of veenige bodems kan deze methode ongeschikt zijn.

Strokenfundering

Een strokenfundering is een veelvoorkomende vorm van ondiepe fundering, vaak gebruikt bij woningbouw en kleine commerciële gebouwen. Deze fundering bestaat uit smalle, lange stroken van gewapend beton die onder de dragende muren van het gebouw worden geplaatst. De stroken verdelen de belasting van de muren gelijkmatig over een groter oppervlak van de grond.

Installatie

1. Bodemonderzoek: Voor de aanleg van een strokenfundering is een bodemonderzoek essent. Dit dient om de draagkracht en samenstelling van de grond te bepalen.
2. Afrempen: Bouwers graven sleuven op de plaatsen waar de dragende muren komen te staan. De diepte en breedte hangen af van de verwachte belasting en de eigenschappen van de bodem.
3. Bekisting: In de sleuven wordt een bekisting aangebracht om het beton in de juiste vorm te houden tijdens het storten.
4. Uitharden: Het beton moet uitharden tot het zijn maximale sterkte bereikt.
5. Controle: Arbeiders verwijderen de bekisting en controleren de fundering op scheuren of oneffenheden.

Toepassing en Voordelen

• Toepassing: Strokenfunderingen worden vaak gebruikt in woningbouwprojecten en bij lichte commerciële gebouwen.
• Voordelen:
  • Relatief eenvoudig en goedkoper dan platenfunderingen.
  • Efficiënt voor het dragen van muren en kleine belastingen.
  • Zeer geschikt in regio’s met stabiele zandlagen.

Nadelen

• Nadelen:
  • Is minder geschikt voor zware belastingen of complexe bouwprojecten.
  • Kan gevoelig zijn voor bodemverzakkingen of ongelijkmatige belastingverdeling.

Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een grote, vaak zwaargewapende betonvloer die onder het grondoppervlak wordt geplaatst. Deze vloer dient als een algemene onderbouw voor het volledige gebouw en is vaak gebruikt in combinatie met zwaargewichtige constructies.

Installatie

1. Afgraven: De plek waar de plaat wordt geplaatst wordt afgegraven.
2. Wapening: Een stalenconstructie (bewapening) wordt geplaatst.
3. Storten: Er wordt beton over de wapening gegoten.
4. Uitharden: Het beton moet uitharden om zijn maximale sterkte te bereiken.
5. Controle: Na het uitharden wordt gecontroleerd of de krachten goed worden verdeeld.

Toepassing en Voordelen

• Toepassing: Plaatfunderingen worden vaak gebruikt bij zware constructies of bij complexe bouwprojecten.
• Voordelen:
  • Zeer stabiel en geschikt voor zware belastingen.
  • Relatief makkelijk te plaatsen in vergelijking met palen.
  • Ideaal voor situaties waarin een algemene onderbouw nodig is.

Nadelen

• Nadelen:
  • Gevoelig voor doorzakkingen bij ongelijkmatige krachtenverdeling.
  • Kan leiden tot scheefstaan van het gebouw.
  • Is minder geschikt in zachte of instabiele bodems.

Fundering op Palen

Bij een fundering op palen wordt het gewicht van het gebouw overgebracht op palen die dieper in de bodem worden aangebracht. Deze methode wordt vaak gekozen wanneer de bovengrond niet sterk genoeg is om de belasting van het gebouw te dragen. Er zijn verschillende palentypen, waaronder schroefpalen, gestampte palen en vooraf vervaardigde palen.

Installatie

1. Bodemonderzoek: Voorafgaand aan de installatie wordt een bodemonderzoek uitgevoerd.
2. Aanleg van palen: Palen worden aangebracht in de bodem, meestal door middel van persen, schroeven of stoten.
3. Verbinden met de constructie: De palen worden vervolgens verbonden met de bovenliggende constructie.

Toepassing en Voordelen

• Toepassing: Funderingen op palen zijn geschikt voor zware constructies, zoals industriële gebouwen, bruggen en woningen in zachte bodems.
• Voordelen:
  • Zeer geschikt in zachte of instabiele bodems.
  • Kan het gewicht van zware constructies dragen.
  • Ideaal voor situaties waar een diepe fundering nodig is.

Nadelen

• Nadelen:
  • Duurder in vergelijking met ondiepe funderingen.
  • Tijdrovende installatie.
  • Vereist vaak professionele uitvoering en apparatuur.

Schroefpalen Fundering

Schroefpalen zijn een specifieke vorm van palenfundering waarbij de palen worden aangebracht door middel van schroefbewegingen. Deze methode is handig in situaties waarbij een snel en tijdelijk ondersteunend systeem nodig is, bijvoorbeeld bij tijdelijke constructies of funderingsherstelprojecten.

Toepassing en Voordelen

• Toepassing: Schroefpalen worden vaak gebruikt bij tijdelijke constructies of bij funderingsherstel.
• Voordelen:
  • Snelle installatie.
  • Minder stof en geluid bij installatie.
  • Zeer geschikt in zachte bodems.

Nadelen

• Nadelen:
  • Minder geschikt voor permanente zware constructies.
  • Vereist vaak professionele apparatuur.
  • Kan gevoelig zijn voor schade door bodemverzakkingen.

Poerenfundering

Een poerenfundering is een vorm van ondiepe fundering waarbij zware kolommen of muren worden ondersteund door individuele funderingsblokken of poeren. Deze fundering wordt vaak gebruikt in combinatie met kolomconstructies, bijvoorbeeld bij industriële gebouwen of zware constructies.

Toepassing en Voordelen

• Toepassing: Poerenfunderingen zijn geschikt voor zware kolomconstructies.
• Voordelen:
  • Zeer stabiel en geschikt voor zware belastingen.
  • Ideaal voor kolommen en muren die individueel moeten worden ondersteund.
  • Relatief eenvoudig uit te voeren in stabiele bodems.

Nadelen

• Nadelen:
  • Minder geschikt voor lichte constructies.
  • Kan duurder zijn dan strokenfunderingen.
  • Vereist een zorgvuldige planning van belastingverdeling.

Funderingstypes en Materiaalkeuze

De keuze van het materiaal van de fundering hangt af van de bouwmethodiek, de belasting van het gebouw en de ondergrond. Oudere constructies gebruikten vaak houten palen, terwijl moderne funderingen vaak van beton zijn gemaakt. Beton is duurzaam en geschikt voor zowel zware als lichte constructies.

Vorstbescherming en Duurzaamheid

Nadat de fundering is aangebracht, is het belangrijk om ook rekening te houden met vorstbescherming en duurzaamheid. De diepte van de fundering moet voldoen aan de minimale eisen om vorstschade te voorkomen. Daarnaast speelt het gebruik van stalen wapening een rol bij de stabiliteit en levensduur van de fundering.

Conclusie

In de bouwsector worden verschillende funderingstypen gebruikt, elk met hun eigen toepassing, voordelen en beperkingen. Ondiepe funderingen zoals strokenfunderingen of funderingen op staal zijn geschikt voor lichte tot middelzware constructies, terwijl diepe funderingen zoals funderingen op palen worden gebruikt in complexere situaties of zachte bodems. De keuze van het juiste funderingstype hangt af van de belasting, de ondergrond en de bouwmethodiek. Een correcte uitvoering van de fundering is essent voor de stabiliteit en levensduur van het gebouw.

Bronnen

1. Fundering.help - Soorten funderingen
2. Keurzeker.nl - Fundering: de verschillende type en eigenschappen
3. Demargaretha.nl - Soorten funderingen in de bouw: toepassing, voor- en nadelen
4. Constructieshop.nl - Soorten funderingen
5. HB-Betonwerken.nl - Verschillende soorten fundering
6. Rijnmond-Funderingstechniek.nl - Soorten fundering
7. Let's Rebuild - Establishment types in building: define foundations