Zand onder fundering spoelen: oorzaken, gevolgen en oplossingen

Het fenomeen dat zand onder de fundering wegspoelt, is een veelvoorkomend probleem in de bouw- en tuinindustrie. Het kan leiden tot verzakkingen van bestrating, gaten in de ondergrond en zelfs tot schade aan de fundering van huizen. In dit artikel wordt ingegaan op de oorzaken van zandverlies, de gevolgen voor de constructie en mogelijke oplossingen om het probleem te voorkomen of te herstellen. De informatie is gebaseerd op actuele en betrouwbare bronnen betreffende verharding, fundering en grondwaterbeheer.

Oorzaken van zandverlies onder fundering

Zand onder een fundering kan wegspoelen door een aantal factoren. De meest voorkomende oorzaken zijn:

  • Regenwaterafvoerproblemen: Als regenwater niet goed wordt afgevoerd, kan het langs of onder een verharding stromen. Hierdoor kan zand wegspoelen, vooral als de ondergrond niet sterk genoeg is. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een lekkende regenpijp of een afgebroken riolering.
  • Onvoldoende verdichte basis: Als de ondergrond niet goed is verdicht of de zandlaag te dun is, kan de grond onder de verharding omhoog komen of het zand wegspoelen. Dit leidt vaak tot ongelijke verzakking.
  • Piekbelasting en verkeer: Op plekken waar regelmatig zwaar verkeer is, zoals op een oprit, ontstaat er spoorvorming. Dit komt doordat de stenen onder druk belast worden en het zand onder hen loslaat.
  • Ingeschoven grond: Bij een te lichte kantopsluiting of in bochten kunnen de stenen makkelijk schuiven en kieren ontstaan. Dit is ook een oorzaak van zandverlies.
  • Niet aanwezige of slecht geplaatste wegendoek: Wegendoek voorkomt dat zand spoelt door een barrière tussen de ondergrond en het zandbed. Als deze ontbreekt, is er meer kans op verzakking.

Gevolgen van zandverlies

Het wegspoelen van zand onder een fundering kan leiden tot verschillende problemen:

  • Verzakkingen van bestrating: Als het zand onder de stenen wegspoelt, zakt de bestrating in. Dit is zichtbaar aan gaten, kieren of ongelijke oppervlakken.
  • Gaten in de ondergrond: Zandverlies kan leiden tot sinkholes of gaten in de grond, vooral in wijkgebieden met een zandgrond onderliggend. Dit is een probleem dat zich vaak op tuinen, stegen en groenperken voordoet.
  • Schade aan fundering van het huis: Als zand onder de fundering wegspoelt, kan er een lege ruimte ontstaan. Dit zorgt ervoor dat de fundering kan zinken of schijten, wat schade kan veroorzaken aan de constructie van het huis.
  • Verhoging van grond: Bij een te dun zandbed kan de grond omhoog komen, waardoor wormenhoopjes tussen de voegen van de bestrating verschijnen. Dit geeft ongelijke verzakkingen en een onaantrekkelijk uiterlijk.

Oplossingen voor zandverlies

Om zandverlies onder een fundering te voorkomen of te herstellen, zijn verschillende technieken en maatregelen beschikbaar:

1. Aanleggen van een stabiele ondergrond

Een correct aangelegde ondergrond is essentieel om zandverlies te voorkomen. Dit betekent het aanbrengen van een voldoende dikke laag zand of grof brekerzand. De volgende richtlijnen worden aangeraden:

  • Zandbed dient minimaal 15 cm dik te zijn, vooral voor tegelpaden en terrassen.
  • Laag steenpuin van minimaal 10 cm bovenop zorgt ervoor dat het water sneller weg kan lopen.
  • Groter zandkorrelgrootte (brekerzand) is beter voor ontwatering dan straatzand of zeezand.

Een goed verdichte ondergrond voorkomt dat zand onder verharding wegspoelt. Het verdichten gebeurt meestal met een trilplaat per laag.

2. Gebruik van wegendoek

Wegendoek is een waterdoorlatend vlies dat tussen de ondergrond en het zandbed wordt aangebracht. Het voorkomt dat zand spoelt en zorgt voor een gelijkmatige drukverdeling. Wegendoek is vooral nuttig op zachte ondergrond of onder parkeerplaatsen. De wegsdoek houdt het pakket zand bij elkaar, terwijl het water erdoorheen kan lopen.

3. Verharding onder afschot aanleggen

Het aanleggen van verharding onder afschot zorgt ervoor dat regenwater afloopt naar een afvoergoot of tuin. Het aanleggen van een 1 cm per meter schuin is aan te raden. Dit voorkomt dat water blijft staan op de bestrating, wat weer zorgt voor minder verzakking.

4. Goed geplaatste afvoerpijpen en riolering

Een goede afvoer van regenwater is essentieel om zandverlies te voorkomen. Een lekkende regenpijp of een gebroken riolering dient hersteld of vervangen te worden. In sommige gevallen is het aan te raden om een meeschuivende pijp tussen de ondergrond en fundering te plaatsen, zodat het zand niet onder de fundering kan wegspoelen.

5. Zandfundering en verdichting

Bij het funderen op zandgrond is het noodzakelijk om een zandfundering aan te brengen. Het zandbed dient voldoende dik te zijn en goed verdicht. Een verdichte ondergrond zorgt ervoor dat er geen verdere zakking optreedt. In sommige gevallen is het aan te raden om een laag gebroken puin of grind onder het zand aan te brengen, vooral op zachte grond.

6. Bevordering van ontwatering

Goede ontwatering zorgt ervoor dat er minder kans is op zandverlies. Het aanbrengen van een dik zandbed, combinatie met brekerzand en een laag steenpuin, zorgt ervoor dat het water snel weg kan lopen. Daarnaast kan anti-worteldoek onder het zandbed aangebracht worden om onkruid te voorkomen. Dit is vooral nuttig in paden waar veel onkruidgroei verwacht wordt.

7. Bestratingsvoegmortel

De aanwezigheid van voegmortel tussen de bestratingsstenen voorkomt dat zand uit de voegen wegspoelt. De voegmortel verhindert ook dat wormen of mieren zandhoopjes vormen, en voorkomt onkruidgroei tussen de voegen. Na het leggen van een nieuwe verharding wordt de voegmortel ingeveegd en is deze binnen een dag hard. Er zijn zelfs waterdoorlatende varianten van voegmortel beschikbaar, waardoor het regenwater onder de verharding kan wegzakken.

8. Herstelmethoden voor bestaande verzakkingen

Als de bestrating of fundering al is verzakt, zijn er manieren om dit te herstellen:

  • Verdiep het gat tot de fundering en plaats een plaat die het zand tegenhoudt.
  • Zet extra zand of puin in de lege ruimte en verdicht dit met een trilplaat.
  • Controleer de afvoerpijpen en riolering en herstel eventuele lekken of schade.
  • Plaats wegendoek langs de fundering in een L-vorm om zand te voorkomen dat onder de fundering wegzakt.

Conclusie

Zandverlies onder fundering is een serieuze aandachtspunt voor zowel bouwprofessionals als eigenaars van woningen. Door het wegspoelen van zand kunnen schade en ongelijke verzakking ontstaan, die schadelijk zijn voor de bestrating, de fundering en de stabiliteit van de constructie. Het is daarom essentieel om tijdens het aanleggen van bestrating of fundering te letten op een goed voorbereide ondergrond, het gebruik van wegendoek en voegmortel, en een correcte afvoer van regenwater. Door deze maatregelen in acht te nemen, kan zandverlies voorkomen worden en wordt de levensduur van verhardingen en funderingen verlengd.

Bronnen

  1. Bestrating verzakt
  2. Weidevenne: sinkholes na hoosbuien
  3. Funderen op zandgrond
  4. Wat is halfverharding?

Related Posts