Aansluiting van fundering met vorstrand op bestaande constructie: Technieken, toepassingen en voordelen

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij de uitbreiding of renovatie van een bestaande woning is het verwerken van een fundering met vorstrand een essentieel bouwdeel. Deze techniek wordt gebruikt om de stabiliteit van het gebouw te waarborgen en om mogelijke schade door vorstvorming in de ondergrond te voorkomen. In dit artikel worden de technieken, materialen en voordelen van het aanbrengen van een vorstrand bij bestaande funderingen besproken, gebaseerd op concrete voorbeelden uit de bouwpraktijk.

De rol van een vorstrand in funderingsconstructies

Een vorstrand is een versterkende strook die wordt aangebracht langs de zijkant van een fundering, en die dieper ligt dan de normale funderingsdiepte. Deze strook zorgt ervoor dat de fundering volledig onder de vorstgrens ligt, wat in Nederland meestal ongeveer 80 cm onder het maaiveld is. Door deze diepere uitvoering wordt voorkomen dat de grond rond de fundering bevriest en uitzet, wat kan leiden tot vervorming van de fundering en schade aan het bouwwerk.

In de praktijk kan het aanbrengen van een vorstrand echter een aanzienlijke hoeveelheid extra graafwerk en beton betreffen. Daarom worden alternatieve oplossingen zoals kunstmatige isolatie onder de fundering steeds vaker toegepast. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door isolatieplaten van EPS of XPS aan te brengen onder de funderingsplaat, wat zorgt voor een verhoogde energieprestatie en tegelijkertijd het risico op opvriezen vermindert.

Aansluiting van vorstrand op bestaande funderingen

Bij uitbreidingen of aanbouwen op bestaande woningen is het aanbrengen van een nieuwe fundering met vorstrand een complexe uitdaging. De bestaande fundering moet niet alleen ondersteund worden, maar ook correct aangesloten worden op de nieuwe constructie. De aansluiting moet zowel constructief als thermisch afgewerkt worden om eventuele naregels of vochtproblemen te voorkomen.

Een veelgebruikte methode bij het aanbrengen van een vorstrand op bestaande funderingen is de combinatie van XPS- en EPS-isolatiematerialen. Het PowerKist-Duo systeem, bijvoorbeeld, is een bekistingssysteem dat speciaal ontworpen is voor funderingen op staal. Het combineert de kracht van XPS met de drukvaste eigenschappen van EPS in de bodemplaat. Hierdoor is het mogelijk om een fundering met een lange-duur druksterkte van 130 kPa te realiseren, wat het systeem geschikt maakt voor woningen en lichte utiliteitsbouw.

Bij het aansluiten van een nieuwe vorstrand op een bestaande fundering dient er zorgvuldig rekening te worden gehouden met de belastingverdeling en de aansluiting van de stijfheid. Een correct uitgevoerde aansluiting zorgt voor een homogene overgang en voorkomt knikken of kiering in het bouwwerk.

Technieken voor isolatie onder fundering

Een alternatief voor het aanleggen van een fundering met een klassieke vorstrand is het toepassen van isolatie onder de funderingsplaat. Deze methode is vooral geschikt bij renovatieprojecten waarbij de beschikbare hoogte beperkt is of waarbij een kruipruimte niet gewenst is. De voordelen van deze oplossing zijn duidelijk: het voorkomt vochtproblemen, verbetert de energieprestatie en vermindert de hoeveelheid benodigd beton.

In de praktijk worden EPS- of XPS-isolatieplaten onder de funderingsplaat aangebracht. Deze platen moeten in de regel een bepaalde uitslag naar buiten hebben om ervoor te zorgen dat de vorst niet onder de isolatieplaten terechtkomt. De dikte en uitslag van de isolatie is afhankelijk van de grondsoort, klimaatfactoren en de belasting van het bouwwerk.

Een voorbeeld van een dergelijke toepassing is de Hectar® fundering. Deze constructie maakt gebruik van prefab en verloren EPS-bekistingselementen die direct als fundering en begane grondvloer fungeren. Hierdoor is het mogelijk om een fundering uit te voeren zonder de noodzaak van een kruipruimte. Deze oplossing is vooral geschikt bij nieuwbouwprojecten, maar kan in sommige gevallen ook toepasbaar zijn bij uitbreidingen van bestaande woningen.

Voorbeeldprojecten: uitbouw en aanbouw op bestaande woningen

Bij uitbouwen of aanbouwen op bestaande woningen is het correct uitvoeren van de fundering en aansluiting van de vorstrand van cruciaal belang. Een duidelijk voorbeeld is te vinden in een uitbouwproject in Eindhoven, waarbij een nieuwe fundering met vorstrand wordt aangebracht. In dit project wordt een vorstrand van 30 cm breed en 60 a 80 cm diep aangelegd, zodat deze net onder de vorstgrens ligt. Door het aanbrengen van isolatieplaten van EPS of XPS wordt het extra graafwerk vermeden en wordt de fundering goed geïsoleerd.

In een ander project is sprake van een aanbouw aan de zijkant van een woning. De bestaande fundering is reeds gestort en ligt sinds de bouw in de grond. Voor de uitbouw is het nodig om een nieuwe fundering aan te leggen, die zowel constructief als thermisch goed aansluit op de bestaande. In dit geval wordt gekozen voor een gemetselde constructie met HR3 ramen en een woonklaar afwerking. De aansluiting van de nieuwe fundering met vorstrand wordt zo gepland dat de belastingverdeling gelijkmatig is en dat eventuele vervorming wordt voorkomen.

Technische aandachtspunten bij aansluiting van vorstrand

Bij het aansluiten van een vorstrand op een bestaande fundering dient er op meerdere technische aspecten gelet te worden. Ten eerste moet de belastingverdeling tussen de bestaande en nieuwe fundering zorgvuldig worden gecontroleerd. Dit omvat de berekening van de belasting per m² en de eventuele versterking van de bestaande fundering als deze niet in staat is om de extra belasting te dragen.

Ten tweede moet er rekening gehouden worden met de aansluiting van de stijfheid. Een fundering is een zeer stijf bouwdeel, en eventuele ongelijkmatige beweging kan leiden tot kiering of schade aan het bouwwerk. Daarom is het essentieel dat de aansluiting zo vloeiend mogelijk wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld door het gebruik van flexibele aansluitmaterialen of door het aanbrengen van een aansluitdetail dat beweging kan opvangen.

Ten derde is het belangrijk om de aansluiting thermisch correct te afgewerken. Een slechte afgewerking kan leiden tot naregels of vochtproblemen, vooral in de aansluitzone tussen de bestaande en nieuwe fundering. Daarom wordt vaak gekozen voor het aanbrengen van isolatieplaten van EPS of XPS rondom de aansluiting, zodat de thermische brug wordt onderbroken en de warmteverlies wordt beperkt.

Conclusie

Het aanbrengen van een vorstrand op een bestaande fundering is een complexe, maar essentiële taak bij uitbreidingen en renovaties. Het vereist een zorgvuldige afweging van constructieve, thermische en hygroscopische aspecten om eventuele schade aan het bouwwerk te voorkomen. Door het gebruik van moderne isolatiematerialen zoals EPS en XPS kan het risico op opvriezen worden verlaagd, terwijl de energieprestatie van het gebouw tegelijkertijd verbeterd wordt.

Een correct uitgevoerde aansluiting zorgt voor een homogene overgang tussen de bestaande en nieuwe fundering en voorkomt ongewenste vervorming of schade. Daarom is het noodzakelijk dat deze aansluiting uitgevoerd wordt door ervaren aannemers of constructeurs die vertrouwd zijn met de specifieke eisen van dergelijke projecten.