Bekisting van een fundering: Belang, Uitvoering en Alternatieven

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij elk bouwproject is de fundering de basis voor stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het gebouw. Een essentieel onderdeel bij de aanleg van een fundering is de bekisting. Deze tijdelijke constructie zorgt ervoor dat het beton in de juiste vorm en afmetingen kan uitharden. In dit artikel bespreken we de rol van de funderingsbekisting, de stappen bij de uitvoering, de eisen die aan een bekisting worden gesteld en alternatieve oplossingen voor traditionele funderingsmethoden.

Wat is een funderingsbekisting?

Een funderingsbekisting is een tijdelijke constructie die gebruikt wordt om het beton van de fundering in de gewenste vorm te gieten. De bekisting houdt het beton op zijn plaats totdat het hard is geworden. Hierdoor zorgt het voor de nodige ondersteuning en vormgeving van het betonoppervlak. Zo ontstaat een sterke en stabiele fundering die het gewicht van het gebouw opvangt en overdraagt op een draagkrachtige ondergrond.

De bekisting kan gemaakt worden van verschillende materialen, zoals hout of staal, afhankelijk van de omvang en complexiteit van het bouwproject. Een goede funderingsbekisting moet voldoen aan een aantal eisen, waaronder kwaliteit, stabiliteit, waterdichtheid en makkelijk ontkistbaarheid.

Waaraan moet een funderingsbekisting voldoen?

Uit de bronnen blijkt dat een funderingsbekisting een aantal essentiële eisen moet nakomen:

Kwaliteit boven alles: De bekisting moet van hoge kwaliteit zijn om de belastingen tijdens het storten van beton te kunnen dragen.
Stevigheid en waterdichtheid: De bekisting moet stevig zijn en waterdicht om te voorkomen dat betonmortel weglekt.
Maatwerk: Aanpassing aan de vorm en afmetingen van de fundering is belangrijk, omdat elke bouwlocatie anders is.
Snelle en efficiënte uitvoering: De bekisting moet snel geplaatst en later efficiënt verwijderd kunnen worden.
Veiligheid bij ontkisten: Het verwijderen van de bekisting moet veilig gebeuren, zowel voor de mensen die het uitvoeren als voor het betonwerk zelf.

Hoe wordt een funderingsbekisting gemaakt?

De uitvoering van een funderingsbekisting gebeurt in meerdere fasen:

1. Voorbereiding

Voor het aanbrengen van de bekisting moet het terrein eerst worden geëgaliseerd en worden gemarkeerd. De exacte locatie en afmetingen van de fundering worden bepaald, meestal met behulp van piketpalen en metselkoord. In de voorbereiding is het ook belangrijk om eventuele obstakels of grondproblemen te detecteren.

2. Aanbrengen van de bekisting

De bekisting wordt gemaakt van hout of staal en op maat gesneden. De planken worden aan elkaar geschroefd of genageld. Het is belangrijk dat de bekisting goed is vastgezet en niet verandert van vorm tijdens het storten van het beton. De bekisting moet ook voorzien zijn van isolatiemateriaal of plastic bouwfolie om lekken en vervorming te voorkomen.

3. Storten van het beton

Nadat de bekisting in de juiste vorm is geplaatst, kan het beton worden gestort. Tijdens het storten wordt aandacht besteed aan de homogeniteit van het beton en de correcte vulling van de bekisting. Het beton moet daarna uitharden, waarbij de bekisting het ondersteunt tot het voldoende hard is.

4. Ontkisten

Het verwijderen van de bekisting gebeurt in meerdere fasen, afhankelijk van de vorm en complexiteit van de fundering. Eerst wordt de dekbekisting verwijderd, daarna de onderdelen van de ondersteuningsconstructie. Het ontkisten moet met voorzichtigheid gebeuren om beschadiging van het beton te voorkomen. In het algemeen wordt het ontkisten begonnen in het midden van een overspanning en werkt men zich af naar de eindopleggingen.

Alternatieve oplossingen: Funderingsschroef

In tegenstelling tot traditionele funderingsmethoden, waarbij gegraven moet worden en een bekisting gemaakt moet worden, biedt de funderingsschroef een moderne en efficiënte oplossing. Deze schroef wordt in de grond gedraaid, zonder dat er gegeven moet worden, en biedt direct steun. De voordelen van de funderingsschroef zijn:

Geen graafwerkzaamheden nodig, waardoor bestaande tuinen, straatwerk of andere infrastructuur niet verstoord worden.
Geen beton storten nodig, wat tijd bespaart en droogtijd elimineert.
Direct belastbaar, waardoor constructies snel in gebruik kunnen worden genomen.
Milieuvriendelijk, omdat er geen grond, puin of beton afgevoerd hoeft te worden.
Snelle montage en lange levensduur, wat de oplossing ook voordelig maakt.

De funderingsschroef is geschikt voor diverse toepassingen, zoals vlaggenmazen, klimtoestellen, carports, zonnepanelen, houtbouw en zelfs bruggen. Deze methode is bijzonder geschikt voor projecten waarbij het behouden van de omgeving belangrijk is of waar het niet mogelijk is om een klassieke fundering aan te leggen.

Voorbeelden van funderingsbekistingen

Afhankelijk van het type fundering en het bouwproject, zijn verschillende vormen en soorten bekistingsconstructies mogelijk. De meest voorkomende vormen zijn:

Strokenfundering: Bij deze fundering wordt een strook beton gegoten onder het gebouw. De bekisting wordt meestal in rechte lijnen gemaakt en is geschikt voor woningen of aanbouwen.
Vortrand: Dit is een fundering die wordt gebruikt onder muren of murenbouw. De bekisting moet in de vorm van een rand gemaakt worden.
Tempexfundering: Deze fundering bestaat uit vaste blokken die in de grond worden geplaatst. De bekisting is hier minder relevant, omdat het beton al vooraf is gegoten.
Betonpoeren: Deze fundering wordt gebruikt voor zware belastingen, zoals bij halloppeningen of garageafvoeren. De bekisting moet hier extra stevig zijn.

Het kiezen van het juiste type fundering en daarmee ook de juiste bekisting, is afhankelijk van factoren zoals de grondsoort, het gewicht van het gebouw en de toegankelijkheid van het terrein.

DIY-richtlijnen: Hoe maak je zelf een funderingsbekisting?

Voor kleinere projecten, zoals het aanleggen van een garage of een afbouw, is het soms mogelijk om zelf een funderingsbekisting te maken. Een aantal stappen die je kunt volgen zijn:

Uitzetten van de fundering: Gebruik piketpalen en metselkoord om de vorm van de fundering aan te geven.
Graven van de fundering: Graaf het terrein minstens 60 cm diep en extra aan de zijkanten voor de bekisting.
Maken van de bekisting: Zaag houtenplanken op maat en bevestig deze met schroeven. Zorg voor vormstabiliteit en waterdichtheid.
Plaatsen van de bekisting: Zet de bekisting in het gegraven gat en controleer met een waterpas of het horizontaal is.
Bewapening en storten: Voeg wapeningsmaterialen toe en stort het beton.

Let erop dat een DIY-funderingsbekisting alleen geschikt is voor kleinere projecten. Bij complexere of zwaardere constructies is het verstandiger om dit aan een professional over te laten.

Veiligheid en beheersbaarheid bij het ontkisten

Het verwijderen van de bekisting is een kritieke fase in het bouwproces. Het ontkisten moet veilig en beheersbaar gebeuren, met aandacht voor de persoonlijke veiligheid van de werknemers. De volgorde van het ontkisten is meestal als volgt:

Het betonoppervlak wordt vrijgemaakt van de bekisting.
De dekbekisting wordt verwijderd.
De ondersteuningsconstructie wordt gedemonteerd.
De tijdelijke fundaties worden verwijderd.

Het ontkisten moet zorgvuldig en in de juiste volgorde gebeuren. Het is bijvoorbeeld belangrijk om te beginnen in het midden van een overspanning en te werken naar de randen, zodat het beton geleidelijk zelfdragend wordt.

Conclusie

De bekisting van een fundering is een essentieel onderdeel van het bouwproces. Het zorgt ervoor dat het beton de juiste vorm en sterkte krijgt om het gebouw op een stabiele manier te ondersteunen. Een goede bekisting voldoet aan eisen als kwaliteit, stevigheid en waterdichtheid. De uitvoering gebeurt in meerdere fasen, van voorbereiding tot ontkisten. Voor complexe of zware projecten is het aan te raden om dit aan professionals over te laten.

Alternatieve methoden, zoals de funderingsschroef, bieden ook voordelen en zijn bijzonder geschikt voor situaties waarbij traditionele funderingsmethoden niet haalbaar zijn. Zowel traditionele als moderne oplossingen hebben hun eigen voordelen, afhankelijk van de situatie, de omgeving en de belasting die het gebouw moet dragen.

Voor eigenaars, DIY-aars en bouwprofessionals is het belangrijk om goed te weten welke opties beschikbaar zijn en welke het beste past bij het specifieke project.