Bestaande fundering verstevigen en isoleren: Technieken, materialen en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij renovatieprojecten, in het bijzonder bij oude woningen, is het vaak nodig om de bestaande fundering te herwaarderen en eventueel te verstevigen of te isoleren. Funderingen vormen namelijk de basis van elk gebouw en bepalen in grote mate de stabiliteit, het thermische comfort en de duurzaamheid van de woning. In dit artikel worden de belangrijkste technieken en materialen besproken voor het verstevigen en isoleren van bestaande funderingen. De nadruk ligt op praktische toepassingen, aandachtspunten en de voordelen die deze maatregelen kunnen bieden.

De rol van de fundering in het gebouw

De fundering vormt de ondergrondse basis van een woning en zorgt ervoor dat het gewicht van het bouwwerk gelijkmatig over het terrein wordt verdeeld. In oude woningen, zoals boerderijen of traditionele stenen huizen, kan de fundering gedeeltelijk zijn aangetast door vocht, verontreinigingen of mechanische belastingen. Dit kan leiden tot instabiliteit, scheuren in muren of vochtproblemen. Een goed geïsoleerde en eventueel verstevigde fundering draagt bij aan het behoud van de structuur en vermindert langdurig de kosten voor herstel en onderhoud.

Technieken voor het verstevigen van bestaande funderingen

1. Aanleggen van een nieuwe sleuf naast de bestaande fundering

Een veelgebruikte techniek bij het verstevigen van bestaande funderingen is het aanleggen van een nieuwe sleuf aan de binnenzijde van de fundering. Deze methode is bijvoorbeeld geschikt voor gemetselde funderingen die in de toekomst extra belasting moeten kunnen dragen. De nieuwe sleuf wordt gegraven, uitgevoerd met zand of kiezels en vervolgens opgevuld met een betonnen mengsel. Deze methode zorgt voor extra stevigheid en helpt bij het verdelen van het gewicht van het gebouw.

Bij het toepassen van deze methode dient rekening te worden gehouden met de toegankelijkheid, de diepte van de fundering en de eventuele belasting van het dak of andere delen van het gebouw. In een casus waarbij een oude boerderij wordt verbouwd, kan het gewicht van het dak bijvoorbeeld voor het grootste deel worden gedragen door houten palen, maar voor een deel ook door de muren die opnieuw worden gemetseld op de fundering. Het aanleggen van een nieuwe sleuf kan hier een waardevolle steun bieden.

2. Toevoegen van versterkingsmaterialen

Bij bestaande funderingen die licht beschadigd zijn of aan extra druk worden blootgesteld, kan het aanbrengen van versterkingsmaterialen een goede oplossing zijn. Materialen zoals armoede, voorgespannen beton of zelfs zand- en kiezelmengsels kunnen worden toegepast om de fundering te versterken. Deze materialen moeten echter altijd vakkundig worden toegepast, omdat een onjuiste toepassing meer schade kan veroorzaken dan het dat het voorkomt.

3. Stabilisatie met chemische of hydraulische injecties

Een minder invasieve methode voor het verstevigen van funderingen is het gebruik van chemische of hydraulische injecties. Deze techniek wordt vaak toegepast bij funderingen die niet gemakkelijk toegankelijk zijn, zoals diepe plaatfunderingen of funderingen in bebouwde omgevingen. De injectiematerialen worden via kleine gaten in de grond geïnjecteerd en vullen eventuele leemtes of brokken in de grond op. Hierdoor wordt de ondergrond steviger en wordt de fundering beter gestabiliseerd.

Isolatie van bestaande funderingen

Naast het verstevigen van bestaande funderingen is het isoleren van deze ondergrondse constructie eveneens belangrijk. Een goed geïsoleerde fundering draagt bij aan een thermisch comfortabel binnenklimaat, vermindert vochtproblemen en zorgt voor energiebesparing. Hieronder worden enkele belangrijke isolatiemethoden en -materialen besproken.

1. XPS-isolatieplaten

Een veelgebruikte isolatiemethode is het toepassen van XPS-isolatieplaten (Extruded Polystyreen). Deze platen zijn drukvast, vochtbestendig en geschikt voor toepassing op en onder het maaiveld. XPS-isolatieplaten kunnen op voorhand worden geïnstalleerd, bijvoorbeeld als bekisting voor de fundering, wat tijd en middelen bespaart. Deze platen vormen bovendien een betrouwbare barrière tegen capillair vocht en opspattend water. In sommige gevallen worden deze platen mechanisch bevestigd of verlijmd met PU-lijm.

2. Foamglas-isolatie

Foamglas is een ander type isolatiemateriaal dat vaak wordt gebruikt onder funderingsplaten. Dit materiaal is vochtbestendig, heeft een hoge druksterkte en is ideaal voor toepassing in nederige grondlagen. Foamglas is vooral geschikt voor plaatfunderingen en biedt een betrouwbare thermische isolatie die niet onder de grond vocht opneemt. Door deze eigenschappen is foamglas een duurzame keuze voor het isoleren van bestaande funderingen.

3. EPS-isolatieplaten

EPS (Expanded Polystyreen) is een goedkoper alternatief voor XPS, maar heeft minder druksterkte en is minder geschikt voor vochtige omstandigheden. EPS kan echter wel worden overwogen in drogere grondlagen en bij toepassingen waar vochtbestendigheid minder belangrijk is. Het is belangrijk om de omstandigheden van de fundering goed te beoordelen voordat er wordt gekozen voor EPS.

Belangrijke aandachtspunten bij het verstevigen en isoleren

1. Funderingsproblemen herkennen

Voorafgaand aan de aanvang van het verstevigen of isoleren van een fundering, is het essentieel om mogelijke funderingsproblemen te herkennen. Symptomen van funderingsproblemen kunnen onder andere zijn:

De vloer is scheef of gezakt.
Er zijn brede scheuren in de gevel of binnenmuren.
Ramen of deuren klemmen.
Leidingen zijn vervormd of beschadigd.
Het huis ligt lager dan de omgeving of het trottoir.

Het herkennen van deze symptomen is een belangrijk eerste stapje in het bepalen van de benodigde maatregelen. In sommige gevallen kan een professionele inspectie nodig zijn om de oorzaak van het probleem te achterhalen.

2. Compatibiliteit met funderingtypes

Niet alle isolatiematerialen en verstevigingsmethoden zijn geschikt voor elk type fundering. Strokenfundering en plaatfundering bijvoorbeeld vereisen verschillende benaderingen. De keuze van het isolatiemateriaal hangt af van de belasting die de fundering moet dragen, de toegankelijkheid van het werkterrein en de vochtomstandigheden. In de meeste gevallen is XPS-isolatie het geschikte materiaal, maar foamglas en EPS kunnen ook worden overwogen afhankelijk van de omstandigheden.

3. Planvorming en coördinatie

Het planningproces is een essentieel onderdeel van een succesvolle funderingsverbetering. Het is belangrijk om rekening te houden met de tijdsplanning, de logistiek en de coördinatie met andere bouwactiviteiten. Bijvoorbeeld, het aanbrengen van isolatieplaten kan tijdens de bouwfasen worden gecombineerd met het uitvoeren van de fundering, wat tijd en kosten kan besparen. Een goed gepland bouwproces zorgt bovendien voor een hogere kwaliteit van het eindresultaat.

4. Duurzaamheid en energiebesparing

Een geïsoleerde fundering draagt bij aan het behalen van energiedoelen en vermindert de stookkosten in het gebouw. Door het toepassen van de juiste technieken en materialen kan de isolatie onder de fundering een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verlagen van het energieverbruik. Een goed geïsoleerde fundering zorgt bovendien voor een langere levensduur van de constructie en voorkomt dure herstelwerken in de toekomst.

Conclusie

Het verstevigen en isoleren van bestaande funderingen is een essentieel onderdeel van renovatieprojecten. Deze maatregelen zorgen niet alleen voor een betere stabiliteit van het gebouw, maar ook voor een thermisch comfortabel binnenklimaat en langdurige energiebesparing. Door het toepassen van de juiste technieken en materialen, zoals XPS-isolatieplaten, foamglas of het aanleggen van een nieuwe sleuf, kan een bestaande fundering worden herwaarderingd en voor toekomstige belastingen worden voorbereid. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de aard van de fundering, de vochtomstandigheden en de benodigde belasting. Een goed gepland bouwproces en een vakkundige uitvoering zijn cruciale factoren voor het succes van dergelijke projecten.