Bestaande oude funderingen: Onderzoek, versterking en herstel

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij renovaties, verbouwingen of uitbreidingen van oude gebouwen speelt de staat van de fundering een cruciale rol. Oude funderingen, vooral in Nederland, zijn vaak gemaakt van houten palen of metselwerk. Deze constructies zijn inmiddels ouder en kunnen verzwakt zijn door veranderingen in de bodemstructuur of het verlies aan stabiliteit over de jaren. Het is daarom belangrijk om de kwaliteit en draagkracht van de fundering te beoordelen. Dit artikel legt uit wat een funderingsonderzoek inhoudt, welke methoden beschikbaar zijn voor het herstellen en verstevigen van bestaande funderingen, en welke aandachtspunten er zijn bij het koppelen van nieuwe funderingen aan oude.

Funderingsonderzoek

Een funderingsonderzoek is een essentiële stap bij het bepalen van de staat van een bestaande fundering. Dit onderzoek kan bijvoorbeeld noodzakelijk zijn bij verbouwingen, uitbreidingen, splitsingen of risicoanalyses. Experts zoals Allnamics voeren een gedetailleerd onderzoek uit, waarbij zowel bovengrondse elementen als ondergrondse structuren worden beoordeeld.

Het onderzoek begint vaak met een vooronderzoek dat uit een archiefonderzoek, lintvoeg- en vloerwaterpassingen en een inspectie van het bovengrondse casco bestaat. Daarna volgt een deskundige analyse, waarbij de experts bepalen of de fundering nog geschikt is voor de huidige of toekomstige belastingen. Dit is vooral belangrijk bij grotere verbouwingen of het aanbouwen van nieuwe ruimtes.

Oude funderingen zijn vaak gevoelig, vooral als ze zijn gemaakt van houten palen. De kwaliteit van deze palen kan afnemen door de aard van het gebruikte hout, de bouwtechniek uit de tijd van de bouw en de mate van grondwaterdekking. De draagkracht en stabiliteit kunnen dus verminderen, wat kan leiden tot verzakkingen of scheuren in het gebouw.

Probleemkenmerken van funderingen

Diverse kenmerken kunnen wijzen op funderingsproblemen. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn:

Zware belastingen op een bepaald deel van het huis of aanbouwprojecten;
Slechte bodemgesteldheid, waardoor de fundering niet meer voldoende druk kan opnemen;
Vochtverlies door verdamping of grondwateronttrekking;
Externe factoren, zoals bouwactiviteiten in de omgeving of aardverschuivingen.

Deze problemen kunnen leiden tot schade aan de fundering of aan het bovengrondse gedeelte van het pand. Daarom is het belangrijk om tijdig onderzoek te doen en eventuele herstelmaatregelen te nemen.

Versterken en herstellen van bestaande funderingen

Als de fundering verzwakt is of schade heeft opgelopen, is versterking of herstel noodzakelijk. Er zijn verschillende methoden voor het versterken van bestaande funderingen, afhankelijk van de aard van de schade en de constructie van het pand. Enkele van de meest gebruikte technieken zijn:

1. Gebruik van DFH-palen

De methode van Duurzaam Funderingsherstel maakt gebruik van DFH-palen, die trillingsvrij in de grond worden ingedraaid. Deze palen worden op strategische punten ingebracht om de fundering extra stabiliteit te geven. De methode is duurzaam, efficiënt en met minimale overlast voor de bewoners. Er hoeft bijvoorbeeld geen groot gebied geopend te worden, waardoor de herstelwerken snel en zonder veel ingrijpen kunnen worden uitgevoerd.

Nadat de DFH-palen zijn geplaatst, wordt de eventuele gevolgschade, zoals scheuren, hersteld met wapeningsstaven en mortel. De metselstenen worden vervolgens bijgewerkt met steenpasta om de originele uitstraling van het pand te behouden.

2. Versterking met Urban Base

Een andere methode voor het versterken van een strokenfundering is het Urban Base-systeem, waarbij een strokenfundering wordt omgezet in een plaatfundering. Deze methode is vooral geschikt voor oude woningen met staalconstructies. Door de fundering uit te breiden tot een plaatfundering, neemt het dragend oppervlak toe, wat extra stabiliteit biedt.

Een belangrijk voordeel van deze methode is dat de kruipruimte verdwijnt. Dit heeft als voordeel dat er minder vocht en stank uit de ondergrond in het pand terechtkomt. Dit is ook gunstig voor de hygiëne en het comfort van de bewoners.

3. Funderingsbalken of staalversterkingen

Bij metselwerkfunderingen of oude stenen funderingen kan het toevoegen van funderingsbalken of staalversterkingen helpen bij het herstel van de stabiliteit. Deze balken worden langs de fundering geplaatst en zorgen ervoor dat de belasting beter wordt verdeeld. Dit is een relatief eenvoudige en effectieve methode die geschikt is voor kleinere schade aan de fundering.

De nadelen zijn echter dat deze methode minder geschikt is bij ernstige verzakkingen of grote schade.

4. Plaatsen van een nieuwe fundering

In gevallen waarin de bestaande fundering ernstig is beschadigd, kan het nodig zijn om een volledig nieuwe fundering onder het huis te plaatsen. Dit is een ingrijpende maatregel die aanzienlijke kosten en tijd vereist, maar het biedt een volledig stabiele basis voor het pand.

De procedure begint met het tijdelijk ondersteunen van het huis met hydraulische vijzels, waarna de oude fundering wordt verwijderd en een nieuwe betonnen fundering wordt geplaatst. Deze methode is vaak geïndiceerd bij historische gebouwen waarbij de oude fundering niet meer te redden is.

Koppelen van nieuwe fundering aan bestaande fundering

Bij uitbreidingen of aanbouwen is het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering een belangrijke technische uitdaging. Het doel is dat beide funderingen samenwerken als één stabiele structuur. Er zijn verschillende technieken voor dit koppelen, zoals het gebruik van strokenfunderingen, schroefpalen of verankeringen.

Het is belangrijk om hierbij professioneel advies in te winnen bij aannemers, ingenieurs of grondwerkers. Zij kunnen bepalen welke methode het beste past bij de specifieke situatie en de bouwnormen.

Aandachtspunten bij funderingsherstel

Bij het herstellen van funderingen zijn er een aantal aandachtspunten om rekening mee te houden:

Voorbereiding: Voordat er begonnen kan worden aan herstelwerkzaamheden, is een grondige inspectie en analyse van de fundering verplicht.
Duurzaamheid: Kies voor duurzame en efficiënte herstelmethoden om de omgeving zo weinig mogelijk te belasten.
Minimale overlast: Kies voor technieken die weinig overlast veroorzaken voor bewoners en omgeving.
Structuurbehoud: Zorg ervoor dat herstelmaatregelen de oorspronkelijke structuur van het gebouw zoveel mogelijk behouden.
Controle na herstel: Na de herstelwerkzaamheden is het verstandig om periodiek te controleren of de fundering nog steeds voldoet aan de eisen.

Conclusie

Bestaande oude funderingen zijn vaak gevoelig en kunnen in de loop der jaren verzwakken. Door een funderingsonderzoek te laten uitvoeren en eventueel herstel- of versterkingsmaatregelen te nemen, kan de stabiliteit van het gebouw worden gewaarborgd. Er zijn diverse methoden beschikbaar, zoals het gebruiken van DFH-palen, het versterken met balken of het plaatsen van een nieuwe fundering. Bij aanbouwprojecten is het koppelen van nieuwe funderingen aan bestaande funderingen een belangrijk proces om het risico op scheuren en verzakkingen te beperken.

Professioneel advies is hierbij essentieel om ervoor te zorgen dat alle maatregelen volgens de huidige bouwnormen worden uitgevoerd en dat de structuur van het gebouw langdurig stabiel blijft.