Betonfunderingen op kleigrond: Uitvoering, typen en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij het leggen van een fundering op kleigrond is het van groot belang om de specifieke eigenschappen van deze grondsoort in overweging te nemen. Kleigrond is minder waterdoorlatend en heeft een grotere neiging tot verzakken vergeleken met zand- of leemgrond. Dit maakt het essentieel om een goed ontworpen en uitgevoerde fundering aan te brengen om de stabiliteit van het gebouw te waarborgen. In deze artikel wordt een overzicht gegeven van de meest gebruikte betonfunderingtypes op kleigrond, de uitvoeringsstappen en belangrijke aandachtspunten.

Een fundering op kleigrond vereist extra aandacht voor afwatering en stabiliteit. Kleigrond heeft een lage waterdoorlatendheid en kan na regenval blijvend verzadigd raken, wat leidt tot afzakking en schade aan de fundering. Daarom is het aan te raden om een stevige en goed gedraineerde fundering aan te leggen. Een goed voorbeeld van een dergelijke aanpak is de aanleg van een monolithische plaat of een plaatfundering. Deze methode zorgt ervoor dat de belasting gelijkmatig over het hele oppervlak wordt verdeeld en maakt het mogelijk om eventuele ongelijke zettingen te voorkomen. De plaat wordt op een kussen van voldoende dikte (0,7–0,8 meter) geplaatst en voorzien van een ringvormig drainagesysteem. Dit systeem bestaat uit een gegolfde buis met scheuren en zorgt voor een adequate afwatering van het grondwater.

Een plaatfundering is vooral geschikt voor zwakke of instabiele ondergronden, zoals kleigrond of veengrond. Deze funderingstekening wordt vaak gebruikt bij grote gebouwen, industriële panden en woningen in gebieden met een hoge waterstand. De voordelen van een plaatfundering zijn dat het een uitstekende stabiliteit biedt en het mogelijk maakt om zowel lichte als zware constructies op te bouwen. Echter, het aanbrengen van een kelder is in dit geval wat complexer, aangezien het ondergrondse ruimte moet worden gecreëerd.

Strokenfundering op kleigrond

Een strokenfundering bestaat uit betonnen stroken die onder de dragende muren van een gebouw worden geplaatst. Deze fundering is geschikt voor bodems met voldoende draagkracht, maar vereist bij kleigrond extra voorzichtigheid. De breedte en diepte van de stroken worden bepaald door de belasting van het gebouw en de eigenschappen van de ondergrond. Bij kleigrond is het aan te raden om de stroken dieper te leggen en eventueel aan te vullen met een drainagesysteem om afzakking te beperken.

Een strokenfundering is meestal toepasbaar bij kleinere bouwprojecten, zoals woningen. De uitvoering van deze fundering vereist een grondige voorbereiding. Voordat de fundering wordt gelegd, moet de ondergrond worden onderzocht om te bepalen of deze voldoende draagkracht heeft. In het geval van kleigrond is het aan te raden om de fundering te versterken met gewapend beton. Dit zorgt voor extra stabiliteit en vermindert het risico op scheuren of aanscherping.

Paalfundering op kleigrond

Een paalfundering wordt toegepast wanneer de draagkracht van de bovenste grondlagen onvoldoende is. Hierbij worden betonnen palen diep in de grond geheid tot ze een draagkrachtige laag bereiken, zoals zand of klei. De palen dragen het gewicht van het gebouw over op deze diepere lagen. Er zijn verschillende soorten paalfunderingen, zoals prefab betonnen palen, in de grond gevormde palen en schroefpalen. Paalfunderingen worden vaak gebruikt voor hoogbouw, bruggen en andere zware constructies.

Op kleigrond is een paalfundering een goede oplossing, omdat het mogelijk is om de draagkrachtige laag te bereiken die nodig is voor een stabiele fundering. De diepte van de paalfundering hangt af van de draagkracht van de ondergrond en de belasting van het gebouw. Het is aan te raden om een geotechnisch onderzoek uit te voeren om te bepalen hoe diep de paalfundering moet worden gelegd. Bij kleigrond kan de draagkrachtige laag zich op 3–8 meter onder maaiveld bevinden. Op deze diepte worden funderingsputten gemaakt die worden gevuld met beton en voorzien van wapening.

Poerenfundering

Een poerenfundering bestaat uit geïsoleerde betonnen blokken, zogenaamde poeren, die onder kolommen of steunpunten van een gebouw worden geplaatst. Deze fundering wordt gebruikt om puntbelastingen over te brengen op de ondergrond en wordt vaak toegepast bij industriële gebouwen en grote loodsen. Poerenfunderingen zijn redelijk eenvoudig te plaatsen en bieden een stabiele basis voor zware constructies.

Bij kleigrond kan een poerenfundering worden gebruikt, mits de draagkracht van de ondergrond voldoende is. De poeren moeten op een stevige laag worden geplaatst en voorzien van een goed drainagesysteem. Dit zorgt ervoor dat er geen water op de fundering blijft staan en afzakking wordt beperkt. Poerenfunderingen zijn geschikt voor middelgrote constructies en bieden een goede oplossing bij wisselende bodemomstandigheden.

Voorbereiding en uitvoering van een fundering op kleigrond

Het leggen van een betonfundering vereist een grondige voorbereiding. Een goede voorbereiding kan de kwaliteit van de fundering aanzienlijk verbeteren. Hier zijn enkele stappen die moeten worden gevolgd:

Onderzoek de ondergrond: Voordat de fundering wordt gelegd, is het cruciaal om te weten welke soort grond aanwezig is. Is het zand, leem of klei? Het type ondergrond beïnvloedt de diepte en de structuur van de fundering. Gebruik een grondboor om een monster van de grond te nemen en beoordeel de draagkracht.
Ontwerp de fundering: Zorg ervoor dat het ontwerp van de fundering op papier staat. Dit moet de afmetingen, diepte en het type beton bevatten dat wordt gebruikt. Maak ook een schets van hoe het geheel eruit moet komen te zien.
Vergunning en regelgeving: Controleer of een bouwvergunning nodig is. Elke gemeente heeft zijn eigen regels en voorschriften, en het is belangrijk om deze vooraf in orde te maken. Zorg ervoor dat aan alle regelgeving wordt voldaan om problemen in de toekomst te voorkomen.

Bij de uitvoering van de fundering is het belangrijk om aandacht te besteden aan de afwatering. Kleigrond heeft een lage waterdoorlatendheid, waardoor water zich snel opstulpt en schade kan veroorzaken. Daarom is het aan te raden om een drainagesysteem aan te brengen. Dit kan bestaan uit een ringvormige buis of een netwerk van drainageslangen die het grondwater afvoeren.

Aandachtspunten bij het leggen van een fundering op kleigrond

Wanneer een fundering op kleigrond wordt gelegd, zijn er een aantal aandachtspunten die moeten worden gevolgd om schade aan de fundering te voorkomen:

Afwatering: Zorg voor een goed afwaterend systeem om verzadiging van de kleigrond te voorkomen. Dit kan worden bereikt door een drainagesysteem aan te brengen of de fundering iets hoger te leggen.
Stabiliteit: Kleigrond heeft een grotere neiging tot verzakking vergeleken met andere grondsoorten. Daarom is het aan te raden om een plaatfundering of paalfundering te gebruiken om de stabiliteit te waarborgen.
Dilatatievoegen: Bij het leggen van tegels of stenen op een betonfundering is het belangrijk om voldoende dilatatievoegen aan te brengen. Dit zijn bewegingsvoegen rondom het terras en langs vaste obstakels om schade, veroorzaakt door warmte en kou, te beperken.
Waterdichting: Bij het gebruik van porseus materiaal, zoals gasbeton, is het belangrijk om een waterdichting aan te brengen om vocht op de fundering te voorkomen.

Uitvoeringsstappen voor een betonfundering op kleigrond

Als voorbeeld wordt hieronder een stappenplan gegeven voor de aanleg van een betonfundering op kleigrond:

Uitgraven: Gravendepte moet circa 30 cm onder maaiveld liggen, afhankelijk van de dikte van de gebruikte stenen of tegels.
Ophoogzand: Een laag van ophoogzand (22–26 cm) wordt aangebracht en afgetrild met een zware triller.
Afwatering: Een afschot van ongeveer 1,5% wordt aangebracht om ervoor te zorgen dat water afloopt. De tuinzijde moet dus lager liggen dan de zijde bij het huis.
Fundering: Een laag van gebroken puin of steenslag wordt gelegd om een stevige fundering te creëren.
Tegels leggen: Tegels of stenen worden op de fundering gelegd en moeten voldoende dilatatievoegen bevatten.
Afwerking: De voegen worden afgekit met een geschikt product, zoals Varistone Sealtack, eventueel afgestrooid met Varistone Instrooizand en voorzien van rugvulling.

Conclusie

Bij het leggen van een betonfundering op kleigrond is het essentieel om de specifieke eigenschappen van deze grondsoort in overweging te nemen. Kleigrond heeft een lage waterdoorlatendheid en een grotere neiging tot verzakking, wat extra aandacht vraagt voor stabiliteit en afwatering. De keuze van het juiste funderingstype, zoals een plaatfundering, strokenfundering of paalfundering, is afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond en de belasting van het gebouw. Een grondige voorbereiding en uitvoering zijn essentieel om schade aan de fundering te voorkomen. Door aandacht te besteden aan de juiste technieken en materialen kan een stevige en duurzame fundering worden gerealiseerd.

Bronnen

beton
klei