Betonblokken metselen op fundering: Techniek, materialen en toepassingen

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Betonblokken zijn sinds jaren een populaire keuze in de bouwsector, vooral bij het aanleggen van funderingen en het metselen van muren. Het gebruik van deze blokken biedt voordelen als snelle uitvoering, hoge druksterkte en de mogelijkheid om direct belasting te dragen, zonder lange droogtijd. Voor zowel kleinere projecten zoals tuinhuizen als grotere constructies zoals garages en schuren vormen betonblokken een betrouwbare basis.

In dit artikel wordt nader ingegaan op de techniek van het metselen van betonblokken op een fundering, inclusief de voorbereiding van de fundering, de juiste keuze van betonblokken, het gebruik van mortel en het opzetten van het metselwerk. Ook worden relevante aandachtspunten zoals bodemgesteldheid, stabiliteit en eventuele uitbreidingen zoals wapening of betonvulling besproken.

Voorbereiding van de fundering

Voordat het metselen van betonblokken kan beginnen, is het essentieel dat de fundering goed is aangelegd. De fundering vormt namelijk de draagconstructie die het gewicht van de constructie moet opvangen. Bij het aanleggen van de fundering dient rekening te houden met de vorstgrens, die in Nederland meestal ligt op 60 tot 80 centimeter onder het maaiveld. Dit zorgt ervoor dat de fundering niet beïnvloed wordt door vorst, die kan leiden tot verwerpingen en instabiliteit.

De fundering wordt meestal uitgevoerd in gestort beton. Na het gieten moet deze minimaal drie dagen drogen voordat er betonblokken op gemetseld kunnen worden. Tijdens het graven van de fundering is het belangrijk om te zorgen dat geen kabels of leidingen worden geraakt. Dit kan voorkomen door een KLIC-melding in te dienen via het Kadaster, waarna men de ondergrondse voorzieningen kan raadplegen.

Keuze van betonblokken

Niet alle betonblokken zijn geschikt voor funderingstoepassingen. De keuze van het juiste type is afhankelijk van de belasting, bodemgesteldheid en het type constructie. De meest gebruikte types zijn:

Massieve betonblokken: Deze blokken bieden maximale sterkte en stabiliteit en zijn ideaal voor zware constructies. Ze hebben een hoge druksterkte, meestal minimaal C25/30 of hoger.
Holle betonblokken: Lichter dan massieve blokken, maar nog steeds sterk genoeg voor middelgrote constructies. Ze kunnen eventueel worden gevuld met beton en wapeningsstaal voor extra draagkracht.
Lichtgewicht betonblokken: Makkelijker te hanteren, maar met een lagere draagcapaciteit. Geschikt voor kleinere, lichtere constructies.
Megablocks: Grote stapelbare blokken die efficiënt zijn bij zwaardere toepassingen en keerwanden.

Bij de aankoop van betonblokken is het belangrijk om de afmetingen, gewichten en sterkteklasse van de blokken te controleren. Een standaard betonblok voor funderingstoepassingen meet doorgaans 40x20x20 cm, maar er zijn ook varianten zoals de holle betonblokken van 39x19x19 cm. Deze laatste zijn lichter, wegen ongeveer 19 kg, en kunnen worden gebruikt voor zowel funderingen als scheidingswanden of kelderwanden.

Het metselen van betonblokken

Het metselen van betonblokken op een fundering verloopt in meerdere stappen. Eerst worden de hoekblokken geplaatst en met mortel vastgezet. Vervolgens wordt een houten stok in iedere hoek van de fundering gezet en er worden touwtjes eromheen geknoopt om de blokken in een rechte lijn te kunnen metselen.

De blokken worden gestapeld in een halfsteensverband, wat betekent dat de blokken elkaar steeds overlappen. Tijdens het metselen wordt mortel op de zijkanten van de blokken aangebracht voordat ze op elkaar worden geplaatst. Dit zorgt voor een stevige verbinding en vermindert de kans op instabiliteit.

Een belangrijke aandachtspunt bij het metselen is het gebruik van een waterpas en metselkoord. Deze hulpmiddelen helpen om ervoor te zorgen dat de muur recht en horizontaal blijft. Ook is het noodzakelijk om een profiel van houten latten te zetten, dat de muurrichting en -hoogte duidelijk aangeeft.

Aandachtspunten bij het metselen van betonblokken

Bij het metselen van betonblokken zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten. Ten eerste moet de ondergrond stevig en droog zijn. Bij drassige of losse bodems is het verstandig om de blokken te vullen met beton en wapeningsstaal, om de draagkracht te verhogen. Dit is bijvoorbeeld geschikt voor funderingen op onstabiele grond of bij zware constructies.

Ten tweede is het belangrijk om de blokken correct te plaatsen. Het is niet verstandig om blokken met de gaten naar beneden te zetten, tenzij ze worden gevuld. Bij de laatste laag is het vaak beter om de gaten dicht te maken voor esthetische redenen of om vochtindringing te voorkomen.

Daarnaast dient men ervoor te zorgen dat de fundering en het metselwerk goed worden afgewerkt. Dit betreft het opstellen van de blokken, het aangeven van de hoogte en het gebruik van een cementmixer voor een homogene mortelmengsel. Het gebruik van een ladder, waterpas, hamer en beitel is bovendien aan te raden om precisie en kwaliteit te garanderen.

Toepassingsgebieden van betonblokken in funderingen

Betonblokken zijn zeer veelzijdig in gebruik. Ze kunnen dienen als fundering onder kleine tot middelgrote constructies, zoals tuinhuizen, schuren en garages. Daarnaast zijn ze geschikt voor het creëren van strokenfunderingen waarop muren worden opgetrokken. Ze kunnen ook worden gebruikt als stapelbare elementen voor keerwanden, die grond tegenhouden, of als tijdelijke funderingen bij bouwprojecten.

Bij het maken van tijdelijke funderingen is het voordeel van betonblokken extra duidelijk: ze kunnen direct geplaatst en belast worden, zonder dat er een lang droogtijd nodig is zoals bij gestort beton. Dit verkort de bouwtijd aanzienlijk en maakt het metselen van betonblokken een efficiënte oplossing.

Belang van correcte uitvoering

De kwaliteit van het metselwerk en het gebruik van geschikte materialen bepalen de stabiliteit en levensduur van de fundering. Correcte uitvoering van het metselen van betonblokken zorgt voor een stevige basis die het gewicht van de constructie kan dragen, zonder vervorming of instabiliteit. Het gebruik van mortel met de juiste samenstelling en het correct opstellen van de blokken zijn hierbij essentieel.

Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de bodemgesteldheid. Op drassige grond is het verstandig om extra maatregelen te nemen, zoals het vullen van de blokken met beton en wapening. Ook is het aan te raden om de fundering te isoleren en eventueel te versterken met een strook beton of een wapeningssysteem.

Conclusie

Het metselen van betonblokken op een fundering is een betrouwbare en efficiënte methode om een stevige basis te creëren voor bouwprojecten. Het gebruik van betonblokken biedt voordelen zoals hoge druksterkte, snelle uitvoering en de mogelijkheid om direct belasting te dragen. Tijdens het metselen is het essentieel om de fundering correct aan te leggen, de juiste blokken te kiezen en het metselwerk met precisie uit te voeren.

Bij het aanleggen van funderingen met betonblokken dient men tevens rekening te houden met de bodemgesteldheid en eventuele uitbreidingen zoals vulling of wapening. Door aandacht te besteden aan deze factoren, kan men ervoor zorgen dat de fundering langdurig en betrouwbaar functioneert, zonder instabiliteit of vervorming.