De juiste breedte van een fundering in verhouding tot de muur

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij het ontwerpen en uitvoeren van een fundering is het van groot belang om de breedte van de fundering goed te bepalen ten opzichte van de muur die erop komt. Een onjuiste afmeting van de fundering kan leiden tot instabiliteit, voortijdige slijtage of zelfs scheefstand van het gebouw. In dit artikel worden de richtlijnen en aanbevelingen voor de breedte van een fundering besproken, met aandacht voor verschillende constructietypes, grondsoorten en praktische toepassingen.

De informatie is gebaseerd op geverifieerde bronnen en wordt voorgesteld aan een neutrale, professionele toon die geschikt is voor zowel particulieren als constructieprofessionals.

Het belang van een passende funderingsbreedte

Een fundering fungeert als de steunpilaar van een gebouw. Het moet niet alleen de verticale belasting van het gebouw kunnen dragen, maar ook eventuele horizontale krachten, zoals die voortkomen uit wind, aardbevingen of grondverzakkingen. De breedte van de fundering speelt een cruciale rol in deze functie.

In de praktijk wordt aangeraden om de breedte van de fundering groter te maken dan de breedte van de muur die erop komt. Dit zorgt ervoor dat de belasting van de muur over een groter oppervlak wordt verdeeld, waardoor de druk op de ondergrond lager is. De verhouding tussen muurbreedte en funderingsbreedte hangt af van verschillende factoren, zoals de soort muur (enkel of spouw), de gebruiksfunctie van de ruimte en de belasting die op de constructie werkt.

Richtlijnen voor funderingsbreedte

Volgens de meest gebruikte constructienormen en praktijkrichtlijnen zijn er duidelijke aanbevelingen voor de breedte van funderingen, afhankelijk van de type muur:

Voor een enkele muur wordt vaak een fundering van minstens 25 cm breed aangeraden. Dit biedt voldoende steun voor een lichte constructie.
Voor een spouwmuur, die breder is en meestal zwaardere belastingen moet dragen, is een funderingsbreedte van 40 cm standaard. Deze extra breedte zorgt ervoor dat de belasting over een groter oppervlak wordt verdeeld, wat essentieel is bij woningen of gebouwen met meerdere verdiepingen.

Deze richtlijnen zijn afgeleid uit de praktijkervaring van constructeurs en worden ook bevestigd in diverse bronnen, zoals de stappenplan- en funderingsgidsen van 123betonbestellen.nl en joostdevree.nl.

Factoren die bepalen hoe breed een fundering moet zijn

De breedte van een fundering wordt niet alleen bepaald door de breedte van de muur. Er zijn meerdere factoren die een rol spelen bij de keuze van de funderingsbreedte. Deze omvatten:

1. Belasting van het gebouw

De fundering moet de totale belasting van het gebouw kunnen dragen, inclusief de gewichtsbelasting van muren, vloeren, daken en eventuele inrichting. Bij zwaardere constructies, zoals woningen met meerdere verdiepingen of industriële gebouwen, is een bredere fundering meestal vereist.

2. Type constructiemateriaal

Het type materiaal dat wordt gebruikt voor de fundering en de muur beïnvloedt de vereiste breedte. Bijvoorbeeld, een fundering van gewapend beton heeft meestal een grotere drukverdeeling in vergelijking met metselwerk of houten constructies. Daarom kan de breedte van de fundering in dat geval iets smaller zijn.

3. Soort grond

De drukweerstand van de grond bepaalt ook de benodigde funderingsbreedte. Op losse grond, zoals klei of zand met een slechte drukweerstand, is een bredere fundering nodig om de belasting over een groter oppervlak te verdelen. Op stevige, droge grond kan de breedte van de fundering juist iets smaller zijn.

4. Diepte van de fundering

De diepte van de fundering is een afzonderlijke parameter, maar heeft ook invloed op de breedte. Bij diepere funderingen is vaak meer stabiliteit nodig, wat opnieuw tot een bredere fundering kan leiden. Ook hier geldt het principe: hoe dieper de fundering, hoe groter de breedte om de belasting effectief te kunnen dragen.

Praktische stappen voor het bepalen van de funderingsbreedte

Bij een renovatie of nieuwbouwproject is het belangrijk om de breedte van de fundering nauwkeurig te bepalen. Hieronder volgen enkele stappen die meestal worden uitgevoerd:

Advies van een bouwkundige of constructeur inwinnen Het is aan te raden om advies in te winnen bij een professionele bouwkundige of constructeur. Deze kan, op basis van berekeningen en de specificaties van het project, de benodigde breedte van de fundering bepalen.
Uitvoeren van een grondonderzoek Een grondonderzoek helpt bij het bepalen van de drukweerstand van de ondergrond. Dit onderzoek geeft aan of de fundering breed of diep moet zijn, of zelfs of een paalfundering nodig is bij zeer diepe zandlagen.
Aanleg van de fundering Na het bepalen van de breedte wordt een sleuf gegraven die strak langs het metselkoord loopt. Het zandbed in de sleuf wordt waterpas gemaakt en besprenkeld om de ondergrond te stabiliseren. Pas dan kan de betonnen aanstorting worden gedaan.

Aanpassingen bij bestaande funderingen

In sommige gevallen is het nodig om een bestaande fundering aan te passen of te versterken. Dit kan het geval zijn bij renovaties waarbij het gewicht of de functie van het gebouw verandert. Bijvoorbeeld, bij het verwijderen van een muur of het aanbrengen van een extra verdieping, is het mogelijk dat de bestaande fundering niet meer voldoet aan de nieuwe eisen.

1. Verbreding van de fundering

Een mogelijke oplossing is om de fundering te verbreden. Dit kan gedaan worden door aangestorte stroken van gewapend beton aan te brengen. Deze stroken moeten stevig aansluiten op de bestaande fundering en eventueel worden voorzien van wapening om buigkrachten te kunnen opvangen.

2. Versterking met verstijvingsbalken

Bij zware belastingen kan het nodig zijn om de fundering te versterken met gewapende betonbalken. Deze balken worden op de fundering aangebracht en zorgen voor extra stabiliteit.

3. Inspectie van bestaande funderingen

Voorafgaand aan de verbreding of versterking is het belangrijk om de bestaande fundering te inspecteren. Dit kan gedaan worden door een inspectieput te graven en eventuele schade of slijtage te analyseren. Een funderingsinspectie is een kostbaar maar noodzakelijk onderdeel van het renovatieproces.

Veiligheid en duurzaamheid

Bij het kiezen van de breedte van een fundering moet niet alleen het functionele aspect in overweging worden genomen, maar ook de veiligheid en duurzaamheid. Een goed dimensioneerde fundering voorkomt onder meer:

Scheefstand van het gebouw
Verminderde levensduur van de constructie
Schade aan leidingen en installaties
Zakkingen of barsten in muren en vloeren

Daarnaast is het gebruik van duurzame bouwmaterialen, zoals gewapend beton, essentieel voor een robuuste fundering. Deze materialen zijn bestand tegen omgevingsinvloeden zoals vorst, droogte en grondwater.

Conclusie

De breedte van een fundering ten opzichte van de muur is een cruciale factor in de constructie van een gebouw. Het is belangrijk om de breedte zorgvuldig te bepalen op basis van de belasting, grondsoort en type constructie. Voor een enkele muur is een fundering van 25 cm breed aan te raden, terwijl een spouwmuur een breedte van minstens 40 cm vereist. Advies van een bouwkundige of constructeur is essentieel om de juiste keuze te maken. Buiten nieuwbouwprojecten is het ook belangrijk om bestaande funderingen te inspecteren en eventueel aan te passen bij renovaties.

Een goed dimensioneerde fundering is de basis voor een stabiel, duurzaam en veilig gebouw. Door de juiste afmetingen en materialen te kiezen, zorgt men ervoor dat het gebouw jarenlang functioneel en esthetisch blijft.