Fundering op staal: bouwtechnieken, toepassingen en herstelmogelijkheden

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Een fundering op staal is een veelgebruikte methode in de bouwsector, vooral in regio’s waar de draagkrachtige grond dicht bij het maaiveld ligt. Deze fundering vormt de basis van een gebouw en moet voldoen aan eisen zoals sterkte, stabiliteit, bestendigheid tegen omgevingsinvloeden en correcte belastingverdeling. In dit artikel wordt ingegaan op de technische aspecten, toepassingen en mogelijke herstelmogelijkheden van een fundering op staal.

Een goed ontworpen fundering zorgt voor de stabiliteit van het gebouw en beïnvloedt ook de duurzaamheid van de constructie. Het is daarom belangrijk om bij elke bouwproject te beginnen met een grondonderzoek om de meest geschikte funderingmethode te kiezen. In het geval van een fundering op staal is de ondergrond van groot belang, omdat de draagkracht van het gebouw direct afhankelijk is van de stabiliteit van de grond.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal is een constructie die op de beschikbare ondergrond wordt gebouwd. Deze beschikbare ondergrond is meestal een draagkrachtige laag, zoals zand, en ligt dichtbij of op het maaiveld. In tegenstelling tot een paalfundering, die in diepe grondlagen wordt aangelegd, blijft een fundering op staal relatief oppervlakkig. Dit maakt deze methode meestal goedkoper en eenvoudiger uit te voeren.

De fundering bestaat uit een dikke strook of plaat gewapend beton, die op de voorbereide ondergrond wordt neergezet. Voor het aanleggen van deze fundering wordt eventueel slechte bovengrond verwijderd of verbeterd via verdichting of groutinjectie. De betonconstructie moet voldoen aan eisen van sterkte, standvastigheid en bestendigheid tegen weersinvloeden.

Soorten funderingen op staal

Er zijn drie voornaamste vormen van funderingen op staal: plaatfundering, strookfundering en poerfundering. Elke vorm heeft haar eigen toepassingsgebied, voordelen en nadelen.

Plaatfundering

Bij een plaatfundering wordt er één grote betonplaat gelegd onder het gehele bouwwerk. Deze methode wordt vaak gekozen wanneer de draagkrachtige grond te diep ligt of wanneer er sprake is van ongelijkmatige zettingen. De krachten die op het bouwwerk werken, moeten zo gelijk mogelijk over de plaat verdeeld worden. Daarnaast is het belangrijk dat de plaat niet te veel zakt door de ondergrond. In sommige gevallen wordt een vortrand aangebracht om de fundering te beschermen tegen vorst.

Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit een strookvormige constructie die onder dragende muren of gevels wordt aangelegd. Deze fundering is breed genoeg om de belasting van de muur te dragen. De breedte van de fundering hangt af van de dikte en de belasting van de muur bovenop. Strookfunderingen zijn vooral geschikt voor lichte tot middelzware bouwwerken waar de draagkrachtige grond dichtbij ligt.

Poerfundering

Een poerfundering is een diepere vorm van een strookfundering en wordt vaak gebruikt onder kolommen of andere geconcentreerde belastingen. De fundering bestaat uit een zwaardere constructie die de belasting van het bouwwerk beter kan dragen. Poerfunderingen worden vaak gekozen wanneer er sprake is van zwakkere grond of wanneer de bovenbouw zwaardere belastingen oplevert.

Toepassingsgebieden van funderingen op staal

Funderingen op staal zijn geschikt voor diverse bouwprojecten, met name in gebieden waar de beschikbare ondergrond goed is. In Nederland wordt deze funderingsmethode vaak toegepast in regio’s met zandgrond of andere draagkrachtige laag. In het geval van moerassen, veen- of kleigrond, waar de draagkracht van de ondergrond gering is, kan een fundering op staal alleen worden toegepast als de zandlaag niet te diep ligt. In dergelijke gevallen kan eventueel een zandkoffer worden aangebracht om de ondergrond te verbeteren.

Een fundering op staal is meestal goedkoper dan een paalfundering, aangezien minder grondwerken nodig zijn. Echter, de keuze van de funderingsmethode moet altijd gebaseerd zijn op een grondonderzoek om te bepalen of de ondergrond geschikt is voor een fundering op staal.

Funderingsherstel en -verbetering

In sommige gevallen kan een fundering op staal niet volledig voldoen aan de eisen van stabiliteit en draagkracht. Dit kan leiden tot zettingen, scheefstanden of scheuren in het bouwwerk. In dergelijke gevallen zijn er verschillende herstelmogelijkheden.

Een mogelijke oplossing is het verdiepen of verbreden van de fundering. Dit kan worden gedaan door slechte bovengrond te verwijderen of de fundering met extra beton te versterken. Een andere methode is het opvijzelen van het bouwwerk, waarbij het gehele of gedeeltelijk bouwwerk in de gewenste stand wordt gebracht. Dit kan handmatig of met behulp van hydraulische of luchtkussenvijzels worden gedaan.

Een oudere methode voor het herstellen van een fundering op staal is het onderstromen. Dit houdt in dat grond onder de fundering handmatig of met machines wordt verwijderd en vervolgens wordt vervangen door beton of andere stabiliserende materialen. Deze methode wordt vaak toegepast bij oude bouwwerken waarbij de fundering gedeeltelijk is ingestort of niet meer voldoet aan de huidige eisen.

Funderingsinspectie

Om de kwaliteit van een fundering op staal te beoordelen, is een funderingsinspectie nodig. Tijdens deze inspectie wordt een inspectieput gegraven om de funderingsconstructie bloot te leggen. De diepte van de put varieert afhankelijk van de funderingsmethode. Bij een fundering op staal is een inspectieput meestal ongeveer 0,8 meter diep, terwijl bij een paalfundering een diepte van tot 3,5 meter mogelijk is.

Tijdens de inspectie wordt de aanlegdiepte en aanlegbreedte van de fundering bepaald, eventueel wordt er in gemeten en gefotografeerd. Bij paalfunderingen kan zelfs een proefbelasting worden uitgevoerd. Een funderingsinspectie is belangrijk om eventuele tekortkomingen of schade aan de fundering te ontdekken. De kosten van een funderingsinspectie kunnen relatief hoog zijn, maar het is noodzakelijk om de stabiliteit en veiligheid van het bouwwerk te waarborgen.

Risico’s bij funderingen op staal

Een fundering op staal is niet volledig zonder risico. Bijvoorbeeld, als er sprake is van zettingsverschillen of als de draagkracht van de ondergrond minder is dan verwacht, kunnen er zorgen voor het bouwwerk ontstaan. Dit kan leiden tot scheuren in de muren of een scheefstand van het gebouw. In dergelijke gevallen is het belangrijk om de oorzaak van de zettingsproblemen te achterhalen voordat herstelmogelijkheden worden overwogen.

In sommige gevallen kan het noodzakelijk zijn om een fundering op staal volledig te vervangen door een paalfundering, vooral als de zettingen blijven optreden. Dit is meestal een ingrijpende maatregel, maar kan noodzakelijk zijn om de stabiliteit van het gebouw te waarborgen. Bij gedeeltelijke vervanging is het belangrijk om de verschillen in zetting tussen de gedeelten te beperken, bijvoorbeeld door het gebruik van dilatatievoegen.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte en meestal kostenefficiënte methode voor het aanleggen van de basis van een bouwwerk. Het is echter belangrijk om vooraf een grondonderzoek uit te voeren om te bepalen of de ondergrond geschikt is voor deze funderingsmethode. Naast het kiezen van de juiste funderingsvorm zijn ook herstelmogelijkheden belangrijk, bijvoorbeeld in het geval van zettingsproblemen of schade aan de fundering. Een funderingsinspectie kan hierbij uitslaggevend zijn voor het bepalen van de staat van de fundering en mogelijke herstelmaatregelen.

Tijdens de bouw- of renovatieprojecten is het dus essentieel om rekening te houden met de technische aspecten van een fundering op staal, zoals de keuze van de funderingsvorm, de stabiliteit van de ondergrond en eventuele herstelmogelijkheden. Met de juiste kennis en voorbereiding kan een fundering op staal een betrouwbare en duurzame basis vormen voor elke bouwconstructie.