Diepte en aanleg van fundering op staal: uitleg, toepassing en bouwtechnieken

De fundering van een gebouw speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van een woning. In Nederland is een veelvoorkomende methode om een gebouw op vaste grond te plaatsen de fundering op staal. De term "staal" verwijst hierbij niet naar het bouwmateriaal, maar naar de vaste ondergrond waarop het gebouw kan worden gefundeerd. Dit artikel gaat in op de aanlegdiepte van een fundering op staal, de technische specificaties en de toepassing ervan. Alle informatie is gebaseerd op gegevens uit betrouwbare bronnen.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal betekent dat het gebouw wordt geplaatst op een vaste laag in de ondergrond, zoals zand of mergel, die voldoende draagkracht bezit om het gewicht van het bouwwerk te dragen. Deze vaste laag ligt meestal tussen 1 en 3 meter onder het maaiveld, afhankelijk van de grondopbouw. De fundering op staal wordt vaak gekozen in gebieden met zandgrond, waar de ondergrond geschikt is voor directe fundering. In tegenstelling tot paalfundering, waarbij palen in de grond worden geheid of geschroefd, is fundering op staal doorgaans voordeliger in kosten, maar vereist een stabiele ondergrond.

Aanlegdiepte van de fundering

Een van de belangrijkste aspecten van een fundering op staal is de aanlegdiepte. Deze moet zodanig zijn dat de fundering vrij is van vorstinvloed. In Nederland wordt een diepte van minimaal 60 cm onder maaiveld als vuistregel genoemd, waarbij in de praktijk vaak 80 cm als norm wordt gehanteerd. Deze diepte zorgt ervoor dat de grond onder de fundering niet bevroren raakt, wat kan leiden tot verzakking of scheuren in het bouwwerk.

Voorbeeld aanlegdiepte

• Minimale diepte: 60 cm onder maaiveld
• Aanbevolen diepte: 80 cm onder maaiveld
• Voor een kelder: funderingsplaat moet minimaal 80 cm onder het maaiveld liggen

In bijzondere gevallen, zoals in streken met extreem koele winters, kan men overwegen om de fundering nog dieper aan te leggen. Dit wordt echter zelden gedaan, aangezien de meeste grondlagen in Nederland al voldoen aan de vorstvrije norm op 80 cm diepte.

Aanlegbreedte van de fundering

Naast de diepte is ook de aanlegbreedte belangrijk. Deze hangt af van de belasting die het bouwwerk uitoefent en het draagvermogen van de ondergrond. In de praktijk geldt de vuistregel dat de aanlegbreedte 2,5 tot 3 keer de breedte van de muur moet zijn. Dit betekent dat bij een enkele muur een aanlegbreedte van 70 tot 90 cm meestal voldoende is.

De breedte van de funderingsvoet kan berekend worden met behulp van een formule: - F = belasting in kN/m - pgr = gronddruk in N/mm² - b = breedte voet - a = breedte metselwerk

Deze berekening is belangrijk om ervoor te zorgen dat de funderingsvoet voldoende oppervlakte biedt om de belasting te verdelen over de ondergrond.

Typen funderingsvoeten en constructies

Er zijn verschillende vormen van funderingsvoeten die gebruikt kunnen worden bij fundering op staal:

• Stripsfundering: een strookvormige fundering van gewapend beton. Handig bij verschillende belastingen en verstijvingsribben.
• Plaatfundering: een doorgaande funderingsplaat, ideaal voor grillige murenverlopen. Isolatiemateriaal onder de plaat helpt bij thermische isolatie.
• Poerfundering: een funderingsblok dat meestal gebruikt wordt onder kolommen of lichte belastingen.

Bij funderingsplaten kan ook gebruik gemaakt worden van isolatieplaten van foamglas, die direct onder de plaat worden gelegd. Deze isolatie voorkomt warmteverlies via de funderingsplaat en kruipruimte.

Moderne bouwtechnieken

Moderne technieken maken gebruik van funderingselementen van piepschuim, die op de juiste breedte zijn afgesteld. Deze elementen worden geplaatst en volgestort na het leggen van de wapening. Het piepschuim zorgt direct voor isolatie en helpt bij het verlagen van warmteverlies.

Belang van gronddetectie

Hoewel de grondopbouw in Nederland inmiddels goed bekend is, is het verstandig om voor een bouwproject een gronddetectie of sondering uit te voeren. Deze onderzoeken geven inzicht in de exacte gelaagdheid van de ondergrond en helpen bij het bepalen of fundering op staal technisch haalbaar is. In klei- en veengebieden kan fundering op staal vaak niet worden toegepast, omdat de zettingen in de ondergrond te groot zijn. In dergelijke gevallen is een paalfundering vaak de betere keuze.

Toepassing en bouwtechniek

De aanleg van een fundering op staal begint met het uitzetten van de bouwput, die tot op vorstvrije diepte wordt uitgegraven. Deze bouwput is meestal ongeveer 80 cm diep onder het maaiveld. Tijdens de aanleg worden kantplanken gebruikt om de sleuf in stand te houden. In deze sleuf wordt wapening gelegd, waarna beton wordt gestort en afgewerkt.

Zodra het beton volledig is uitgehard, kunnen de funderingsmuren opgemetseld worden tot aan de onderkant van de vloer. Bij moderne constructies wordt ook gebruik gemaakt van modulaire funderingselementen, die sneller en efficiënter kunnen worden geplaatst.

Normen en bepalingen

De bouwtechniek en afmetingen van een fundering op staal zijn gereguleerd door de NEN 6744 en de Eurocode 7. In deze normen staat onder andere vastgelegd dat een fundering op staal niet dieper mag zijn dan vijf maal de kleinste dwarsafmeting van de fundering. Dit zorgt voor veiligheid en stabiliteit van het gebouw.

Belangrijke normen

• NEN 6744: stelt bepalingen op voor de constructie en stabiliteit van funderingen.
• Eurocode 7: legt de technische eisen vast voor fundering en grondtechniek.

Toepassing in verschillende grondsoorten

De keuze voor fundering op staal hangt sterk af van de grondsoort. In zand- en mergelgebieden is fundering op staal meestal mogelijk. In klei- of veengebieden is dit vaak niet technisch haalbaar, omdat de ondergrond te zacht is en zettingen kunnen optreden. In dergelijke gevallen is een paalfundering meestal de betere keuze.

Samenvatting toepasbaarheid

Conclusie

Fundering op staal is een veelgebruikte methode in Nederland voor het aanleggen van funderingen in gebieden met stabiele ondergrond zoals zand of mergel. De aanlegdiepte moet minimaal 60 cm en vaak 80 cm onder het maaiveld liggen om vorstvrij te zijn. De aanlegbreedte is afhankelijk van de belasting en de gronddruk, en wordt meestal 2,5 tot 3 keer de breedte van de muur. Moderne technieken zoals funderingselementen van piepschuim en isolatie onder de plaat helpen bij het verbeteren van de thermische prestaties van het bouwwerk.

Voor een veilige en duurzame fundering is het belangrijk dat een grondonderzoek wordt uitgevoerd. In klei- of veengebieden is fundering op staal vaak niet mogelijk en dient men een paalfundering te overwegen. De technische normen zoals NEN 6744 en Eurocode 7 zijn essentieel voor de juiste uitvoering van een fundering op staal.

Bronnen

1. Webwoordenboek.nl – Hoe diep fundering op staal
2. 1001vragen.nl – Hoe diep moet de fundering zijn
3. Joost Devree – Staal fundering op staal
4. Demargaretha.nl – Fundering op staal uitleg, toepassing en bouwtechniek
5. Wikipedia – Fundering op staal