De juiste dikte van een fundering: factoren, berekening en aanbevelingen

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij elk bouw- of verbouwproject is het ontwerpen van een stevige fundering een essentieel onderdeel. De dikte van de fundering bepaalt niet alleen de stabiliteit van het gebouw, maar ook de duurzaamheid, de onderhoudskosten en de veiligheid. Het bepalen van de juiste dikte is echter geen willekeurige keuze. Het hangt af van een reeks factoren, zoals het gewicht van de constructie, de gebruikte materialen, de bodemgesteldheid en de ladingen die op het gebouw werken.

In dit artikel worden de belangrijkste aandachtspunten en stappen bij het berekenen van de dikte van een fundering besproken. Naast de technische aspecten worden ook praktische richtlijnen en aanbevelingen uitgelegd. De informatie is gebaseerd op vertrouwbare bronnen, zoals bouwkundige richtlijnen, stappenplannen en adviezen uit het vakgebied.

Belangrijke factoren bij het bepalen van de dikte van een fundering

De dikte van de fundering moet zodanig worden gekozen dat het gebouw op lange termijn stabiel blijft en aan de ladingen kan meebestaan. Hieronder worden de meest relevante factoren toegelicht.

1. Gewicht van de constructie

Een van de belangrijkste factoren bij het bepalen van de dikte van de fundering is het gewicht van het gebouw. Zwaardere constructies vereisen een steviger fundament. Een tuinhuis van hout of prefab-constructie is in de regel lichter dan een schuur met beton- of stalen elementen. De dikte van de fundering moet dus afgestemd worden op het gewicht van het gebouw en de eventuele belastingen die erop werken, zoals zonnepanelen of apparatuur.

2. Gebruikte bouwmaterialen

De keuze van materialen voor het gebouw heeft invloed op de benodigde dikte van de fundering. Materialen met een hoge massa, zoals beton of staal, veroorzaken een grotere belasting op de fundering en vereisen dus een steviger fundament. Houten of lichte prefabconstructies vragen in de meeste gevallen minder zware funderingen, maar moeten wel stevig worden opgelegd om verzakkingen of scheurvorming te voorkomen.

3. Bodemgesteldheid

De bodemgesteldheid speelt een cruciale rol bij het bepalen van de dikte van de fundering. In zachte of losse bodems is het vaak noodzakelijk om een diepere en bredere fundering aan te leggen. In dergelijke gevallen kan een fundering op palen de beste oplossing zijn. Te korte palen kunnen namelijk tot verzakking leiden, vooral in gebieden waar de vaste grondslag diep zit. De bodemgesteldheid moet daarom altijd onderzocht worden voordat de fundering wordt aangelegd.

Stappenplan voor het berekenen van de dikte van een fundering

Het bepalen van de dikte van een fundering is een technische en verantwoorde klus die het beste uitgevoerd wordt met professioneel advies. Toch zijn er een aantal stappen die u als eigenaar of aannemer kunt volgen om een goed beeld te krijgen van de benodigde dikte en de manier van uitvoering.

1. Grondonderzoek uitvoeren

Voor een betrouwbare berekening is een grondonderzoek van essentieel belang. Dit onderzoek bestaat uit veldonderzoek en laboratoriumonderzoek om de samenstelling van de bodem, de diepte van de draagkrachtige lagen en de grondwaterstand vast te stellen. De resultaten van dit onderzoek geven inzicht in de stabiliteit van de ondergrond en helpen bij het bepalen van de juiste funderingsvorm.

2. Advies van een bouwkundige

Het is sterk aan te raden om professioneel advies in te winnen bij het bepalen van de dikte van de fundering. Een ervaren bouwkundige of constructeur kan precies berekenen welke dikte nodig is voor uw specifieke situatie. Dit zorgt niet alleen voor een betere kwaliteit van de fundering, maar voorkomt ook kostbare fouten of problemen in de toekomst.

3. Type fundering bepalen

Er zijn drie hoofdtype funderingen die vaak worden onderscheiden:

Fundering op staal (ondiep aangelegde fundering)
Fundering op palen (diep aangelegde fundering)
Tussenvormen, zoals fundering op putten of grondverbetering

De keuze voor een type fundering hangt af van de bodemgesteldheid en de benodigde stabiliteit van het gebouw. In losse of zachte bodems is een fundering op palen vaak de beste oplossing.

4. Bepalen van de breedte en diepte van de fundering

De breedte en diepte van de fundering hangt af van het type constructie en de belastingen. Voor een enkele muur is een fundering van 25 cm breed voldoende, terwijl voor een spouwmuur een breedte van 40 cm aanbevolen wordt. De diepte van de fundering moet minimaal 60 cm zijn om onder de vorstgrens te blijven. In zwaardere constructies of in ongunstige bodems kan de dikte aanzienlijk groter uitvallen.

5. Wapening en constructie

Bij een betonnen fundering is het belangrijk om rekening te houden met de wapening. Afhankelijk van de belastingen en de dikte van de fundering kan de wapening in verschillende posities variëren. Een constructeur kan hier een nauwkeurige berekening en wapeningstekening voor maken.

6. Poeren in complexe situaties

Bij lokaal hoge belastingen, zoals bij liftschachten of zware machines, kan het nodig zijn om palen te groeperen onder één funderingselement. Dit noemt men een poer. Poeren zijn vaak breder en hoger dan standaard funderingen en bevatten meestal 2 tot 4 palen. In uitzonderlijke gevallen kunnen er zelfs 8 of meer palen in een poer worden aangebracht.

Verweren van de fundering

Na het storten van het beton is het belangrijk om de fundering te verweren. Dit zorgt ervoor dat de fundering glad en waterpas wordt, en dat de betonlaag voldoende versterkt is. Het verweren moet zorgvuldig worden uitgevoerd om schade aan de fundering te voorkomen.

Conclusie

De dikte van de fundering is een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Het bepalen van de juiste dikte hangt af van meerdere factoren, zoals het gewicht van de constructie, de bouwmaterialen, de bodemgesteldheid en eventuele ladingen die op het gebouw werken. Het is verstandig om professioneel advies in te winnen om fouten te voorkomen en zorg te dragen voor een stabiel en duurzaam fundament.

Door een grondonderzoek uit te voeren, de juiste funderingsvorm te kiezen en rekening te houden met wapening en constructieaspecten, kan de fundering optimaal worden ontworpen. Een goed ontworpen en uitgevoerde fundering zorgt voor stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van de constructie.