Waterafvoer en schuurbouw bij de erfgrens: bouwtechnische aandachtspunten en juridische aspecten

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Het bouwen van een schuur tegen of dichtbij de erfafscheiding is een veelvoorkomende praktijk in de wonen- en bouwsector. Echter, deze keuze brengt ook bouwtechnische en juridische aandachtspunten met zich mee, met name wanneer het gaat om waterafvoer, ondergrondse stroming en mogelijke overlast voor de buurman. In dit artikel worden de relevante bouwtechnische kwesties en juridische regels uiteengezet, op basis van actuele jurisprudentie en wetgeving.

Juridisch kader: waterafvoer en overlast

In Nederland geldt een duidelijk juridisch kader voor de waterafvoer, waarbij de eigenaar van een perceel verantwoordelijk is voor het verwerken van hemelwater op zijn eigen grond. Dit is vastgelegd in artikel 5:52 van het Burgerlijk Wetboek (BW), waarin staat:

"Een eigenaar is verplicht de afdekking van zijn gebouwen en werken zodanig in te richten, dat daarvan het water niet op eens anders erf afloopt."

Hieruit volgt dat het water van daken of andere afdekkingen, zoals een schuur of erfverharding, niet direct op het perceel van de buurman mag afstromen. Een uitzondering geldt als de afwatering op een openbare weg of water ligt, mits dit niet verboden is door wet of verordening.

Onrechtmatige overlast

Artikel 5:38 BW is hierbij van belang: het stelt dat lagere erven het water moeten ontvangen dat van hoger gelegen erven natuurlijk afloopt. Echter, artikel 5:39 BW beperkt dit principe wanneer sprake is van onrechtmatige hinder. Dit betekent dat het is toegestaan om bepaalde veranderingen aan te brengen in de waterloop, zolang deze geen onrechtmatige hinder veroorzaken.

In een uitspraak van het Gerechtshof Leeuwarden (7 mei 2013, ECLI:NL:GHARL:2013:BZ9810) werd geconstateerd dat een dam of dijk die de natuurlijke waterloop blokkeert, in strijd kan zijn met artikel 5:38 BW, tenzij dit niet onrechtmatig is. Dit laat zien dat de buurman niet zomaar kan voorschrijven hoe water moet worden verwerkt, zolang er sprake is van een natuurlijke afloop en geen sprake is van overlast die erger is geworden door veranderingen.

Bouwtechnische aspecten bij schuurbouw tegen de erfafscheiding

Bij het bouwen van een schuur tegen de erfafscheiding is het van belang om te letten op de volgende bouwtechnische aspecten:

1. Fundering en ondergrondse waterstroming

Bij schuurbouw tegen de erfafscheiding is het belangrijk om rekening te houden met eventuele ondergrondse waterstromen. Als bijvoorbeeld een regenpijp of ondergrondse afvoerleiding in de buurt van de erfafscheiding is aangelegd, kan water ondergronds stromen naar het buurperceel. Dit is toegestaan, mits de overlast beperkt blijft.

In een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag (12 mei 2015, ECLI:NL:GHDHA:2015:1369) werd bepaald dat ondergrondse waterstroming toegestaan is, zolang er sprake is van een natuurlijke afloop en geen sprake is van onrechtmatige hinder. In dit geval was sprake van een regenpijp die 30 tot 35 cm diep in de grond was ingegraven. Hoewel er enig water op het buurperceel terechtkwam via ondergrondse stroming, werd dit door het hof als onbeduidend aangemerkt.

2. Verharding van de schuur en erf

Een verharde vloer of schuur kan ertoe leiden dat water niet meer voldoende kan afstromen. In een juridisch voorbeeld werd geoordeeld dat een betonnen vloer tegen de achtergevel van een perceel als een "werk" kon worden beschouwd in de zin van artikel 5:52 BW. Hierdoor was het niet toegestaan om het water van deze vloer op het buurperceel te laten afstromen.

Het hof oordeelde dat het buurperceel geen recht had op een volledig verbod op waterafvoer, mits dit niet onrechtmatig was. In dit geval werd het hof tot de conclusie gekomen dat het water niet in de open lucht op het buurperceel terechtkwam, maar ondergronds. Dit maakt het moeilijker om sprake te zijn van onrechtmatige overlast.

3. Constructieve maatregelen

Bij schuurbouw tegen de erfafscheiding is het verstandig om de volgende constructieve maatregelen te overwegen:

Afwateringssystemen: Het aanleggen van ondergrondse afvoerleidingen die gericht zijn op een openbare riool of waterloop kan voorkomen dat water op het buurperceel terechtkomt.
Waterafvoer bij schuurslooten en daken: Het ontwerp van het schuurdak en eventuele slooten moet gericht zijn op een efficiënte waterafvoer die niet direct op het buurperceel afloopt.
Verharding: Als de schuur verhard wordt, is het aan te raden om een drainage op te nemen die ervoor zorgt dat het water niet op het buurperceel kan afstromen.

Praktische tips voor schuurbouw tegen de erfafscheiding

Bij het aanleggen van een schuur tegen de erfafscheiding zijn een aantal praktische tips aan te raden:

1. Let op de erfgrens

Het bouwen van een schuur over de erfgrens is juridisch gezien niet toegestaan. Als een schuur gedeeltelijk op het perceel van de buurman staat, kan deze persoon eisen dat dit deel wordt afgebroken. Ondanks dat de rechter vaak de eis van de buurman afkeurt omwille van de belasting van de eigenaar, kan dit toch tot een vervangend alternatief leiden, zoals:

Het betalen van een vergoeding in ruil voor een erfdienstbaarheid.
Het betalen van een bedrag om een stuk van het erf overgedragen te krijgen.

2. Zorg voor voldoende afwatering

Het aanleggen van een goed functionerend afwateringssysteem is van groot belang om eventuele burenproblemen te voorkomen. Denk hierbij aan:

Ondergrondse regenwaterafvoer.
Correcte afwatering van het schuurdak.
Drainage onder de vloer van de schuur, indien deze verhard wordt.

3. Zorg voor een goede communicatie

Een schuur tegen de erfafscheiding kan leiden tot spanningen met de buurman. Het is daarom verstandig om vroegtijdig contact op te nemen met de buurman en eventueel een overeenkomst te sluiten. Dit kan voorkomen dat er later sprake is van juridische geschillen.

Conclusie

Bij het bouwen van een schuur tegen of dichtbij de erfafscheiding zijn zowel bouwtechnische als juridische aandachtspunten van belang. Het is essentieel om rekening te houden met de regels rondom waterafvoer, ondergrondse stroming en eventuele overlast. In Nederland is hierover een duidelijk juridisch kader vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek, waarin staat dat het water van daken of werken niet direct op het buurperceel mag afstromen. Echter, ondergrondse waterstroming is in de meeste gevallen toegestaan, mits dit niet leidt tot onrechtmatige overlast.

Constructieve maatregelen zoals het aanleggen van ondergrondse afvoerleidingen, het ontwerp van een schuurdak en de correcte afwatering van de vloer zijn van groot belang om eventuele burenproblemen te voorkomen. Ook is het verstandig om vroegtijdig contact op te nemen met de buurman en eventueel een overeenkomst te sluiten.

Bij het bouwen van een schuur is het dus belangrijk om zowel de technische als juridische aspecten goed in overweging te nemen. Dit helpt om juridische geschillen te voorkomen en een vreedzame woonomgeving te bewaren.

Bronnen

schuur
buren