Doorslaand vocht in funderingen: oorzaken, herkenning en vochtbestrijding

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Vochtproblemen in woningen zijn vaak te herleiden tot een van twee hoofdtypen: doorslaand vocht en optrekkend vocht. In dit artikel focussen we op doorslaand vocht, dat zich vooral op de buitenmuur manifesteert en naar binnen kan lekken. Een van de mogelijke oorzaken van doorslaand vocht ligt in de fundering, waar het contact met de grond en de omgeving een rol speelt. We bespreken de oorzaken, herkenningssignalen, gevolgen en mogelijke oplossingen voor doorslaand vocht in de context van de fundering.

Wat is doorslaand vocht?

Doorslaand vocht, ook wel vochtdoorslag of regendoorslag genoemd, is vocht dat via de buitenmuur in de woning naar binnen trekt. Dit gebeurt wanneer regenwater of neerslag opgenomen wordt door poreuze muren, waarna het zich verder verspreidt en uiteindelijk ook in de binnenmuren of binnenruimte terecht kan komen. Het verschil met optrekkend vocht is dat doorslaand vocht niet vanuit de grond omhoog trekt, maar van buitenaf wordt opgenomen via de gevel.

Oorzaken van doorslaand vocht in de fundering

Hoewel doorslaand vocht vooral te maken heeft met de buitenkant van de muur, kan de fundering indirect hierin een rol spelen. De fundering vormt de basis van de woning en zorgt voor stabiliteit. Als de fundering niet goed is geïsoleerd of als er sprake is van beschadigingen, kan het contact met de grond leiden tot vochtproblemen.

1. Poreuze of verouderde muren

Een van de hoofdoorzaken van doorslaand vocht is de aanwezigheid van poreuze muren. In oude woningen zijn de muren vaak gemaakt van materialen die gevoelig zijn voor vocht, zoals baksteen of kalksteen. Deze materialen kunnen regenwater opnemen, waarna het vocht zich verder verspreidt in de muurstructuur. Dit kan leiden tot vochtplekken op de binnenmuur en zelfs schimmelvorming.

2. Beschadigingen in de gevel

Scheuren of beschadigingen in de gevel zijn een veelvoorkomende oorzaak van doorslaand vocht. Deze breuklijnen vormen een directe toegang voor vocht dat van buitenaf binnendringt. Dit geldt ook voor beschadigingen in de fundering. Een fundering die gedeeltelijk is beschadigd door bijvoorbeeld verzakkingen of beweging, kan als doorgang dienen voor vocht. Dit vocht kan zich dan via de muur naar binnen voortbewegen.

3. Slechte of ontbrekende afwatering

De fundering ligt direct in contact met de grond. Als de afwatering rondom de fundering onvoldoende is, kan water zich ophopen tegen de buitenmuur. Dit zorgt ervoor dat de muren langer onder water staan, wat de kans op doorslaand vocht vergroot. Slechte afwatering rond de fundering is dus een indirecte oorzaak van doorslaand vocht.

4. Slechte constructie van kozijnen en dorpels

Kozijnen die niet goed zijn geïsoleerd of waarbij de dorpels beschadigd zijn, kunnen ook leiden tot doorslaand vocht. De naden en kieren tussen kozijnen en muren vormen een ideale plek voor vochtinname. Dit vocht kan zich via de muren verder verspreiden en uiteindelijk ook in de binnenkant van de woning terecht komen.

5. Capillaire werking

Hoewel capillaire werking vooral in het geval van optrekkend vocht centraal staat, kan het in sommige gevallen ook een rol spelen bij doorslaand vocht. Als de fundering en de buitenmuur uit poreuze materialen bestaan, kan vocht via de poriën naar boven trekken. Dit is echter minder voorkomend dan bij optrekkend vocht.

Herkenning van doorslaand vocht

Doorslaand vocht is vaak herkenbaar aan de volgende kenmerken:

Vochtplekken op de binnen- of buitenmuur die onderaan beginnen en langzaam omhoog trekken.
Schimmelvorming op muren of pleisterwerk.
Een muffe lucht in de woning, vooral in de buurt van de betrokken muren.
Losse verf of behang, of pleisterwerk dat afbladdert.
Regelmatige lekkages op bepaalde plekken van de muren.

Het is belangrijk om de oorzaak van het vochtprobleem te achterhalen. Vooral bij doorslaand vocht is het mogelijk dat het probleem zich in de fundering of de gevel bevindt. Een vochtspecialist kan een nauwkeurige diagnose stellen en bepalen of het vocht van buitenaf binnendringt via de fundering of via andere routes.

Gevolgen van doorslaand vocht

Als doorslaand vocht niet op tijd herkend en aangepakt wordt, kunnen er ernstige gevolgen ontstaan:

Muren die verzwakken door vochtinname.
Schimmelvorming, wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid.
Verminderde warmte-isolatie van de muren door vocht.
Verhoogde onderhoudskosten door herhaalde reparaties.
Verlies aan woningwaarde als het probleem niet opgelost wordt.

In sommige gevallen kan het ook leiden tot structurele schade als het vocht zich verder verspreidt in de muurconstructie of fundering.

Aanpak en behandeling van doorslaand vocht

De behandeling van doorslaand vocht richt zich op het voorkomen van vochtinname vanaf de buitenkant. De volgende methoden worden vaak ingezet:

1. Impregneren van de gevel

Een veelgebruikte methode is gevelimpregnering, waarbij een hydrofobe laag op de buitenmuur wordt aangebracht. Dit voorkomt dat regenwater in de muren kan terechtkomen. Impregneren is vooral effectief bij poreuze muren.

2. Nieuw voegwerk en metselwerk

Scheuren of beschadigingen in de gevel of fundering kunnen worden hersteld door nieuw voegwerk of metselwerk aan te brengen. Dit sluit de doorgangen voor vocht en vermindert de kans op doorslaand vocht.

3. Vochtbestendige afwerking

Het gebruik van waterdichte verf of vochtbestendige afwerking op de buitenkant van de muren kan ook helpen bij het voorkomen van doorslaand vocht.

4. Verbeterde afwatering

Bij problemen met de afwatering rond de fundering, kan het aanbrengen van een afwateringsconstructie of het verbeteren van de bestaande afvoer leiden tot een verminderde vochtaanvoer naar de buitenmuur.

5. Vervanging van kozijnen of dorpels

Slecht geïsoleerde of beschadigde kozijnen en dorpels zijn een bekende oorzaak van vochtinname. Het vervangen of herstellen van deze elementen kan helpen bij het voorkomen van doorslaand vocht.

De rol van een vochtspecialist

Aangezien vochtproblemen vaak ingewikkeld zijn en de oorzaak niet altijd duidelijk is, is het verstandig om steeds een vochtspecialist in te schakelen. Deze professional kan een vochtprobleem analyseren, een juiste diagnose stellen en de meest geschikte behandeling aanbevelen.

Voorbeelden van vochtbestrijdingsmaatregelen

Naast de bovenstaande maatregelen, zijn er ook andere behandelmethoden die kunnen worden toegepast, afhankelijk van de oorzaak:

Hydrofobe verf aantappen op de buitenkant van de muren.
Nieuwe gevelbekleding aanbrengen.
Waterdichte folies of vochtbarrières installeren.
Afname van schimmel en reiniging van vochtige oppervlakken.

De keuze voor de juiste methode hangt af van de mate van vocht, de aard van de constructie en de oorzaak van de vochtinname.

Voorkomen van doorslaand vocht

Het is altijd beter om vochtproblemen te voorkomen dan dat je later met een schadelijke situatie zit. Hier zijn een paar tips om doorslaand vocht voor te gaan:

Regelmatig gevelonderhoud uitvoeren, zoals het herstellen van voegwerk of metselwerk.
Kozijnen en dorpels controleren op lekkages of slijtage.
Afwatering rond de fundering verbeteren, bijvoorbeeld door een afwateringsrooster aan te leggen.
Geveloppervlakken behandelen met waterdichte producten, zoals hydrofobe verf.
Vooraf inspectie laten uitvoeren bij aankoop of huur van een woning, vooral bij oudere gebouwen.

Conclusie

Doorslaand vocht is een veelvoorkomend probleem dat vaak te herleiden is tot beschadigingen in de gevel of fundering. Het kan leiden tot schimmelvorming, verzwakte muren en gezondheidsproblemen. De oorzaken variëren van poreuze muren tot slechte afwatering of beschadigde kozijnen. Het is belangrijk om de oorzaak van het vochtprobleem te achterhalen en de juiste maatregelen te nemen. Met behulp van een vochtspecialist kan het probleem snel en efficiënt worden aangepakt. Regelmatig onderhoud en preventieve maatregelen zijn essentieel om vochtproblemen in de toekomst te voorkomen.

Bronnen

vocht