Japanse duizendknoop: groeikrachtige plaagsoort en risico op funderingen

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

De Japanse duizendknoop is een invasieve exoot die in steeds grotere mate voorkomt in Nederlandse tuinen, openbare groene zones en langs wegbermen. Deze plant is niet alleen een esthetische last, maar vooral ook een reëel risico op funderingen van woningen, ondergrondse leidingen en andere infrastructuur. Zij groeit razendsnel en heeft een krachtig wortelstelsel dat in staat is om beton en funderingen te beschadigen. In dit artikel wordt ingegaan op de eigenschappen van de Japanse duizendknoop, hoe zij zich verspreidt, welke schade zij kan veroorzaken, en wat het beste tijdstip is en de meest effectieve manieren zijn om de plant te verwijderen en te bestrijden.

Wat is de Japanse duizendknoop?

De Japanse duizendknoop is een exotische plant die oorspronkelijk uit Oost-Azië komt. In Nederland is de plant niet in haar natuurlijke leefomgeving, waarbij ze geen natuurlijke vijanden heeft. Dit zorgt ervoor dat ze zich vrijelijk kan verspreiden en ongecontroleerd kan groeien. De plant is goed te herkennen aan haar grote, frisgroene bladeren, rode nerven in het voorjaar, en holle stengels die aan bamboe doordoen. De stengels kunnen tot wel zes meter hoog worden, en de plant bloeit in augustus en september met kleine witte bloemen.

De Japanse duizendknoop groeit met een krachtig wortelstelsel dat zich diep in de grond kan vastzetten. Elke knoop in de wortel kan opnieuw een plant laten ontstaan, wat de plant zeer moeilijk te bestrijden maakt. Deze groeieigenschappen maken de duizendknoop tot een van de gevaarlijkste invasieve soorten in Nederland.

Hoe verspreidt de Japanse duizendknoop zich?

De Japanse duizendknoop verspreidt zich vooral via wortels en knopen. In de winter sterft de plant boven de grond af, maar in het voorjaar groeit ze weer snel. Dit wisselvormige gedrag maakt het lastig om de plant volledig te verwijderen. Een klein stukje wortel of een knoop is al voldoende om een nieuwe plant te laten ontstaan.

De plant kan zich ook via water verspreiden, bijvoorbeeld bij het maaien van beken of sloten. Hierbij raken wortels en stukken stengels los en kunnen zo verder geteerd worden. Daarnaast kan de Japanse duizendknoop zich via barsten in funderingen, wegdekken en andere openingen in de grond verspreiden. Hierdoor kan de plant in korte tijd een hele tuin of een groot stuk land overwoekeren.

Risico op funderingen en ondergrondse infrastructuur

Een van de meest urgente problemen die de Japanse duizendknoop veroorzaakt, is de impact op funderingen. Het krachtige wortelstelsel kan zich onder en langs funderingen van woningen voortplanten. Hierdoor kunnen funderingen ontwrichten, wat leidt tot scheuren in muren, vloeren en vrije muren. In extreme gevallen kan de duizendknoop zelfs schuurtjes, kweekkastjes of ondergrondse leidingen optillen of beschadigen.

In sommige landen, zoals België, wordt de aanwezigheid van Japanse duizendknoop zo verregaand geïdentificeerd als risicovol dat hypotheken worden geweigerd als de plant te dicht bij een woning staat. In Engeland is zelfs een vervoersverbod ingevoerd voor de plant, omdat de wortels de weg- en bruginfrastructuur kunnen bedreigen.

In Nederland is het probleem nog niet op zo'n grote schaal aanwezig, maar de verspreiding van de plant is razendsnel. Er is daarom een urgente behoefte aan preventieve maatregelen om schade aan funderingen en ondergrondse infrastructuur te beperken.

Wat zijn de gevolgen van de Japanse duizendknoop?

Naast de directe schade aan funderingen heeft de Japanse duizendknoop ook een negatief effect op de biodiversiteit. De plant verdringt Nederlandse plantensoorten en struiken, omdat ze sneller groeit en meer voedingsstoffen en water opneemt. Daarnaast zorgt de Japanse duizendknoop voor problemen in de wateraanvoer en afvoer. De plant kan bijvoorbeeld een beek volledig dichtgroeien, wat leidt tot onveilige situaties en hinder voor de waterloop.

Ook wordt de plant als plaagsoort gezien in openbare groene ruimtes, waar ze onder andere wegen, oevers en funderingen kan ontwrichten. De Japanse duizendknoop is daarom in veel gemeenten verboden en moet worden verwijderd, zowel in openbare als in particuliere tuinen.

Hoe verwijder je de Japanse duizendknoop?

De Japanse duizendknoop is lastig uit de grond te krijgen. De meest effectieve manier is om de plant met het bovenste wortelpakket, namelijk de bovenste 20 centimeter van de wortel, af te graven. Het is belangrijk om de hele plant, inclusief wortels en groene delen, in een vuilniszak te stoppen en af te voeren via het restafval. Als de wortel of groene delen op een composthoop terechtkomen, kan de plant opnieuw uitgroeien.

Na het afgraven moeten de bovengrondse uitlopers regelmatig worden verwijderd. Hierdoor wordt de wortelstructuur langzaam uitgeput, waardoor de plant uiteindelijk uitgeroeid kan worden. Dit proces kan wel enige tijd duren, en vereist dus geduld en regelmatige aandacht.

Het is belangrijk om de plant niet in de groene container te gooien, omdat de compostering het risico op opnieuw uitgroeien kan bevorderen. Ook mag de plant niet gewoon worden afgemaaid of gemaaid, want dit zorgt alleen voor tijdelijke oplossing en leidt vaak tot meer verspreiding via stukken stengels en wortels.

Gemeentelijke bestrijding van de Japanse duizendknoop

Voor grotere of moeilijk toegankelijke standplaatsen van de Japanse duizendknoop is professionele bestrijding nodig. Veel gemeenten bieden hiervoor diensten aan, zoals het uitgraven van de plant, afdekken, maaien, of gebruik van specifieke middelen zoals RootWave Pro. Dit is een elektrische bestrijdingsmethode waarbij de plant wordt blootgesteld aan hoogspanning, waardoor de cellen kapot koken. Deze methode is als een van de meest effectieve beschouwd voor de bestrijding van de Japanse duizendknoop.

Daarnaast monitoren gemeenten de groei van de plant en houden ze schouwrondes om te controleren of de Japanse duizendknoop terugkeert. In sommige gevallen wordt het werk uitgevoerd in samenwerking met professionele groenbedrijven, die ervaring hebben met het verwijderen van invasieve plantensoorten.

Bij bestrijding van de Japanse duizendknoop wordt er zoveel mogelijk gelet op het behoud van andere planten, struiken en bomen. Echter, bij grotere uitgroeiingen is het soms niet mogelijk om alle andere planten te sparen.

Wat kun je zelf doen?

Als je de Japanse duizendknoop in je tuin of in de omgeving ziet, is het belangrijk om direct actie te ondernemen. De plant moet zoveel mogelijk verwijderd worden, inclusief wortels. Zorg dat het afval in een vuilniszak terechtkomt en afgevoerd wordt via het restafval.

Daarnaast kun je groeiplaatsen melden bij de gemeente, bijvoorbeeld via online portalen of e-mailadressen. Dit helpt bij het opstellen van een strategie voor de bestrijding van de plant in jouw omgeving. Ook kun je contact opnemen met de gemeente voor professionele hulp bij het verwijderen van de plant.

Het is belangrijk om bewust te zijn van de risico's van de Japanse duizendknoop, zowel qua schade aan funderingen als qua invloed op de biodiversiteit. Door actie te ondernemen, kun je een belangrijke bijdrage leveren aan het beheersen van deze plaagsoort in Nederland.

Conclusie

De Japanse duizendknoop is een krachtige en agressieve plantsoort die in korte tijd funderingen, ondergrondse leidingen en andere infrastructuur kan beschadigen. Haar verspreiding is razendsnel, en de plant is moeilijk te bestrijden. Door vroegtijdige actie en een goed begrip van de eigenschappen van de plant, kunnen woningen, openbare ruimtes en het milieu beschermd worden tegen de negatieve gevolgen van de Japanse duizendknoop.

Tijdige verwijdering van de plant, inclusief het wortelstelsel, is essentieel. Daarnaast is het belangrijk om groeiplaatsen te melden en bij te dragen aan de gemeentelijke inspanningen voor de bestrijding van deze invasieve soort. Alleen door samen te werken, kunnen de schade en verspreiding van de Japanse duizendknoop beperkt worden.

Bronnen

duizendknoop