Funderingen van woningen: Soorten, herkenning van problemen en risico’s

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

De fundering van een huis is de basis van elke woning en speelt een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het bouwwerk. Een correct uitgevoerde fundering zorgt ervoor dat het gewicht van het huis gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld, waardoor het bouwsel niet verzakt en scheuren in muren of vloeren voorkomen. Echter, funderingsproblemen kunnen ontstaan, vooral in gebieden met een zwakke bodemstructuur of gevoelige grondwaterstanden. Het is daarom van belang dat huiseigenaren weten welk type fundering hun woning heeft, hoe funderingsproblemen herkend kunnen worden en welke risico’s er zijn. In dit artikel worden deze onderwerpen besproken aan de hand van relevante informatie uit betrouwbare bronnen.

Soorten funderingen

Er zijn verschillende soorten funderingen die in Nederland worden gebruikt, waarbij de keuze van het type fundering afhankelijk is van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. De meest voorkomende funderingen zijn:

Caissonfundering: Deze fundering wordt vaak gebruikt in gebieden met een zeer zwakke ondergrond. Het betreft een diepe fundering waarbij de palen diep in de grond worden gedreven tot een stabiele laag. Caissonfundering is technisch complex en wordt meestal gebruikt bij grote of zware bouwwerken.
Pijlerfundering: Bij deze fundering worden verticale stutten of pijlers gebruikt om het gewicht van het huis op een bepaalde manier te verdelen. Deze fundering is vaak te zien bij oude woningen of industriële gebouwen.
Algemene funderingsplaat: Dit betreft een platte betonnen plaat die onder het huis ligt en het gewicht van het gebouw gelijkmatig verdeelt over de ondergrond. Deze fundering is meestal gebruikt in gebieden met een stevige ondergrond.
Puttenfundering: Bij deze fundering worden individuele funderingsputten gemaakt waarin de funderingsconstructie wordt geplaatst. Deze methode is vaak te gebruiken in gebieden met een ongelijke ondergrond.
Fundering op staal en paalfundering: Deze twee funderingen zijn de meest gebruikte soorten. Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen over welk type fundering hun woning heeft. Deze informatie is onder andere te vinden in de oorspronkelijke bouwtekeningen van het huis.

Waarom het weten van je fundering belangrijk is

Het weten van het type fundering van je woning is niet alleen belangrijk om mogelijke funderingsproblemen te herkennen, maar ook bij verschillende bouw- en renovatieprojecten. Bijvoorbeeld:

Verwijdering van dragende muren: Als je een dragende muur verwijderd, is het essentieel dat je weet hoe de fundering van je huis is opgebouwd. Dit helpt bij het bepalen of extra ondersteuning nodig is.
Aanbouw of uitbouw van het huis: Als je een uitbreiding van je woning overweegt, is het belangrijk om te weten of de huidige fundering het extra gewicht kan dragen.
Aanleg van een dakterras of dakopbouw: Een dakterras of dakopbouw zorgt voor extra gewicht en moet daarom goed worden ondersteund door de fundering.
Aanleg van een garage, schuur of berging: Ook bij het aanleggen van een garage of schuur is het belangrijk te weten welk type fundering je huis heeft.
Aanvraag van een bouwvergunning: Bij het indienen van een aanvraag voor een bouwvergunning wordt vaak gevraagd welk type fundering het huis heeft. Deze informatie helpt bij het bepalen van de bouwtoegang en eventuele voorwaarden.

Hoe achterhaal je welk type fundering je woning heeft?

Veel huiseigenaren weten niet hoe hun huis is gefundeerd. Het is goed om dit te weten, om in te kunnen schatten of er een risico is op funderingsproblemen. Bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van je gemeente kun je de oorspronkelijke bouwtekening van de woning opvragen om te achterhalen welke fundering je woning heeft. Daarnaast kun je informatie krijgen over grondwaterstanden, wat met name van belang is als je huis een houten paalfundering heeft.

Herkenning van funderingsproblemen

Er zijn belangrijke signalen die duiden op funderingsproblemen. Als je die signalen herkent, dan is het verstandig om verder te laten onderzoeken wat de staat is van je fundering.

Verzakking en scheefstand: Dit is een van de meest opvallende signalen en komt vooral voor bij huizen met houten funderingspalen of huizen met een ondiepe fundering in veengebieden. In de buurt hebben vaak gelijksoortige woningen ook funderingsproblemen.
Scheuren in de buitengevel: Bij funderingsproblemen zijn de scheuren vaak breder dan de typische haarscheurtjes. De druk op de constructie en de muren wordt steeds groter en hierdoor worden de scheuren steeds breder en langer.
Bredere scheuren in binnenmuren en vloeren: Doordat de fundering (gedeeltelijk) verzakt, krijgt de woning en daarmee de muren onvoldoende steun. Op den duur ontstaan er daardoor scheuren die steeds groter worden. Dit geeft aan dat de fundering van je huis mogelijk niet stabiel meer is.

Risico’s en oorzaken van funderingsproblemen

Funderingsproblemen kunnen voorkomen en leiden tot serieuze schade, zoals scheuren in muren, verzakte vloeren of klemmende deuren. Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) schat in dat ongeveer een half miljoen huizen in Nederland funderingsproblemen hebben of kunnen krijgen. Of u te maken krijgt met funderingsproblemen is afhankelijk van het type fundering van uw huis en op welke bodem de fundering staat.

Er zijn twee soorten funderingen die te maken kunnen krijgen met funderingsproblemen. De fundering op houten palen en de ondiepe fundering. Te lage waterstanden hebben in steeds meer gebieden verzakkende huizen tot gevolg. De oorzaak van deze problemen ligt grotendeels bij klimaatverandering en (grond)waterbeheer. Dit betekent dat huiseigenaren nu onterecht alleen de lasten dragen, terwijl ze geen invloed hebben op de oorzaak van de schade.

Nationale aanpak funderingsproblematiek

Vereniging Eigen Huis pleit al enige jaren – samen met de woningcorporaties, verzekeraars, banken en kennisinstellingen – voor een sterke nationale aanpak van funderingsproblematiek. Een aanpak waarbij veel meer informatie beschikbaar komt, bijvoorbeeld om (aspirant) kopers te beschermen tegen een miskoop. En tegelijkertijd moeten mensen met al bestaande funderingsproblemen écht worden geholpen. Het is belangrijk dat er een nationaal plan komt om dit probleem aan te pakken, waarin de kosten van het herstellen van de fundering eerlijk worden verdeeld tussen de overheid en huiseigenaren.

In 2021 heeft Vereniging Eigen Huis, samen met relevante partners, het manifest 'Deltaplan funderingsschade' aan politiek Den Haag aangeboden, waarin wordt aangedrongen op een regierol voor het Rijk. Dit manifest benadrukt de noodzaak van een nationale aanpak en het belang van een beter waterbeheer en transparante informatie voor huiseigenaren.

Klimaatverandering en funderingsproblemen

Klimaatverandering speelt een steeds grotere rol in het ontstaan van funderingsproblemen. Te lage waterstanden in veengebieden hebben geleid tot bodemdalingen en daarmee tot funderingsproblemen in woningen. De ondergrond zakt in en het gewicht van het huis kan hierdoor ongelijk worden gedragen, wat leidt tot scheuren en andere schade. Het Regionaal Energieloket benadrukt de verbanden tussen klimaatverandering en funderingsproblemen en roept op tot maatregelen die helpen bij het voorkomen van verdere schade.

Conclusie

De fundering van een woning is een essentieel onderdeel van de constructie en speelt een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het huis. Het is belangrijk dat huiseigenaren weten welk type fundering hun woning heeft en hoe funderingsproblemen herkend kunnen worden. Funderingsproblemen kunnen leiden tot serieuze schade, zoals scheuren in muren, verzakte vloeren of klemmende deuren. Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek schat in dat ongeveer een half miljoen huizen in Nederland funderingsproblemen hebben of kunnen krijgen. Deze problemen zijn vaak het gevolg van klimaatverandering en een ongeschikt grondwaterbeheer. Het is daarom van belang dat er een nationale aanpak komt voor funderingsproblematiek, waarin de kosten eerlijk worden verdeeld tussen de overheid en huiseigenaren. Door meer informatie beschikbaar te maken en maatregelen te nemen tegen bodemdalingen, kan het risico op funderingsproblemen worden verlaagd.

Bronnen

huis
eigen