Eisen en Uitvoering van Funderingsbekistingen: Een Overzicht voor Bouw en Renovatie

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

De fundering van een gebouw is een fundamentele onderbouw voor de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van het totale bouwwerk. Tijdens de constructie van een fundering speelt de keuze en uitvoering van de funderingsbekisting een cruciale rol. In dit artikel worden de eisen en aanbevolen uitvoeringen van funderingsbekistingen uitgebreid toegelicht, met een nadruk op moderne materialen zoals geëxpandeerd polystyreen (EPS), specifieke uitvoeringsmethoden en aanvullende technische richtlijnen.

Aanvullende Eisen aan Funderingsbekistingen

Volgens richtlijnen die door de Richtlijn Bekistingen en Ondersteuningen (RBO) zijn opgesteld, zijn verschillende eisen van toepassing op funderingsbekistingen, afhankelijk van het type en de toepassing [1]. Deze eisen zijn gericht op zowel de vorm als de uitvoeringsmethode van de bekisting. In sommige gevallen is het niet mogelijk om een vaste maatvoering toe te passen vanwege de grondslag of grondwaterstanden. In dergelijke gevallen worden funderingsbalken vaak intensief uitgevoerd, bijvoorbeeld in woningbouwprojecten waarbij polystyreen wordt gebruikt als gecombineerde bekisting en isolatie.

Tot een hoogte van circa 150 mm kan de bekisting eenvoudig worden samengesteld uit steigerdelen of baddinghout, ondersteund door piketten. Voor hogere balken, tot ongeveer 800 mm, zijn de verbindingen tussen de zijschotten vaak uitgevoerd met klissen of stalen balkklemmen. De keuze voor een verloren of herbruikbare bekisting hangt ook af van de vorm van de poer en de uitvoeringsmethode van de betonvloer. Afhankelijk van de seriële uitvoering kan men kiezen tussen eenmalige bekisting, systeembekisting of mallen [1].

EPS Bekistingen: Een Moderne Oplossing

Een veelvoorkomende en efficiënte oplossing binnen de bouwsector is het gebruik van EPS bekistingen. Deze bekistingen zijn eenvoudig te verwerken, arbo-vriendelijk en bieden bovendien thermische isolatie zonder koudebruggen. Een voorbeeld hiervan is de EPS-Standaardkist van De Hoop Pekso. Deze kant-en-klare bekisting is vervaardigd uit stevig en brandvertragend geëxpandeerd polystyreen. Het is geschikt voor een breed spectrum aan projecten, waaronder funderingen voor woningen, seniorenwoningen, schoolgebouwen en utiliteitsbouw.

De kist is standaard leverbaar in lengtes van 1800 mm en in verschillende afmetingen van 400 mm tot en met 800 mm hoog. Daarnaast zijn hoeken in 2 x 45° standaard beschikbaar, waardoor de funderingskist makkelijk te passen is in rechte hoeken. Aanvraag voor niet-standaard afmetingen is mogelijk. De EPS-Standaardkist is uit voorraad leverbaar, wat de projectplanning ondersteunt [2].

Bouwbesluit: Stabiliteit, Veiligheid en Waterhuishouding

Het Bouwbesluit stelt duidelijke eisen aan de fundering, met name op het gebied van stabiliteit, veiligheid en waterhuishouding. De fundering moet sterk genoeg zijn om de belasting van het gebouw, zoals het gewicht en winddruk, op te vangen. Bovendien moet de fundering zo zijn ontworpen dat water geen invloed heeft op de constructie. Sufficiente drainage rondom de fundering kan wateroverlast en verzakkingen voorkomen.

Een geschikte funderingsoplossing die voldoet aan deze eisen is de schroeffundering. Deze funderingsmethode is geschikt voor verschillende bodemsoorten en kan snel en efficiënt worden geplaatst, zonder zware machines of grote verstoringen in de omgeving. Hierdoor voldoet deze methode aan de veiligheidseisen van het Bouwbesluit en levert minimale overlast [3].

Funderingsbekistingen in de Praktijk

Bij het uitvoeren van een fundering kan men kiezen voor verschillende methoden, afhankelijk van de bodemsituatie en het type bouwwerk. Een veelgebruikte methode is het gebruik van EPS funderingsbekistingen. Een bekend product in dit opzicht is de Isobouw Powerkist, bestaande uit drie losse delen: bodemplaten en zijwanden. De zijwanden zijn uitgerust met onbreekbare PS-wapening, waardoor de bekisting sterk is en goed bestand tegen hoge belastingen.

De Isobouw Powerkist is sneller en eenvoudiger verwerkt dan traditionele U-bekistingen. Aanvullende voordelen zijn:

Snel en arbo-vriendelijk verwerken
0% klappers, 100% betrouwbaar
Kostenbesparend
Geen zandaanvulling of onderkrans nodig

Bij het verwerken van deze bekisting is het mogelijk om gebruik te maken van aparte hoekstukken of deze eenvoudig te maken met standaardonderplaten en zijwanden. Daarnaast zijn er handige piketgaten in de bodemplaat, die het verwerken van de betonmaat vergemakkelijken [4].

Verwerkingsvoorschriften voor EPS Funderingsbekistingen

De verwerking van EPS funderingsbekistingen zoals de PowerKist is veilig en eenvoudig uit te voeren. De Stichting Arbouw stelt deze bekisting voor als een voorkeursysteem vanwege de arbo-vriendelijke eigenschappen en de eenvoud in uitvoering. Het is aan te raden om in het bestek te schrijven over het gebruik van bekistingen met losse wanden, wat het proces efficiënter maakt.

Bij het plaatsen van wapeningsconstructies dient altijd een kraan te worden gebruikt. Ook zijn er stapsgewijze instructies beschikbaar voor de verwerking van de PowerKist, inclusief aanvullende instructies voor de PowerKist XL. Deze instructies geven een duidelijk overzicht van de verwerkingsfases, zoals het egaliseren en verdichten van het zandbed, het plaatsen van eind- en hoekstukken, en het aanbrengen van wapening en afstandhouders [5].

Funderingsaanleg: Stappenplan

Het aanleggen van een fundering is een complexe en belangrijke fase in een bouwproject. De volgende stappen worden meestal gevolgd:

Voorwerk en ontgraving: Bepaal waar u begint met ontgraven en zorg voor voldoende werkruimte. Markeer de funderingsgrenzen duidelijk met piketpaaltjes. In sommige gevallen is het aan te raden om eerst heipalen te plaatsen voorafgaand aan het ontgraven [6].
Uitgraven: De diepte van de uitgraving hangt af van factoren zoals de aanwezigheid van vloerverwarming. Voor een funderingsbalk van bijvoorbeeld 40 cm, een EPS funderingskist van 8 cm en een dekvloer van 27 cm, is een uitgraving van minimaal 80 cm aan te raden. Meestal is het maaiveld 15 cm lager, dus wordt een uitgraving van 65 cm voldoende [6].
Bruggetjes plaatsen: Deze zijn extra verstevigingen in de grond, waar de EPS bekisting op rust. De nodige hoeveelheid en afmeting hangt af van de funderingsconstructie.
Wapening en afstandhouders: Zorg dat de wapening correct wordt geplaatst en dat er voldoende betondekking is. Afstandhouders zijn nodig om de wapening op de juiste positie te houden [5].
Zijwanden en bovenbeugels: Plaats de zijwanden en zorg voor steun door bovenbeugels aan te brengen op circa 600 mm hoogte [5].
Betonzetten: Zet het beton in de bekisting en zorg voor een vloeiend en vaste vulling. Zorg voor voldoende bewaking en afwerking.

De Rol van de Bouwprofessional

Hoewel bepaalde funderingsmethoden relatief eenvoudig lijken, zoals schroeffunderingen of EPS bekistingen, is het van belang dat het werk wordt uitgevoerd door een gekwalificeerde aannemer. Dit is niet alleen omwille van het Bouwbesluit, maar ook om veiligheid en kwaliteit te garanderen. Een ervaren aannemer zorgt ervoor dat de fundering correct wordt gepland, uitgevoerd en beheerd. Tevens is het noodzakelijk dat een omgevingsvergunning wordt aangevraagd, afhankelijk van het project [3].

Conclusie

De fundering van een gebouw speelt een kritieke rol in de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie. Het gebruik van moderne funderingsbekistingen, zoals EPS-systemen, biedt een efficiënte, duurzame en arbo-vriendelijke oplossing. Het is belangrijk om de eisen van het Bouwbesluit en de technische normen zorgvuldig te volgen, evenals de juiste uitvoeringsmethoden te hanteren. Een goed ontworpen en uitgevoerde fundering garandeert niet alleen de veiligheid van het bouwwerk, maar ook zijn duurzaamheid op de lange termijn. Zowel voor woningbouwprojecten als utiliteitsbouw is het gebruik van een professionele aannemer en moderne bouwmaterialen een verstandige keuze.