Funderingsdiepte bepalen: Factoren, richtlijnen en praktische aanbevelingen

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij elk bouw- of renovatieproject is de fundering de basis voor stabiliteit en duurzaamheid van de constructie. Het bepalen van de juiste funderingsdiepte is daarom een cruciale stap in het bouwproces. De diepte hangt af van diverse factoren, waaronder bodemgesteldheid, het gewicht van de constructie, het klimaat, de aanwezigheid van grondwater, en bouwvoorschriften. In dit artikel worden de belangrijkste aandachtspunten en richtlijnen uitgelegd, op basis van praktijkvoorbeelden en adviezen uit betrouwbare bronnen.

Fundering als basis van de constructie

Een fundering zorgt ervoor dat het gewicht van het bouwwerk gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld. Dit is van groot belang om verzakking, scheuren in muren of vochtproblemen te voorkomen. Bij het aanbouwen van een huis, garage of vlonder speelt de diepte van de fundering een sleutelrol in de stabiliteit van het gebouw.

Een fundering die te weinig diep of onvoldoende verankerd is, kan leiden tot ernstige problemen. In extreme gevallen kan een onvoldoende fundering zelfs leiden tot volledige instorting. Daarom is het essentieel om de funderingsdiepte zorgvuldig te bepalen, rekening houdend met de specifieke omstandigheden van de bouwplaats.

Factoren die de funderingsdiepte bepalen

Er zijn meerdere factoren die bepalend zijn voor de funderingsdiepte. Deze zijn afhankelijk van de lokaal relevante omstandigheden en het type constructie.

1. Bodemgesteldheid

De aard van de ondergrond is een van de belangrijkste bepalende factoren. In de praktijk worden verschillende grondsoorten onderscheiden, zoals zand, klei, leem en veen. Elke grondsoort heeft andere druk- en sterkte-eigenschappen die direct beïnvloeden hoe diep een fundering moet worden uitgevoerd.

Zandgrond is een stabiele ondergrond en kan in veel gevallen een relatief minder diepe fundering toelaten. In een voorbeeld uit de bronnen wordt genoemd dat in de regio Eindhoven, waar de bodem zandgrond is, een funderingsbalk van 50 cm breed en 30 cm hoog voldoende kan zijn bij een diepte van 80 cm onder maaiveld.
Zachte of veegrijke grond vereist vaak een diepere fundering om verzakking te voorkomen. In dergelijke gevallen is het aan te raden om de fundering dieper te leggen dan de standaardrichtlijnen voorschrijven.
Grondwater speelt ook een rol. Ligt het grondwater dichtbij de oppervlakte, dan kan dit de stabiliteit van de fundering ondermijnen. In dergelijke gevallen is een diepere fundering of extra maatregelen, zoals het aanbrengen van een wadinkanaal of het verhogen van de laag droge grond, vaak noodzakelijk.

2. Gewicht van de constructie

De funderingsdiepte is sterk afhankelijk van het gewicht dat de fundering moet dragen. Lichte constructies, zoals een houten aanbouw, vereisen in principe een minder diepe fundering in vergelijking met zware constructies, zoals een betonnen garage of een uitgebouwde woonruimte.

Een houten aanbouw kan in sommige gevallen zelfs zonder fundering worden geplaatst, mits het bouwwerk licht genoeg is en het risico op verzakking wordt uitgesloten. Voor zware constructies wordt vaak een funderingsdiepte van minstens 60 cm aanbevolen om de stabiliteit te waarborgen.
Voor een aanbouw van bijvoorbeeld 3×4 meter is een funderingsbalk van 50 cm breed en 30 cm hoog vaak voldoende, mits de bodem voldoende stevig is.

3. Klimaat en vorstgrens

In regio’s met strenge winters, waar de grond kan bevriezen, moet rekening worden gehouden met de vorstgrens. Bij bevriezen kan de grond opzwellen en eventueel de fundering beschadigen. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om de fundering dieper te leggen dan de vorstgrens.

Voor een aanbouw in een regio met een vorstgrens van bijvoorbeeld 60 cm is het aan te raden om de fundering ten minste 70 cm of dieper te graven om schade te voorkomen.

Traditionele funderingen van beton moeten in vorstgevoelige gebieden minimaal 80 cm diep worden gelegd. Schroeffunderingen bieden echter een slimme oplossing. Deze worden mechanisch in de grond gedraaid tot de juiste diepte en blijven volledig buiten de invloed van vorst. Hierdoor is het niet nodig om diep te graven of een vortrand aan te leggen.

4. Bouwvoorschriften en normen

Elke regio heeft specifieke bouwvoorschriften en normen die moeten worden nageleefd. Deze bepalen vaak de minimale funderingsdiepte en andere technische eisen. Het is daarom altijd aan te bevelen om deze regels te raadplegen of advies in te winnen bij een bouwkundig deskundige of gemeente.

De funderingsdiepte kan ook bepalend zijn voor de bouwvergunning. Zonder de juiste fundering kan het project niet worden goedgekeurd.

Praktijkrichtlijnen voor de funderingsdiepte

In de praktijk wordt vaak een funderingsdiepte van minstens 60 cm onder maaiveld aangeraden voor een aanbouw. Deze diepte is voldoende om de stabiliteit te waarborgen in vele situaties, mits de bodemgesteldheid gunstig is.

In een voorbeeld uit de bronnen wordt een funderingsdiepte van 80 cm onder maaiveld genoemd, waarbij het grondwater al dichtbij ligt. In dergelijke gevallen kan het noodzakelijk zijn om de fundering dieper te leggen of extra maatregelen te nemen.

De breedte en hoogte van de funderingsbalk zijn eveneens belangrijk. Voor een enkele muur is een fundering van 25 cm breed voldoende. Voor een spouwmuur is een breedte van 40 cm aan te raden.

Technische aandachtspunten bij het aanleggen van een fundering

Het aanleggen van een fundering vereist zorgvuldig plannen en uitvoering. De volgende aandachtspunten zijn van belang:

1. Uitgraven van de geul

Bij het uitgraven van de geul voor de fundering moet rekening gehouden worden met de structuur van de ondergrond. In bebouwde tuinen is het verstandig om vooraf te controleren of er ondergrondse leidingen of verweringswerken aanwezig zijn. De geul moet in de juiste breedte en diepte worden uitgegraven, en langs het metselkoord worden uitgevoerd om ervoor te zorgen dat de fundering recht ligt.

2. Zandbed aanbrengen

Voor het aanleggen van een fundering is het aan te raden om een zandbed aan te brengen. Dit zorgt voor extra stabiliteit en helpt bij het verdichten van de ondergrond. Het zandbed moet waterpas worden gemaakt en licht met water besprenkeld om ervoor te zorgen dat het stevig blijft.

3. Beton storten

Bij het storten van beton is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het beton gelijkmatig wordt verdeeld en voldoende tijd heeft om te verharden. Het is aan te raden om advies in te winnen bij een bouwkundige om de dikte van de fundering te bepalen. Dit scheelt ellende achteraf.

4. Verweren van de fundering

Na het storten van het beton is het belangrijk om de fundering te verweren. Dit zorgt ervoor dat de fundering glad en waterpas wordt, en dat de betonlaag voldoende versterkt is. Het verweren moet zorgvuldig worden uitgevoerd om schade aan de fundering te voorkomen.

Conclusie

De funderingsdiepte is een cruciale factor bij het bepalen van de stabiliteit en duurzaamheid van een bouwwerk. Het hangt af van diverse omstandigheden, zoals bodemgesteldheid, het gewicht van de constructie, het klimaat, de aanwezigheid van grondwater en lokale bouwvoorschriften. Door deze factoren goed in overweging te nemen, kan de juiste funderingsdiepte worden bepaald en wordt het risico op verzakking of schade aan het bouwwerk beperkt.

Het aanleggen van een fundering vereist zorgvuldig plannen en uitvoering. Het gebruik van technische richtlijnen en het raadplegen van bouwkundige deskundigen zorgt ervoor dat de fundering optimaal uitgevoerd wordt en het gewenste resultaat oplevert. Bij de keuze van het type fundering, zoals schroeffunderingen in vorstgevoelige gebieden, kunnen ook slimme oplossingen worden ingezet om kosten en arbeidsuren te besparen.