EPS-platen als funderingsisolatie op zand: mogelijkheden, voordelen en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Bij de fundering van woningen of aanbouwprojecten speelt het gebruik van EPS (expanded polystyrene) platen steeds vaker een rol. Deze isolatiematerialen worden niet alleen gebruikt als thermische isolatie, maar ook als onderdeel van de funderingsbekisting. De vraag die hier centraal staat is of EPS-platen geschikt zijn als funderingsisolatie op zandgrond. In dit artikel worden de mogelijkheden van EPS 100- en EPS 200-platen als bekisting en isolatie voor funderingsplaten en funderingsbalken besproken. Daarbij komen de technische kenmerken, het gebruik in de praktijk, eventuele beperkingen en de kostenbesparing in beeld.

Fundering met vorstrand: een veelvoorkomende oplossing

Voor woningen met een voorkeur voor een eenvoudige en kostenefficiënte fundering wordt vaak gekozen voor een vorstrandfundering. Deze fundering bestaat uit een betonplaat die op een zandbed wordt gestort, waarbij de zandlaag functioneert als dragende laag en tegendruk biedt. De voorkeur voor dit type fundering is groter in gebieden met goed ingeklonken zandgrond, waar de druk van het beton goed kan worden opgenomen.

In het kader van een dergelijke fundering kan het gebruik van EPS-platen als isolatie en bekisting een interessante optie zijn. Dit heeft twee voordelen: enerzijds wordt het opwekken van koudebruggen in de fundering voorkomen, anderzijds wordt het werk van het timmeren van een houten bekisting overbodig, wat zowel tijd als kosten bespaart.

EPS 100- en EPS 200-platen: kenmerken en toepassingen

EPS is een zachte, lichte isolatiematerialen die op basis van druksterkte en dichtheid in verschillende soorten wordt aangeboden. In dit geval komen EPS 100- en EPS 200-platen voor in de discussie. De EPS 100-plaat heeft een druksterkte van 100 kPa, terwijl de EPS 200-plaat een druksterkte van 200 kPa heeft. Deze verschillen zijn belangrijk bij de toepassing van EPS-platen in funderingsconstructies, omdat de druk die op de platen wordt uitgeoefend tijdens het storten van beton afhankelijk is van de dikte van de plaat, de afstand tussen de platen en de ondergrond.

Volgens de leveranciers van EPS-funderingsbekistingen, zoals Superkist (bron 2), is EPS 100 geschikt voor fundering op zandgrond, met een langeduurige druksterkte van 30 kN/m². Dit betekent dat de EPS 100-plaat in staat is om de druk van het storten beton op te vangen, mits de ondergrond goed is voorbereid.

EPS 200 en EPS 300 zijn daarentegen vooral bedoeld voor toepassingen waarbij de platen direct in contact komen met stalen onderdelen, zoals paalfunderingen. Deze platen zijn dus niet de enige optie, maar wel geschikt voor zwaardere constructies. De voorraad van deze platen is echter beperkt en de levertijd is vaak langer, wat voor sommige projecten een nadeel kan zijn.

EPS als zelfgemaakte funderingsbekisting

Een van de voornaamste vragen die in de context van EPS-funderingsbekisting opduiken, is of het mogelijk is om de bekisting zelf te maken uit losse EPS 200-platen. In het klusidee-forum (bron 1) wordt deze vraag geopperd: is het mogelijk om in plaats van vooraf vervaardigde funderingsbekistingselementen, zelf EPS 200-platen te gebruiken en deze tegen de randen van het funderingsgeul aan te leggen?

Het antwoord op deze vraag is theoretisch ja, maar er zijn een aantal belangrijke aandachtspunten. Ten eerste is het belangrijk dat de platen goed worden bevestigd aan de ondergrond, bijvoorbeeld met houtschroeven of andere bevestigingsmiddelen, zodat ze niet verplaatsen tijdens het storten van het beton. Ten tweede moet er rekening mee worden gehouden dat de druk die op de platen wordt uitgeoefend afhankelijk is van de dikte van het beton en de ondergrond. Bij een goed ingeklonken zandgrond is de tegendruk namelijk hoger, wat de platen onder druk zet.

Een voordeel van het zelf samenstellen van een funderingsbekisting uit EPS 200-platen is dat het mogelijk is om de vorm van de bekisting volledig aan te passen aan het project. Dit is bijvoorbeeld handig bij onregelmatige of ingewikkelde funderingsvormen. Het nadeel is echter dat het werk van het samenvoegen van platen en het bevestigen ervan aan de ondergrond extra handmatig werk oplevert. Daarnaast is het ook belangrijk om ervoor te zorgen dat de aansluitingen tussen de platen goed zijn uitgevoerd, zodat er geen lekken of losse plekken ontstaan die het storten van het beton kunnen beïnvloeden.

EPS als isolatie onder de fundering

Naast de functie van bekisting kan EPS ook dienen als thermische isolatie onder de fundering. In de context van een vorstrandfundering is het doel om koudebruggen te voorkomen en de warmte-isolatie van de fundering te verbeteren. EPS 50mm 100-SE platen (bron 3) zijn hier een geschikte optie, omdat ze licht zijn, goedkoop en relatief goede isolatiewaarden bieden. Deze platen zijn geschikt voor toepassing onder betonvloeren met normale belasting, zoals bij een funderingsplaat.

Een belangrijk voordeel van EPS-isolatie onder de fundering is dat het voorkomt dat de koude grond direct in contact komt met de betonplaat. Dit heeft een positieve invloed op de energieprestatie van de woning en helpt ook om eventuele nevelvorming of vochtproblemen te beperken. Bovendien is het gebruik van EPS-isolatie onder de fundering een snelle en eenvoudige toepassing, aangezien de platen licht zijn en makkelijk verwerkt kunnen worden.

EPS-fundering op zand: technische aandachtspunten

Bij de toepassing van EPS als funderingsbekisting of isolatie op zandgrond zijn er een aantal technische aandachtspunten. Ten eerste is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de ondergrond goed is voorbereid. Dit betekent dat de zandlaag zorgvuldig moet worden ingeklonken en eventueel voorzien moet worden van een maatvoerlaag om eventueel regenwater sneller af te voeren. Een goed voorbereide ondergrond helpt om de tegendruk te vergroten, wat de druk op de EPS-platen beïnvloedt.

Ten tweede is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de EPS-platen goed worden bevestigd aan de ondergrond. Bij een zelfgemaakte bekisting is het aan te raden om extra bevestigingsmiddelen te gebruiken, zoals houtschroeven of ankerplaten. Dit helpt om ervoor te zorgen dat de platen niet verplaatsen tijdens het storten van het beton.

Ten derde moet rekening worden gehouden met de dikte van de EPS-platen en de afstand tussen de platen. Bij een funderingsplaat die volledig op zand is gestort, is het aan te raden om platen met een hoge druksterkte te gebruiken, zoals EPS 200 of EPS 300. Deze platen zijn namelijk in staat om de druk van het storten beton beter op te vangen.

Conclusie

EPS-platen kunnen zowel dienen als bekisting als als isolatie in de context van een funderingsplaat of funderingsbalk op zandgrond. De toepassing van EPS 100- en EPS 200-platen als funderingsbekisting is mogelijk, mits de ondergrond goed is voorbereid en de platen goed worden bevestigd. Het zelf samenstellen van een funderingsbekisting uit losse EPS 200-platen is theoretisch mogelijk, maar vereist extra handmatig werk.

Naast de functie van bekisting kan EPS ook worden gebruikt als thermische isolatie onder de fundering, wat helpt om koudebruggen te voorkomen en de energieprestatie van de woning te verbeteren.

De toepassing van EPS in de fundering biedt voordelen in termen van tijd- en kostenbesparing, maar het is belangrijk om rekening te houden met de technische aspecten en de eigenschappen van het materialen. Door deze aandachtspunten te nemen en de juiste platen te kiezen, kan EPS een waardevolle bijdrage leveren aan een duurzame en efficiënte fundering.

Bronnen

zand
ep