Fundering onder een huis: soorten, maten, problemen en hersteltechnieken

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

De fundering van een huis speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie. Het is de basis waaraan het gehele gewicht van het gebouw rust. In Nederland zijn funderingen vaak afhankelijk van de bouwperiode, de ondergrond en de structuur van het huis. Het begrijpen van de soorten funderingen, de maatvoering, en de mogelijke problemen die kunnen optreden, is essentieel voor zowel huiseigenaren als professionele bouw- en renovatieprojecten. Dit artikel biedt een overzicht van de meest voorkomende funderingstypes, hun kenmerken, risico’s en mogelijke herstelmethoden, op basis van betrouwbare bronnen.

Soorten funderingen en hun kenmerken

Er zijn verschillende soorten funderingen die in Nederland gebruikelijk zijn. De keuze van het type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. De volgende funderingstypes komen regelmatig voor:

1. Houten paalfundering

Een houten paalfundering wordt vaak aangewend in oude stadsgebieden, zoals Amsterdam en Rotterdam. Deze fundering bestaat uit houten palen die in de grond worden geslagen totdat ze een stabiele zandlaag bereiken. Deze palen dragen het gewicht van het huis en zorgen voor stabiliteit. Echter, houten palen zijn gevoelig voor paalrot, wat leidt tot funderingsproblemen. In Amsterdam zitten houten paalfunderingen meestal op ongeveer 14 meter diepte, afhankelijk van de grondstructuur.

2. Betonnen paalfundering

Bij een betonnen paalfundering worden zware betonnen palen diep in de grond geslagen. Deze fundering is robuuster dan houten paalfunderingen en minder gevoelig voor biologische schade. Betonnen palen zitten in Amsterdam meestal op ongeveer 25 meter diepte. Ze zijn geschikt voor zowel zachte als stevige grondlagen.

3. Funderingsplaat

Een funderingsplaat is een betonplaat die direct op de grond wordt gestort en de volledige zwaarte van het huis opvangt. Deze methode wordt vaak toegepast in gebieden met stabiele grond en is populair bij kleinere constructies zoals schuren. De funderingsplaat moet minimaal 80 cm onder het maaiveld liggen om vorstvrije aanleg te garanderen. Onder de muren worden versterkende balken of extra wapening gebruikt.

4. Compenserende fundering

Een compenserende fundering wordt gebruikt in zachte grondlagen. Hierbij wordt een deel van de grond verwijderd en vervangen door lichtgewicht materiaal zoals polystyreen of argex-korrels. Dit zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw gelijk blijft aan dat van de verwijderde grond, waardoor de grond minder wordt belast en minder zetting optreedt.

Funderingsproblemen en herkenning

Funderingsproblemen kunnen op verschillende manieren worden herkend. De meest voorkomende tekenen zijn:

Scheuren in muren en vloeren: Deze scheuren kunnen verticaal, horizontaal of schuin lopen en wijzen op verplaatsingen in de fundering.
Verzakking van vloeren of deuren: Als vloeren of deuren klem komen of niet meer goed sluiten, kan dit wijzen op een ongelijke zetting van de fundering.
Overhangende muren of daken: Wanneer deel van het gebouw omlaag beweegt, kunnen daken of muren scheef komen te staan.
Geluiden tijdens nachturen: Soms hoor je geluiden die wijzen op verplaatsing van de structuur van het huis.

Deze tekens kunnen op verschillende oorzaken wijzen, zoals bodemdaling, klimaatverandering of veroudering van de fundering. In risicogebieden zoals Amsterdam en Rotterdam zijn funderingsproblemen vaker aan te treffen, met name in huizen met houten paalfunderingen.

Risico’s en voorkomende maatregelen

Funderingsproblemen kunnen ernstige schade veroorzaken en zijn vaak kostbaar om te herstellen. Het is daarom belangrijk om vroegtijdig te herkennen of er risico’s zijn. Enkele maatregelen die kunnen worden genomen:

Postcodecheck: Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente of via een online postcodecheck informatie verkrijgen over het type fundering van hun woning.
Bouwonderzoek: Voor bouwprojecten en renovaties is een grondige inspectie van de fundering verplicht. Dit helpt om mogelijke problemen op te sporen voordat schade ontstaat.
Klimaatadaptatie: Klimaatverandering en droogte kunnen leiden tot bodemdaling. Het is daarom belangrijk om maatregelen te nemen om de bodem te stabiliseren, zoals de toepassing van lichtgewicht materialen of versterking van de fundering.

Herstelmethoden voor funderingsproblemen

Als funderingsproblemen zich toch voordoen, is het belangrijk om snel actie te ondernemen. De herstelmethode hangt af van de ernst van de schade en het type fundering. De volgende stappen worden vaak genomen:

1. Nulmeting

Voordat herstelwerkzaamheden beginnen, wordt een nulmeting uitgevoerd. Dit betekent dat de huidige staat van het huis en aangrenzende woningen wordt vastgelegd. Deze nulmeting helpt bij het vaststellen van schade die al bestond of die tijdens de herstelwerkzaamheden ontstaat.

2. Voorbereiding

Voor de uitvoering van herstelwerkzaamheden worden voorbereidingen getroffen, zoals bodemonderzoek, aanvragen van vergunningen en het opstellen van een uitvoeringsplan. De aannemer bepaalt ook hoe het bouwmateriaal wordt geplaatst en hoe de bouwplaats wordt toegankelijk gehouden.

3. Uitvoering

Tijdens de uitvoering zorgt de aannemer voor veiligheid en minimalisering van overlast. Er worden regelmatig bouwvergaderingen gehouden om de voortgang te bespreken en eventuele problemen op te lossen. Deze vergaderingen worden schriftelijk vastgelegd om eventuele discussies in de toekomst te voorkomen.

4. Oplevering en eindafrekening

Na afloop van de herstelwerkzaamheden volgt een oplevering. Het is aan te raden om de brand- en opstalverzekering op de hoogte te brengen van eventuele veranderingen, om onderverzekering te voorkomen. Een half jaar na de oplevering kan worden overgegaan tot eventuele renovaties van muren en pleisterwerk, zodat de fundering tijd heeft om zijn evenwicht te herstellen.

Funderingslabel en transparantie

Sinds juli 2021 was er sprake van een verplicht funderingslabel, bedoeld om kopers en woningeigenaren betrouwbare informatie te geven over de fundering van een woning. Echter, vanwege veel klachten over onjuiste informatie is deze regel tijdelijk stopgezet. Het label werd uitgevaardigd door het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF), maar is voorlopig niet meer op te vragen.

Het funderingslabel is bedoeld om de transparantie te verhogen en het risico op funderingsschade duidelijk te maken. Het is een initiatief van makelaars en taxateurs, en niet verplicht vanuit de overheid. Toch is het aan te raden om tijdens de onderzoeksplicht bij een koop of verkoop van een woning zorgvuldig te informeren over de staat van de fundering.

Conclusie

De fundering van een huis is cruciaal voor de stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw. Het kiezen van het juiste type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Funderingsproblemen kunnen ernstige schade veroorzaken, zoals scheuren in muren of verzakte vloeren. Het is daarom belangrijk dat huiseigenaren weten welk type fundering hun woning heeft en hoe funderingsproblemen herkend en voorkomen kunnen worden.

Bij renovaties, uitbreidingen of bouwprojecten is het begrijpen van de fundering essentieel voor de veiligheid en het succes van het project. Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen of een postcodecheck uitvoeren om het type fundering van hun woning te achterhalen. Het is aan te raden om voorafgaand aan bouw- of herstelwerkzaamheden een grondige inspectie uit te voeren en eventuele risico’s te beoordelen.

Bronnen

huis
maat