Funderingsherstel en -versterking: Stappenplan en Aandachtspunten voor Eigenaren

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

Een fundering is de basis van ieder bouwwerk en bepaalt in grote mate de duurzaamheid en veiligheid van een woning. Wanneer er funderingsproblemen optreden – zoals verzakking of scheefstand – kan dit leiden tot aanzienlijke schade aan de constructie, leidingen en het algemene comfort van de woning. In dit artikel wordt ingegaan op de manieren waarop funderingsherstel en funderingsversterking uitgevoerd kunnen worden, rekening houdend met de diverse funderingstypen en situaties. Het doel is om eigenaren, bouwprofessionals en zelfbouwers inzicht te geven in het proces en de stappen die bij funderingsherstel genomen moeten worden.

Wat zijn funderingsproblemen en hoe herken je deze?

Funderingsproblemen treden meestal op bij oudere woningen, vooral die gebouwd zijn voor 1970. In die periode werden vaak houten palen gebruikt voor de fundering, en was de grondwaterstand vaak lager dan de paalkoppen. Dit leidde tot rotting en uiteindelijk tot verzakking. Andere oorzaken zijn te korte palen of een ongeschikte ondergrond.

Kenmerken van funderingsproblemen zijn onder andere:

Het huis staat scheef of is verzakt (dit valt vaak te herkennen aan een scheve vloer of scheve deuren en ramen).
Brede scheuren in gevels, muren of vloeren.
Ramen en deuren klemmen door scheefstand.
Vervormde of beschadigde leidingen.
Het huis ligt lager dan het trottoir of de burenhuizen, zonder duidelijke scheefstand.

Wanneer dergelijke symptomen voorkomen, is het verstandig om een uitgebreid funderingsonderzoek in te stellen. Dit onderzoek moet volgens de laatste F3O-richtlijnen worden uitgevoerd en omvat het nagenoegen van vloeren, het blootleggen en meten van funderingen en bij houten funderingen het onderzoeken van de houtkwaliteit en eventuele aantasting.

Uitvoering van funderingsonderzoek

Het uitgebreide funderingsonderzoek omvat meerdere stappen. Eerst wordt de lintvoeg in het metselwerk en enkele vloervelden gemeten met een waterpas om eventuele verzakkingen vast te stellen. Vervolgens worden de funderingen blootgelegd, gemeten en in kaart gebracht. Bij houten funderingen worden monsters genomen om de hardheid van het houd en eventuele schimmel of bacteriële aantasting te onderzoeken.

Het is belangrijk dat dit onderzoek wordt uitgevoerd door een gespecialiseerd bedrijf. Voor rijtjeshuizen of appartementen is het verstandig om dit onderzoek voor de gehele bouweenheid uit te voeren. Offertes kunnen worden ingevraagd bij meerdere bedrijven, en de kostenverdeling moet duidelijk worden geregeld, bijvoorbeeld op basis van de grootte van de woningen of volgens de regels van de Vereniging van Eigenaren (VvE).

Stappenplan funderingsherstel

Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) heeft in samenwerking met Adviesbureau Funderingsherstel een uitgebreid stappenplan opgesteld voor funderingsherstel. Dit stappenplan loopt van het herkennen van het probleem tot en met de uitvoering van herstelwerkzaamheden. Het herstel kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de aard van de fundering en het type schade.

Een nulmeting is een essentieel onderdeel van het proces. Hiermee wordt de huidige staat van de fundering vastgelegd. Vervolgens kan worden bepaald welke maatregelen nodig zijn. Dit kan variëren van het uitbrengen van nieuwe palen of het aanbrengen van een stalen mat tot het verdiepen van de fundering of het herstellen van houten elementen.

Wanneer meerdere woningen in een bouweenheid betrokken zijn, is het verstandig om het herstel met buren of via een VvE aan te pakken. Dit bespaart kosten en zorgt voor een consistente aanpak. Ook is het verstandig om een procesbegeleider in te schakelen om het project goed te organiseren. Sommige gemeenten beschikken over een funderingsloket dat eigenaren kan ondersteunen bij het vinden van de juiste partijen en het verstrekken van advies.

Mogelijke herstelmethoden

Afhankelijk van het type fundering en de aard van de schade, zijn er verschillende herstelmethoden beschikbaar:

Aanbrengen van nieuwe palen: Wanneer de oude palen zijn verrot of onvoldoende lang, kunnen nieuwe palen worden ingebracht. Deze worden in de vaste grond geboord en vervolgens met de bestaande fundering verbonden.
Stalen mat: Deze methode wordt vaak gebruikt bij funderingen op zand- of mergelgrond. De stalen mat verspreidt het gewicht van het gebouw gelijkmatig en voorkomt verdere verzakking.
Verdieping van de fundering: In sommige gevallen kan de fundering verder worden verankerd in de grond om stabiliteit te waarborgen.
Herstel van houten elementen: Wanneer houten palen of onderdelen zijn aangevallen door schimmel of bacteriën, moeten deze worden verwijderd en vervangen. Dit is een complexe klus die beter door experts uitgevoerd moet worden.

Aandachtspunten bij funderingsherstel

Bij funderingsherstel zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten:

Kwaliteit van de materialen: Het gebruik van beton, staal, cement en zand moet conform de huidige bouwnormen zijn.
Precisie in uitvoering: De fundering moet nauwkeurig worden uitgevoerd, waterpas en op de juiste diepte. Dit voorkomt verdere schade.
Voorkomen van vochtproblemen: Voordat het beton wordt gestort, is het verstandig om een laag zand en een folielag te leggen om vocht te beheersen.
Invoering van een constructeur: Een constructeur is verantwoordelijk voor het uitvoeren van constructieberekeningen en het adviseren over materiaalkeuze en uitvoering.

Fundering vastmaken aan het huis

Wanneer een funderingsherstel wordt uitgevoerd, moet de nieuwe fundering zorgvuldig worden verbonden met het bestaande bouwwerk. Dit kan bijvoorbeeld door middel van het aanbrengen van een stalen band of het gebruik van versterkende balken. De verbinding moet zowel sterk als duurzaam zijn om verdere schade te voorkomen.

Het is belangrijk dat deze verbinding wordt uitgevoerd door een ervaren aannemer of constructeur. Zij kunnen ook adviseren over de meest geschikte manier om de nieuwe fundering te verankeren en eventuele zwakke punten in het bouwwerk te herstellen.

Funderingen voor aanbouw en uitbouw

Wanneer het herstellen van een fundering niet mogelijk is, kan er ook gekozen worden voor een nieuwe fundering bij een aanbouw of uitbouw. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een garage of veranda. Voor deze situaties zijn er verschillende opties:

Fundering op staal: Deze methode is geschikt voor zand- en mergelgrond. Het gewicht van het bouwwerk wordt gelijkmatig verspreid over de fundering.
Fundering op palen: Bij klei- of veenbodem is het verstandig om palen te gebruiken, omdat deze grondstructuren onderhevig zijn aan inklinking.
Fundering op zand: Voor stevige grondstructuren is een zandfundering een eenvoudige en kostenefficiënte oplossing.

Bij het uitvoeren van een fundering voor een aanbouw is het belangrijk om de juiste diepte te bereiken – minstens 60 centimeter. Ook moet er voldoende ruimte zijn voor de bekisting, en is het verstandig om een laag zand en een folielag te leggen om vocht te beheersen.

Conclusie

Funderingsherstel is een essentieel onderdeel van het versterken van een woning en het voorkomen van verdere schade. Wanneer er funderingsproblemen optreden, is het verstandig om een uitgebreid funderingsonderzoek in te stellen en vervolgens de juiste herstelmaatregelen te nemen. Door het proces goed te organiseren en te zorgen voor een nauwkeurige uitvoering, kan een woning opnieuw worden gestabiliseerd en veilig gemaakt.

Zowel voor eigenaren als voor bouwprofessionals is het belangrijk om te weten welke opties beschikbaar zijn en welke aandachtspunten er zijn bij funderingsherstel. Door te investeren in een solide fundering en het werk zorgvuldig uit te voeren, kan langdurige schade worden voorkomen, en kan de waarde van de woning behouden blijven.