Fundering aanbrengen bij oud huis: Technieken, risico’s en praktische overwegingen

Published by Redactie on juli 21, 2025 | Category fundering

De fundering van een oud huis speelt een centrale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw. In Nederland zijn er verschillende funderingstypen in gebruik, waarvan sommige al decennia oud zijn en steeds kwetsbaarder worden door veranderende omstandigheden zoals bodemdaling, droogte of verlaagd grondwater. Voor renovaties, uitbreidingen of bouwprojecten is het vaak noodzakelijk om de bestaande fundering te onderzoeken of zelfs een nieuwe fundering aan te brengen. Deze keuze hangt af van de staat van de oude fundering, de ondergrond en de structuur van het huis.

In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van het aanbrengen van een nieuwe fundering bij een oud huis besproken, inclusief de technieken, mogelijke risico’s, kosten en juridische aandachtspunten. De informatie is gebaseerd op praktische ervaringen en technische bepalingen uit betrouwbare bronnen.

Soorten funderingen bij oude woningen

Bij oudere woningen in Nederland zijn verschillende funderingstypen gebruikelijk. De keuze van het type fundering wordt beïnvloed door de bouwperiode, de ondergrond en de structuur van het huis. De meest voorkomende funderingen zijn:

Fundering op staal: Dit type fundering betreft het geval waarbij het huis direct op een zand- of kleilaag staat, zonder heipalen. Het komt vaak voor bij oudere woningen in steden of dorpen met een relatief harde ondergrond. Bij droogte of bodemdaling kan de draagkracht van de ondergrond echter afnemen, wat kan leiden tot verzakkingen.
Paalfundering: Bij paalfundering worden palen in de ondergrond gedreven om het huis op een stabiele basis te plaatsen. Deze fundering wordt vaak gebruikt wanneer de zandlaag dieper ligt. Paalfundering zorgt voor meer stabiliteit en er is minder kans op verzakking in vergelijing met fundering op staal. De palen kunnen van hout, beton of staal zijn.
Caissonfundering: Deze fundering wordt vooral gebruikt in gebieden met een zeer zwakke ondergrond. Het betreft een diepe fundering waarbij palen diep in de grond worden gedreven tot een stabiele laag. Caissonfundering is technisch complex en wordt voornamelijk gebruikt bij zware of grote bouwwerken.
Algemene funderingsplaat: Dit is een platte betonnen plaat die onder het huis ligt en het gewicht gelijkmatig over de ondergrond verdeelt. Meestal wordt dit type gebruikt in gebieden met een stevige ondergrond.
Puttenfundering: Bij deze methode worden individuele funderingsputten gemaakt waarin de funderingsconstructie wordt geplaatst. Deze methode is geschikt voor ongelijke ondergronden.

Herkennen van funderingsproblemen

Het herkennen van funderingsproblemen is van groot belang om schade op tijd te kunnen herstellen. Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren, zoals:

Scheuren in muren: Dit is een van de meest duidelijke tekenen van funderingsproblemen. De scheuren kunnen verticaal, horizontaal of diagonaal lopen.
Verzakte vloeren: Wanneer vloeren zichtbaar lager liggen dan normaal, kan dit wijzen op een verzakking van de fundering.
Klemmende deuren of ramen: Wanneer deuren en ramen plotseling niet meer goed sluiten, kan dit het gevolg zijn van veranderingen in de structuur door funderingsproblemen.
Verstoring van de horizontale en verticale richting van muren of muren die scheef hangen.

Deze tekens kunnen vooral in risicogebieden zoals Rotterdam en Amsterdam vaker voorkomen, vooral in huizen met oude houten paalfunderingen. Klimaatverandering en verlaagd grondwater verergen deze problemen, waardoor funderingsproblemen in stedelijke gebieden met zwakkere ondergronden steeds frequenter worden.

Technieken voor het aanbrengen van een nieuwe fundering

Wanneer de bestaande fundering niet meer voldoet aan de eisen van stabiliteit of wanneer er sprake is van verzakkingen of andere schade, is het aanbrengen van een nieuwe fundering vaak de enige optie. Er zijn verschillende manieren om dit te doen, afhankelijk van de situatie en de toegang tot het ondergrondse deel van het huis.

Nieuwe fundering aanbrengen onder bestaande fundering

Een veelvoorkomende methode is het aanbrengen van een nieuwe fundering onder de bestaande. Hierbij wordt het huis op een zogenaamde "tafel" gezet. De poten van de tafel zijn nieuwe heipalen, en het tafelblad is een betonnen plaat die bovenop de oude fundering wordt geplaatst. Deze methode is ingrijpend, zowel technisch als financieel. Voor een kleine woning zijn de kosten vaak al rond de 40.000 euro, en kunnen deze oplopen tot 70.000 euro of meer voor grotere woningen.

Bij het aanbrengen van een nieuwe fundering is het belangrijk om rekening te houden met de wapening en de stabiliteit van de verbinding tussen de nieuwe en de bestaande fundering. Een technische aanpak kan bijvoorbeeld bestaan uit het boren van gaten in de bestaande fundering en het plaatsen van betonijzer. Deze wapening zorgt voor een sterke verbinding. De diepte en breedte van de nieuwe fundering moeten zorgvuldig worden berekend om de belasting van het huis en eventuele uitbreidingen te kunnen dragen.

Aansluiten van nieuwe fundering aan bestaande

Bij uitbreidingen of nieuwbouw op bestaande fundering is het aansluiten van de nieuwe constructie aan de bestaande fundering cruciaal. Dit vereist een zorgvuldige planning en uitvoering om schade aan het bestaande deel van het huis te voorkomen. De verbinding moet zowel sterk als duurzaam zijn en moet rekening houden met eventuele toekomstige bewegingen in de ondergrond.

In praktijkvoorbeelden is het soms nodig om gaten te boren in de bestaande fundering, wapening te plaatsen en vervolgens beton te storten. De afmetingen van deze gaten en het type wapening moeten nauwkeurig worden bepaald om de stabiliteit van de verbinding te garanderen. Bijvoorbeeld, bij het aansluiten van een nieuwe garage aan een oude fundering met een halfsteensmuur, is het belangrijk om zowel de breedte als de diepte van de nieuwe fundering te overwegen, evenals de manier waarop deze met de bestaande verbonden wordt.

Risico’s en beperkingen bij het aanbrengen van een nieuwe fundering

Het aanbrengen van een nieuwe fundering is niet zonder risico. De ingrijpende aard van deze werken kan leiden tot extra schade aan het huis of aan naburige woningen. Bijvoorbeeld, als een nieuwe fundering onder één woning wordt aangebracht, kan de stabiliteit van het bouwblok als geheel worden verstoord. Dit geldt met name voor rijtjeshuizen, waar de schade vaak zich verspreidt over meerdere woningen.

Daarom is het van groot belang dat huiseigenaren samenwerken met hun buren. Het is verstandig om het probleem, de aanpak en de kosten gelijk te verdelen. Dit kan worden ondersteund door het inzetten van een begeleidingsbureau of het delen van onderzoeksrapporten en foto’s van de schade. Dit helpt bij het maken van een gezamenlijke beslissing en het voorkomen van eventuele geschillen.

Juridische en financiële overwegingen

Het aanbrengen van een nieuwe fundering vereist niet alleen technische expertise, maar ook een goede kennis van de juridische kaders. Huiseigenaren zijn verantwoordelijk voor de stabiliteit van hun fundering. In Nederland is de gemeente verantwoordelijk voor het grondwater in openbaar gebied, maar de eigenaar is verantwoordelijk voor het grondwater op zijn eigen perceel. Dit kan van invloed zijn op de staat van houten paalfunderingen, die onder grondwater moeten staan om niet te rotten.

Bij funderingsproblemen veroorzaakt door verlaagd grondwater is de aansprakelijkheid vaak onduidelijk. Er zijn geen duidelijke regels die de verantwoordelijkheid van gemeente en eigenaar precies bepalen. Dit maakt het soms lastig om financiële ondersteuning of vergoeding te krijgen voor herstelwerken.

Daarnaast kan het bouwen of uitbreiden van een woning ook gevolgen hebben voor de omgeving. Bijvoorbeeld, als er in de buurt van een oud huis wordt gebouwd, kunnen trillingen of veranderingen in de grondwaterstand schade veroorzaken aan de bestaande fundering. Het is dan belangrijk om afspraken te maken met de opdrachtgever en de aannemer om schade te voorkomen.

Praktische stappen bij het aanbrengen van een nieuwe fundering

Als een nieuwe fundering nodig is, zijn er verschillende stappen die een huiseigenaar of aannemer dient te volgen:

Onderzoek en beoordeling: Het is belangrijk om eerst een grondige funderingsbeoordeling uit te voeren. Dit kan bestaan uit bodemonderzoek, foto’s van schade en eventueel een inspectie van de huidige fundering.
Plan van aanpak: Op basis van de beoordeling wordt een plan van aanpak opgesteld. Dit omvat het type nieuwe fundering, de benodigde materialen en de manier waarop deze wordt geïntegreerd in het bestaande bouwsel.
Permissies en vergunningen: Het aanbrengen van een nieuwe fundering kan vergunningen vereisen, afhankelijk van de locatie en de omvang van het project. Het is verstandig om contact op te nemen met de gemeente voor informatie.
Uitvoering: Tijdens de uitvoering is het belangrijk om alle veiligheidsmaatregelen en technische specificaties nauwkeurig te volgen. Dit omvat onder andere het boorwerk, de wapening en het storten van beton.
Controle en documentatie: Na de uitvoering dient de nieuwe fundering te worden gecontroleerd op stabiliteit en kwaliteit. Het is verstandig om foto’s te maken en documentatie aan te houden voor toekomstige onderhoudswerken.

Conclusie

Het aanbrengen van een nieuwe fundering bij een oud huis is een complexe, maar soms onvermijdelijke stap bij renovaties of uitbreidingen. Het vereist zowel technische expertise als juridisch inzicht en een duidelijke planning. De keuze van het funderingstype, de methode van uitvoering en de manier van aansluiting op bestaande constructies zijn allemaal belangrijke aandachtspunten. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met de risico’s voor het bouwblok en de omgeving, en samenwerking met buren te zoeken bij grotere projecten.

Zorgvuldige voorbereiding, samenwerking en professionele uitvoering helpen om schade te voorkomen en de levensduur van het huis te verlengen. Huiseigenaren die overwegen om een nieuwe fundering aan te brengen, zouden deze stappen en overwegingen zorgvuldig in overweging moeten nemen.