Fundering Categorie II: Risico’s, Herkenning en Bouwmaatregelen voor Woningen

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

In de Nederlandse bouwsector is de keuze van de juiste fundering van groot belang voor de stabiliteit en levensduur van een woning. Funderingen worden indelingen gemaakt op basis van de ondergrond, de belastingen van het bouwwerk en de toepassing van de funderingsconstructie. Een van de bekendere categoriseringen is fundering categorie II, die specifieke bouwmaatregelen en risico’s bevat. In dit artikel wordt ingegaan op de betekenis van fundering categorie II, de risico’s die hiermee gepaard gaan, de herkenning van problemen en de benodigde bouwmaatregelen bij nieuwbouw of renovatieprojecten.

Wat is fundering categorie II?

Fundering categorie II verwijst naar een type funderingsconstructie dat wordt toegepast in situaties waarbij het grondoppervlak onvoldoende draagkracht biedt. Hierbij wordt vaak gerekend met een partiële factor Q = 1,25, zoals aangegeven in Eurocode 7 en NB-tabellen. Deze categorie is van toepassing op funderingen die extra stabiliteit nodig hebben, bijvoorbeeld in moerassige of veenige ondergronden, waarbij de zandlaag te diep ligt of waarin er sprake is van een hoger risico op zakkingen.

De keuze voor fundering categorie II wordt bepaald door een aantal factoren, waaronder: - De diepte van de draagkrachtige laag; - De belastingen die het bouwwerk op de ondergrond uitoefent; - De toegestane zakkingen; - De stabiliteit van de omgeving.

Risico’s van fundering categorie II

Woningen die op fundering categorie II staan, lopen in vergelijking met funderingen in categorie I of III een hoger risico op schade en verplaatsingen. Dit komt doordat de ondergrond minder draagkracht heeft en extra maatregelen zijn nodig om de stabiliteit van het bouwwerk te waarborgen.

Een van de belangrijkste risico’s is zakking van de fundering, die kan leiden tot: - Scheuren in de muren en plafonds; - Problemen met de dakkapellen en ramen; - Ongelijke vloeren; - Problemen met de scheidingswanden.

Bij fundering categorie II is het ook belangrijk om rekening te houden met grondwaterstanden en droogteeffecten. In droge perioden kan de grond krimpen, wat extra druk uitoefent op de fundering en het bouwwerk. Dit kan vooral problemen veroorzaken in combinatie met houten funderingspalen, die in droge omstandigheden kunnen rotten.

Herkenning van fundering categorie II

Het herkennen van fundering categorie II kan op verschillende manieren. Een expert of constructeur voert meestal een grondonderzoek uit om te bepalen of een woning op categorie II staat. Hierbij wordt gekeken naar: - De diepte van de zandlaag of de draagkrachtige laag; - De grondtype (veen, zand, klei, etc.); - De historie van de bouw en eventuele herstelmaatregelen; - Scheuren in de muur of vloeren; - De stabiliteit van de omliggende bouwwerken.

In sommige gevallen wordt ook gebruikgemaakt van satellietbeelden en geotechnische modellen zoals FunderMaps om het risico op funderingsproblematiek in kaart te brengen.

Bouwmaatregelen bij fundering categorie II

Bij nieuwbouw of renovatieprojecten waarbij fundering categorie II van toepassing is, zijn extra maatregelen nodig om de stabiliteit en levensduur van het bouwwerk te waarborgen. De keuze van de juiste funderingsconstructie is hierbij van groot belang.

1. Paalfundering

Een veelvoorkomende oplossing bij fundering categorie II is de paalfundering. Hierbij worden palen gemaakt van hout, beton of staal, die in de grond worden getrokken tot de draagkrachtige laag. De palen zorgen ervoor dat de belastingen van het bouwwerk op een veilige manier worden overgedragen naar de ondergrond.

Bij het kiezen van de juiste paal wordt gekeken naar: - De inbrengmethode (grondverdringing, grondverwijdering); - De draagkracht van de paal; - De trillingsinvloeden op de omliggende bouwwerken; - De economische haalbaarheid.

2. Fundering op staal

In sommige gevallen wordt gekozen voor een fundering op staal, zoals een strokenfundering of funderingsvoeten. Deze oplossing is geschikt voor situaties waarin de draagkrachtige laag niet te diep ligt. De berekening en uitvoering van deze fundering moeten volgens Eurocode 7 en de relevante bouwvoorschriften.

3. Extra stabilisatie

Bij fundering categorie II kunnen extra stabiliseringsmaatregelen nodig zijn, zoals: - Het plaatsen van een onderslagbalk; - Het aanbrengen van extra palen; - Het versterken van de bestaande fundering; - Het aanpassen van de belastingverdeling van het bouwwerk.

4. Constructieberekening

Voor elke funderingsconstructie is een constructieberekening verplicht. Deze berekening moet aantonen dat de krachten zoals winddruk, sneeuw en belastingen correct worden overgedragen op de ondergrond. De berekening wordt meestal gemaakt door een constructeur of bouwtechnisch kantoor.

Naast de constructieberekening zijn ook constructietekeningen nodig, zoals een funderingstekening, een paalplan en een wapeningstekening. Deze tekeningen zijn verplicht bij de indiening van een bouwvergunning en worden gebruikt door de gemeente om te controleren of de fundering voldoet aan de regelgeving.

Funderingslabel en risico’s

Sinds juli 2021 is het funderingslabel verplicht in taxatierapporten van woningen. Het label geeft informatie over de conditie van de fundering en het risico op funderingsschade. Voor fundering categorie II is er vaak sprake van een hoger risico, wat zich kan uitstralen in een hogere verkoopprijs of extra bouwmaatregelen.

Het funderingslabel wordt bepaald op basis van: - Het type fundering; - De ondergrond; - De grondwaterstand; - De historie van de fundering; - De staat van de houten palen (bij houtfunderingen).

De risico’s worden ingedeeld in vijf klassen van A t/m E, waarbij klasse A betekent dat er geen risico is en klasse E dat er een sterk verhoogd risico is.

Conclusie

Fundering categorie II is een van de belangrijkste funderingsconstructies in de bouwsector, vooral in moerassige of veenige ondergronden. Het kiezen van de juiste funderingsconstructie is van groot belang voor de stabiliteit en levensduur van het bouwwerk. Door grondige berekeningen, het aanbrengen van extra maatregelen en het gebruik van een paalfundering of fundering op staal, kan het risico op zakkingen en schade worden verminderd. Het funderingslabel helpt bij de beoordeling van het risico en moet sinds juli 2021 opgenomen worden in taxatierapporten. Voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten is het belangrijk om de juiste funderingsconstructie te kiezen en de benodigde bouwmaatregelen te treffen.

Bronnen

categories