De juiste funderingsdiepte bepalen op basis van de vorstgrens

Het leggen van een fundering is een essentieel onderdeel van elk bouw- of renovatieproject. Bij het bepalen van de diepte waarop een fundering moet worden aangelegd, spelen meerdere factoren een rol. Een van de belangrijkste aspecten is de vorstgrens. Deze bepaalt hoe diep een fundering moet worden uitgegraven om schade door vorst te voorkomen. In dit artikel worden de relevante factoren besproken, inclusief de invloed van de grondsoort, de belasting van het gebouw en de toepassing van alternatieve funderingsmethoden zoals schroeffunderingen of funderingen op staal.

Wat is de vorstgrens?

De vorstgrens, ook wel bekend als de vorstdiepte of vorstvrije diepte, is de diepte in de grond tot waar de bodem kan bevriezen bij koude temperaturen. Deze diepte wordt bepaald door de kou die van bovenaf de grond in trekt en het aanwezige water laat bevriezen. De exacte diepte van de vorstgrens varieert afhankelijk van het klimaat, de bodemsoort en het grondwaterniveau.

In Nederland ligt de vorstgrens meestal tussen de 60 en 80 cm onder het maaiveld. Bij extreme kou kan deze diepte oplopen tot meer dan een meter. In België ligt de vorstvrije diepte meestal rond de 80 tot 100 cm, afhankelijk van de regio. Het is daarom essentieel om bij het uitgraven van een fundering rekening te houden met deze diepte om schade door vorst te voorkomen.

De invloed van de grondsoort op de funderingsdiepte

De grondsoort heeft een grote invloed op de benodigde funderingsdiepte. Zand, klei en leem hebben een verschillende draagkracht en waterafvoer. In regio's met een hoge grondwaterstand of zachte grond moet de fundering vaak dieper worden uitgegraven om schade door water en vorst te voorkomen.

Bijvoorbeeld, in de regio Eindhoven wordt aangeraden om de fundering op minstens 80 cm diepte te leggen. Als de grond op die diepte al vochtig is, zijn extra maatregelen vaak nodig, zoals een lichtere of zwaardere trillingsmethode bij het verdichten van de grond of het aanvullen met droge witte grond.

De belasting van het gebouw

De belasting van het gebouw is een belangrijke factor bij het bepalen van de funderingsdiepte. Hoe zwaar het gebouw is, beïnvloedt de benodigde stevigheid van de fundering. Voor lichte constructies zoals schuren of kleinere uitbouwen zijn minder diepe funderingen vaak voldoende. Voor zwaardere constructies is een diepere fundering noodzakelijk om de stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw te waarborgen.

Hier volgt een overzicht van aanbevolen afmetingen voor funderingen, afhankelijk van het type muur:

Deze afmetingen zijn gebaseerd op praktische richtlijnen uit de bouwsector. Het is belangrijk om deze afmetingen te bepalen op basis van een gedetailleerd funderingsplan dat door een bouwkundige of ingenieur is opgesteld. Dit plan houdt rekening met de specifieke omstandigheden van het bouwterrein.

Voorzien van een vorstrand

Bij traditionele funderingen is het vaak noodzakelijk om een vorstrand aan te brengen. Dit is een betonnen strook rondom de fundering die ervoor zorgt dat de grond onder de fundering niet opzwellende door vorst. Een fundering met vorstrand is een betrouwbare en kostenefficiënte keuze voor kleinere bouwwerken zoals schuren of klein aanbouwen.

Een goed ontwerp en uitvoering van een fundering met vorstrand zorgt ervoor dat het bouwwerk stabieler is en het risico op schade door vorst wordt geminimaliseerd. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de voor- en nadelen van deze methode en eventueel advies in te winnen bij een professional.

Alternatieve funderingsmethoden

Schroeffunderingen

Een alternatieve oplossing voor het leggen van funderingen is het gebruik van schroeffunderingen. Deze methode biedt een slimme oplossing voor het funderen in vorstgevoelige gebieden. In plaats van een brede funderingssleuf te graven, worden de schroefpalen mechanisch in de grond gedraaid tot de juiste diepte. Dit zorgt ervoor dat de fundering volledig buiten de invloed van vorst blijft en niet wordt beïnvloed door bevriezende en uitzettende grondlagen.

Een groot voordeel van schroeffunderingen is dat er geen voorbereidend grondwerk nodig is, zoals het uitgraven van brede sleuven. Hierdoor is het mogelijk om funderingen te leggen in moeilijk toegankelijke of bebouwde gebieden. Bovendien is er bij het plaatsen van een schroeffundering geen vorstrand nodig.

Fundering op staal

Een andere alternatieve methode is fundering op staal. Deze methode wordt vaak toegepast in gebieden met een goede ondergrond van zand. Bij fundering op staal worden sleuven gegraven tot circa 80 cm beneden het maaiveld. Deze diepte is vorstvrij en zorgt ervoor dat de fundering niet wordt beïnvloed door vorst. In deze sleuven wordt meestal een kantplank gesteld waartussen de wapening komt. Daarna wordt beton gestort en afgewerkt tot bij de bovenkant van de kantplanken.

Fundering op staal is in vele gevallen goedkoper dan fundering op palen, maar vereist een goede ondergrond. Bij klei en veenachtige gebieden is het vaak niet goed mogelijk om een fundering op staal te realiseren, omdat de zettingen hier te groot zouden worden. In zandige gebieden is deze methode echter vaak haalbaar.

Praktische stappen bij het uitgraven van een fundering

Het uitgraven van een fundering vereist een zorgvuldige aanpak. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste stappen:

1. Bepaling van de funderingsdiepte: Op basis van de vorstgrens, grondsoort en belasting van het gebouw wordt de benodigde diepte bepaald.
2. Uitgraven van de sleuf: De sleuf moet worden uitgegraven tot de bepaalde diepte en breedte. Dit kan met een handgereedschap of een kleine grachtgraver worden gedaan.
3. Vergroten van de sleuf: Als de sleuf niet voldoende breed is, moet deze worden vergroot om ruimte te maken voor de funderingsplaat.
4. Verdichten van de grond: De grond in de sleuf moet worden verdicht om ervoor te zorgen dat de fundering op vaste grond rust.
5. Aanbrengen van de wapening: Wapening wordt aangebracht in de sleuf om de fundering extra sterk te maken.
6. Storten van het beton: Het beton wordt gestort en afgewerkt tot de gewenste hoogte. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het beton goed genoeg uithardt vooraleer het bouwwerk verder wordt uitgevoerd.
7. Afwerking: Nadat het beton is uitgehard, kunnen de funderingsmuren worden opgemetseld en de vloeren worden aangebracht.

Conclusie

De juiste funderingsdiepte bepalen is een essentieel onderdeel van elk bouw- of renovatieproject. De vorstgrens speelt een grote rol bij het bepalen van de benodigde diepte om schade door vorst te voorkomen. Daarnaast spelen factoren zoals de grondsoort, de belasting van het gebouw en de toepassing van alternatieve funderingsmethoden zoals schroeffunderingen of funderingen op staal een rol.

Het is belangrijk om bij het leggen van een fundering rekening te houden met alle relevante factoren en eventueel advies in te winnen bij een professional. Dit zorgt ervoor dat het bouwwerk stabiel en duurzaam is en het risico op schade wordt geminimaliseerd.

Bronnen

1. Wat is de vorstgrens voor een fundering?
2. Hoe diep moet een fundering worden uitgegraven? Een praktische gids voor bouwers en renovateurs
3. Afmetingen en uitvoering van een fundering met vorstrand voor een schuurtje
4. Fundering op staal