Funderingsschade door droogte: verzekeringen en verantwoordelijkheden

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

De opkomende klimaatverandering en de toenemende frequentie van droge jaren hebben geleid tot een stijgend aantal funderingsschades in Nederland. Huizeigenaren zien zich geconfronteerd met kosten voor reparaties aan hun woning, terwijl ze vaak onzeker zijn over de mate van dekking door hun verzekering. In dit artikel wordt ingegaan op de oorzaken van funderingsschade door droogte, de juridische en verzekeringstechnische kaders en de maatregelen die zowel huiseigenaren als overheid of verzekeraars kunnen nemen.

Oorzaken van funderingsschade door droogte

De droogte heeft een directe impact op het grondwaterpeil. In vele delen van het land is dit grondwaterpeil fors gedaald, wat leidt tot uitdroging van de bodem onder de funderingen van huizen. Deze uitdroging kan tot verzakkingen leiden, met als gevolg scheuren in muren, kozijnen en deuren. Dit fenomeen treft met name gebieden met veen- of kleibodem, of gebieden waar woningen zijn gefundeerd op houten palen.

In Noord- en Zuid-Holland zijn nog veel woningen op houten palen gefundeerd. Als het grondwaterpeil zakt, droogt het hout uit en ontstaat paalrot. Hierdoor vermindert de draagkracht van de fundering, wat uiteindelijk ook tot verzakking kan leiden. De combinatie van droogte en lage grondwaterstand zorgt dus voor een versterkte belasting op de funderingen van huizen.

De rol van verzekeraars en wetgeving

In de afgelopen jaren zijn verzekeraars verplicht geworden om droogte als natuurramp te erkennen. Dit betekent dat schade aan woningen die ontstaat als gevolg van een verzakking door droogte in principe wel verzekerd is. Toch blijft het in de praktijk vaak onduidelijk welke schade precies onder de dekking valt.

Sommige verzekeraars accepteren bijvoorbeeld schade aan funderingen en de bijbehorende herstelkosten, terwijl andere verzekeraars deze kosten weigeren, omdat ze deze beschouwen als voorkomen door een geleidelijk proces in plaats van een plotselinge schade. Dit laatste is volgens verzekeraars een reden om dergelijke schade buiten de verzekering te houden. Dit heeft geleid tot tal van discussies tussen huizeigenaren en hun verzekeraar.

De ombudsman van de verzekeringen benadrukt dat de wet een eerste stap voorwaarts heeft gezet, maar dat de technische discussies tussen partijen complex blijven. Elke situatie is uniek en vereist een individuele beoordeling. De ombudsman probeert verzekeraars te overtuigen om in bepaalde gevallen toch tussen te komen om langdurige schades te voorkomen.

De grijze zone: welke schade valt onder de dekking?

Hoewel de wet nu duidelijk stelt dat droogte als natuurramp wordt erkend, blijft het onduidelijk welke schade precies onder de verzekering valt. De meeste verzekeraars betalen schade die zichtbaar is aan het bouwmeesterlijk werk, zoals scheuren in muren of kozijnen. Maar kosten voor het herstel van de fundering zelf, zoals onderspuiten of stabilisatie, worden vaak geweigerd.

Een voorbeeld is het geval van Antoinette uit Wetteren, die 26.000 euro moest uitgeven aan onderspuiten van de funderingen van haar woning. Hoewel de schade aan haar woning duidelijk het gevolg was van droogte, weigerde haar verzekeraar om deze kosten te vergoeden. Dit benadrukt het probleem van de "grijze zone" in de verzekeringen. Hoewel droogte erkend is als natuurramp, zijn er nog steeds juridische onzekerheden over de omvang van de dekking.

Verantwoordelijkheid van huizeigenaren

Volgens verzekeraars is het risico op verzakking in Nederland groot en is verzekeren daarvoor niet altijd een oplossing. Het is een geleidelijk proces, wat betekent dat schade zich langzaam ontwikkelt in plaats van plotselings. Dit maakt het voor verzekeraars moeilijk om schade aan funderingen onder de dekking te plaatsen. Huizeigenaren worden daarom geraadpleegd om zelf verantwoordelijk te zijn voor de grondwaterstand onder hun woning.

In sommige gemeenten, zoals Gouda, Rotterdam en Zaanstad, bestaat het Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Dit fonds biedt huizeigenaren de mogelijkheid om een lening af te sluiten voor herstel van funderingsproblemen. In andere gevallen zijn huizeigenaren volledig zelf verantwoordelijk voor de gevolgen van funderingsschade.

Nationale actie en samenwerking

De opkomende risico’s vanwege klimaatverandering vereisen een bredere aanpak. Volgens verzekeraars is er nationale regie nodig om met het probleem van funderingsschade en droogte effectief om te gaan. Zij pleiten samen met een brede coalitie voor een gecoördineerde strategie, waarin zowel overheidsmaatregelen, bouwkundige verbeteringen en verzekeringstechnische regels centraal staan.

De Vereniging Eigen Huis benadrukt de noodzaak van een Deltaplan funderingsschade, waarin alle betrokken partijen samenkomen om oplossingen te vinden. Dit plan zou moeten leiden tot een duidelijke richtlijn voor huizeigenaren, verzekeraars en overheidsinstanties.

De toekomst van funderingsschade en verzekering

De toekomstige risico’s vanwege klimaatverandering en droogte zullen waarschijnlijk stijgen. Het grondwaterpeil zal voortdurend in beweging zijn, afhankelijk van de neerslag en de maatregelen die worden genomen in het grondwaterbeheer. Huizeigenaren en bouwkundige specialisten moeten zich bewust zijn van de risico’s van hun funderingstypes en eventueel aanpassingen overwegen.

Verzekeraars zullen hun voorwaarden en dekking waarschijnlijk aanpassen om zich aanpassen aan deze nieuwe realiteit. In de tussentijd is het belangrijk dat huizeigenaren zich bewust zijn van de beperkingen van hun verzekering en de mogelijkheid om alternatieve financieringsopties te overwegen, zoals leningen via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel.

Conclusie

De droogte heeft geleid tot een toename van funderingsschade in Nederland. Hoewel wetgeving en verzekeringen nu erkennen dat droogte een natuurramp is, blijft het in de praktijk onduidelijk welke schade precies verzekerd is. Huizeigenaren zien zich vaak geconfronteerd met hoge kosten voor herstel die niet of gedeeltelijk worden vergoed. Verzekeraars benadrukken dat verzekeren tegen funderingsschade niet altijd de oplossing is, vooral omdat het een geleidelijk proces is.

De rol van de overheid, bouwkundigen en huizeigenaren is hierbij cruciaal. Het is belangrijk dat er een gecoördineerde aanpak komt om de risico’s van klimaatverandering te beheersen. Huizeigenaren moeten zich bewust zijn van de beperkingen van hun verzekering en eventueel andere opties overwegen. De toekomstige uitdagingen zullen vereisen dat we collectief en vooruitdenkend omgaan met de risico’s van droogte en funderingsschade.