Fundering en stabiliteit van een dubbele scheidingsmuur

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

In de bouw en renovatiepraktijk is het correct uitvoeren van funderingswerkzaamheden en het plaatsen van een scheidingsmuur van essentieel belang voor de veiligheid en duurzaamheid van een gebouw. Bij het plaatsen van een dubbele scheidingsmuur, zoals soms verplicht is door de gemeente of door de situatie in de directe omgeving, is het niet alleen belangrijk om rekening te houden met de bouwkundige aspecten van de muur zelf, maar ook met de fundering waarop deze is aangebracht.

In dit artikel worden de technische en praktische aandachtspunten besproken op basis van echte praktijkvoorbeelden, onderzoeksrichtlijnen en adviezen uit betrouwbare bronnen. Het focuspunt ligt op de fundering van een dubbele scheidingsmuur, inclusief mogelijke risico’s, herstelmethoden en constructieve oplossingen.

Fundering en stabiliteit van een scheidingsmuur

Een scheidingsmuur, vooral een dubbele muur, dient vaak als dragend element in een constructie. Dit geldt vooral voor gemeenschappelijke bouwmuren tussen woningen. De fundering van zulke muren moet daarom goed ontworpen en uitgevoerd worden om de belasting van het gebouw te dragen en eventuele schade aan buurpanden te voorkomen.

1. Funderingsontwerp en typen funderingen

Voor het plaatsen van een scheidingsmuur zijn verschillende funderingstypen mogelijk, afhankelijk van de ondergrond, de belasting en de omgeving:

Strookfundering: Vaak gebruikt voor lichte belastingen en bij het bouwen van een scheidingsmuur. Het is een horizontale strook beton die de belasting van de muur naar de ondergrond overdraagt.
Plaatfundering: Wordt gebruikt bij zachte grond of bij grotere belastingen. Het is een horizontale betonnen plaat die als een drukke verdelingsschijf werkt.
Poerfundering: Bestaat uit afzonderlijke betonnen blokken die puntelijk belastingen opvangen, vaak bij kolommen of muren.
Fundering op palen: Wordt toegepast bij diepere dragende lagen of bij zwakke bovenlagen. Dit is vaak nodig bij nieuwbouw die dicht bij bestaande panden is.

Het kiezen van de juiste fundering is afhankelijk van een grondonderzoek. Dit is een essentieel onderdeel van elk bouwproject, ook bij relatief kleine verbouwingen.

2. Dubbele muur: voordelen en toepassing

Een dubbele muur bestaat uit twee wandlagen met een afstand tussen hen. Deze constructie kan nuttig zijn bij het isoleren van geluid of bij het versterken van een bestaande muur. Bijvoorbeeld in situaties waarbij een gemeente een scheidingsmuur opdraagt, zoals in het geval van een woning met grens met een buurpand.

Voordelen van een dubbele muur:

Geluidsisolatie: De luchtlaag tussen de wanden fungeert als akoestische buffer. Dit maakt een dubbele muur geschikt voor het verminderen van geluidoverlast van buren.
Versterking: Een dubbele muur is stabieler dan een enkele muur, vooral bij lichte constructies.
Toepassing in verbouwingen: Vaak gebruikt bij nieuwbouw die grenst aan bestaande woningen of in straten waar de fundering van oudere panden zwak is.

Toepassing in praktijk:

Bijvoorbeeld een situatie waarbij een gemeente een scheidingsmuur van 2,90 m hoog en 3 m diep opdraagt. In zo’n geval is een enkele muur vaak niet voldoende. De bouwplannen moeten dan rekening houden met de funderingsdiepte, de belasting en de eventuele schade die kan ontstaan aan belendende panden.

3. Belendingsproblemen en funderingsherstel

Een van de belangrijkste technische uitdagingen bij het plaatsen van een scheidingsmuur is het risico op belendingsproblemen. Dit komt vaak voor in oude binnensteden waar meerdere panden gemeenschappelijke bouwmuren delen. Funderingsherstel aan één pand kan extra druk of vervorming veroorzaken op de buurpanden.

Risico’s bij funderingsherstel:

Belastingsverdeling: Bij herstel van een fundering kan de belasting van het gebouw anders worden verdeeld, wat extra spanningen kan veroorzaken op buurpanden.
Vervorming: Indien de fundering van het ene pand hersteld wordt en het buurpand niet, kan dit leiden tot ongelijke zettingen en eventueel scheurvorming.
Juridische complicaties: Er kan sprake komen van belangenconflicten, omdat beide partijen verantwoordelijk zijn voor het in goede staat houden van de gemeenschappelijke bouwmuur.

Oplossingen:

Geprefabriceerde betonblokken: Deze kunnen gebruikt worden voor het verlagen van funderingen of bij het aanleggen van grotere funderingen voor nieuwbouw.
Hydraulische systemen: Bijvoorbeeld het gebruik van vijzels en snel verharde specie om de spanning in de ondergrond te herstellen.
Schaalvergroten van fundering: Door de fundering te verbreden of te versterken met extra stroken of balken.

Deze methoden vereisen echter vaak gespecialiseerde aannemers en zijn niet geschikt voor iedereen die zelf wil bouwen.

4. Fundering bouwen: zelfwerkzaamheden versus uitbesteden

Bij kleinere projecten, zoals het bouwen van een garage, is het mogelijk om een gedeelte van de funderingswerkzaamheden zelf te doen. Dit vereist echter een goed begrip van de technische aspecten en een nauwkeurige uitvoering.

Voorbeelden uit praktijk:

Een eigenaar wilde een garage aanbouwen en kreeg als advies een fundering van 15 cm dik met kruisnet en vorstrand. Hij wilde de voorbereidingen zelf uitvoeren en enkel het storten van het beton en het vlinderen van de vloer uitbesteden. De voorbereidingen omvatten onder andere:

Afgraven: Moet met voorzichtigheid gebeuren om instorting van de zijkanten te voorkomen.
Bekisting maken: Er zijn meerdere opties, zoals EPS-bekisting of zelfgevormde houten bekisting.
Wapeningsnet plaatsen: Dit is essentieel voor de stabiliteit van de fundering.

Belangrijke aandachtspunten:

Constructieberekening: Is verplicht om de belastingcorrectheid van de fundering te bepalen.
Grondonderzoek: Is noodzakelijk om de juiste fundering te kiezen.
Nauwkeurigheid bij uitvoering: Zelfs bij kleinere projecten is het belangrijk om de werkzaamheden correct uit te voeren om ongelukken of schade te voorkomen.

5. Veiligheidsmaatregelen bij funderingsherstel

Bij funderingsherstel is het van groot belang om de veiligheid van het gebouw en de omgeving te waarborgen. Dit is niet alleen belangrijk voor de houdbaarheid van het project, maar ook om eventuele schade aan buurpanden te voorkomen.

Veiligheidsrichtlijnen:

Scheidingsconstructies: Bij gebruik van staal of betonpalen moet de dragende functie van de bestaande bouwmuren worden aangepast.
Instabiliteit voorkomen: Door gebruik van versterkende balken, nagespannen constructies of extra ballast.
Scheurvorming: Wordt voorkomen door correcte verdeling van de belasting en het voorkomen van ongelijke zettingen.

Juridische en contractuele aspecten:

Overleg met buren: Vooraf overleg is essentieel bij funderingsherstel dat invloed kan hebben op belendende panden.
Juridische bijstand: In complexere gevallen is het verstandig om professionele juridische ondersteuning in te schakelen.

6. Materialen en constructie

De keuze van materialen en constructiebevindingen is van invloed op de duurzaamheid en het ontwerp van de fundering.

Materialen:

Beton: De meest gebruikte materialen voor funderingen. Het is sterk, duurzaam en geschikt voor zowel lichte als zware belastingen.
Staal: Wordt vaak gebruikt bij funderingspalen of versterkende balken.
EPS-bekisting: Wordt vaak gebruikt bij zelfbouwprojecten vanwege de eenvoud van gebruik en de isolatie-eigenschappen.

Constructie:

Gestapelde blokken: Worden gebruikt in combinatie met hydraulische systemen voor funderingsherstel.
Verstijvingsbalken: Worden toegepast bij grotere belastingen of bij zwakke metselwerk.

7. Kosten en uitbesteding

De kosten van funderingswerkzaamheden kunnen variëren afhankelijk van de complexiteit van het project. In sommige gevallen is het verstandig om het werk volledig uit te besteden, terwijl in andere gevallen een deel van de werkzaamheden zelf kan worden gedaan.

Uitbesteding:

Specialistische aannemers: Voor complexe funderingsherstelprojecten is het verstandig om ervaren aannemers in te huren.
DIY-opties: Voor kleinere projecten is het mogelijk om zelf te werken, maar dit vereist technische kennis en een goed begrip van de bouwtechnieken.

Conclusie

Het correct uitvoeren van funderingswerkzaamheden is van groot belang bij de bouw of verbouwing van een scheidingsmuur, in het bijzonder een dubbele muur. De keuze van de juiste fundering, de uitvoering en de veiligheid zijn essentieel voor de stabiliteit van het gebouw en de voorkoming van schade aan buurpanden.

Bij het plaatsen van een scheidingsmuur is het belangrijk om rekening te houden met de funderingsdiepte, de belasting, de ondergrond en eventuele juridische aspecten. Met het juiste advies en de juiste technieken is het mogelijk om een duurzame en veilige fundering te bouwen die aan de eisen van de bouwpraktijk en de wettelijke voorschriften voldoet.

Bronnen

dubbele
muur