Fundering voor een gemetselde bloembak: een essentieel onderdeel van een stabiele constructie

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

De fundering van een gemetselde bloembak speelt een cruciale rol in de stabiliteit en levensduur van het geheel. Zowel voor professionals als voor DIY-enthousiastelingen is het belangrijk om de juiste aanpak te kiezen bij het aanleggen van deze fundering. Uit de informatie in de beschikbare bronnen blijkt dat de fundering niet alleen een ondersteunende functie heeft, maar ook bepalend is voor de vormgeving, de keuze van materialen en de eventuele verdere bewerking van het bloembak.

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de technische aspecten van het aanleggen van een fundering voor een gemetselde bloembak, met aandacht voor materiaalkeuze, constructieve aanpak, eventuele extra beschermingslagen en de rol van de ondergrond. Daarnaast worden ook praktische aandachtspunten en mogelijke uitdagingen besproken die ontstaan bij het uitvoeren van dergelijke projecten.

Wat is een gemetselde bloembak?

Een gemetselde bloembak is een bloembak die gemaakt wordt door betonblokken, natuursteen of andere vaste materialen met mortel of lijmspecie te metselen. In tegenstelling tot een los gestapelde bloembak, heeft een gemetselde constructie een hogere stabiliteit en is de vormgeving vrijer. Dit maakt het mogelijk om ook ingewikkeldere vormen of hoekige vormen te creëren.

De materialen die vaak worden gebruikt zijn:

Betonblokken (bijvoorbeeld 39x19x19 cm)
Stapelblokken van natuursteen
Authentieke bakstenen

Deze blokken kunnen met elkaar worden gemetseld of met opsluitbanden worden gestapeld, afhankelijk van de gewenste vorm en stabiliteit.

Aanleggen van de fundering

De fundering is het eerste en meest essentiële onderdeel van een gemetselde bloembak. Zonder een goed aangelegde fundering is de stabiliteit van de constructie in gevaar, ook al is het bloembak relatief klein.

1. Uitspitten van de basis

De fundering begint met het uitspitten van de basis, waarop de bloembak later komt te staan. De afmetingen van de fundering moeten afgestemd zijn op de afmetingen van de bloembak zelf. In het voorbeeld uit de bronnen wordt een bloembak van 4,05 m × 3,00 m vermeld, met een hoogte van maximaal 40 cm. De fundering moet daarom minstens even groot zijn als het voetvlak van de bloembak.

2. Kiezen voor het juiste ondergrondtype

De ondergrond speelt een belangrijke rol in de stabiliteit van de fundering. In de bronnen wordt melding gemaakt van een ondergrond van puur zand, wat technisch gezien een relatief losse en niet-ideale ondergrond is. In dergelijke gevallen is het aan te raden om een extra laag ophoogzand aan te brengen, zodat het gewicht van de constructie beter kan worden gedistribueerd.

3. Opsluitbanden of opsluitband

De fundering kan worden aangelegd met opsluitbanden of een opsluitband. In de praktijk is het aanleggen van opsluitbanden een veelgebruikte methode, vooral bij kleinere constructies zoals bloembakken. De opsluitbanden vormen een stevige basis waarop de blokken kunnen worden gemetseld of gestapeld.

Een alternatief is het aanleggen van een opsluitband. Dit is een betonnen band die onder de maaivorm wordt geplaatst. De breedte en diepte van deze opsluitband moeten worden afgestemd op de gewichtsbelasting van de constructie. Voor een bloembak van 40 cm hoog is een opsluitband van 15 cm breedte en 20 cm diepte meestal voldoende.

4. Metselen van de blokken

Na het aanleggen van de fundering kunnen de blokken worden gemetseld. De blokken kunnen in diverse vormgevingen worden opgestapeld, bijvoorbeeld in een blokjespatroon of met onderlinge verspringing. Het gebruik van mortel of lijmspecie is hierbij essentieel, omdat dit de blokken verankert en een stevige verbinding creeert.

Het is aan te raden om de blokken goed te mengen met mortel en eventueel op te slijpen zodat er geen ongelijke vlakken ontstaan. De metselaar of de DIY-enthusiast dient te letten op horizontale en verticale afwerking, zodat de bloembak een stevige en esthetische afwerking krijgt.

5. Uitharden en kitten van naden

Na het aanleggen van de bloembak is het belangrijk om de constructie minimaal twee weken te laten uitharden. Dit zorgt ervoor dat de mortel goed kan vastzetten en de blokken volledig verankerd raken in de fundering.

Vervolgens moeten de naden tussen de blokken worden dichtgekittet. Dit voorkomt dat water en grond doorheen de naden kunnen lopen en eventueel lekkage of erosie veroorzaken. Het kitten van de naden is ook een esthetische toevoeging, omdat het de bloembak een afgerond uiterlijk geeft.

Extra beschermingslagen

Naast de fundering en de metselaarwerken zijn er ook extra beschermingslagen die kunnen worden toegepast om de levensduur van de bloembak te verlengen. Deze zijn vooral relevant als de bloembak regelmatig met water en voedingsmiddelen voor planten wordt gevuld.

Bitumencoating

Een bitumencoating is een vaak gebruikte beschermingslaag voor de binnenkant van de bloembak. Deze coating voorkomt lekkage en zorgt voor extra waterdichtheid. De bitumencoating kan met een blokkwast worden aangebracht en moet droog worden gelaten voordat er planten worden geplaatst.

Anti-worteldoek

Naast de bitumencoating kan ook een anti-worteldoek worden aangebracht. Dit doek voorkomt dat wortels doorheen de naden of de beschermingslaag groeien en eventueel lekkage veroorzaken. Het anti-worteldoek wordt meestal bovenop de coating gelegd en moet goed worden afgewerkt zodat er geen ruimte is voor vocht.

Vormgeving en afwerking

Een van de voordelen van een gemetselde bloembak is dat de vormgeving vrij is. De DIY-enthusiast of de constructeur kan kiezen voor een klassieke rechthoekige vorm of voor een vrijer ontwerp met hoekige vormen. In de praktijk is het aan te raden om een ontwerp te kiezen dat past bij de omgeving en eventueel in lijn is met andere elementen in de tuin, zoals terrassen of borders.

Naast de vormgeving kan ook aandacht worden besteed aan de afwerking van de bloembak. De blokken kunnen gestuken of geschilderd worden, afhankelijk van de gewenste esthetiek. Ook is het mogelijk om eventuele naden te accentueren met een andere kleur of texturen om het bloembak extra benadrukken.

Aandachtspunten en mogelijke uitdagingen

Tijdens het aanleggen van een fundering en het metselen van een bloembak kunnen er een aantal uitdagingen ontstaan. Deze zijn onder andere gerelateerd aan de kwaliteit van de materialen, de stabiliteit van de ondergrond en de correcte uithardeperiode.

Kwaliteit van de materialen

De kwaliteit van de gebruikte materialen heeft een directe invloed op de stabiliteit en levensduur van de bloembak. Het is daarom belangrijk om betrouwbaar materiaal te kiezen, zoals betonblokken van goede kwaliteit. In de praktijk is het aan te raden om blokken uit een betrouwbare leverancier te kiezen, zoals Betondingen.

Stabiliteit van de ondergrond

De stabiliteit van de ondergrond speelt een cruciale rol in de constructie. In het voorbeeld uit de bronnen wordt melding gemaakt van een ondergrond van puur zand, wat technisch gezien een losse ondergrond is. In dergelijke gevallen is het aan te raden om extra stabilisatie te bieden, zoals een extra laag ophoogzand of een opsluitband.

Correcte uithardeperiode

De correcte uithardeperiode is essentieel voor de stabiliteit van de constructie. Het is aan te raden om de bloembak minstens twee weken te laten uitharden voordat er planten worden geplaatst. Dit zorgt ervoor dat de mortel of lijmspecie volledig kan vastzetten en de blokken goed verankerd raken in de fundering.

Conclusie

De fundering van een gemetselde bloembak is een essentieel onderdeel van de constructie. Zowel voor professionals als voor DIY-enthusiastelingen is het belangrijk om aandacht te besteden aan de kwaliteit van de fundering, de stabiliteit van de ondergrond en de correcte afwerking. Door de fundering goed aan te leggen en de blokken goed te metselen, is het mogelijk om een stevige en duurzame bloembak te creëren die functioneel is en esthetisch aantrekkelijk is.

Bij het aanleggen van een fundering voor een gemetselde bloembak dient rekening te worden gehouden met de afmetingen van de bloembak, de kwaliteit van de gebruikte materialen en de eventuele extra beschermingslagen. De uithardeperiode en het kitten van de naden zijn eveneens belangrijke stappen die niet mogen worden overgeslagen.

In het algemeen is het aan te raden om de fundering zorgvuldig aan te leggen, omdat dit een grote invloed heeft op de stabiliteit en levensduur van de bloembak. Door aandacht te besteden aan de technische details en de juiste aanpak te kiezen, is het mogelijk om een duurzame en functionele bloembak te creëren die jarenlang kan worden gebruikt.