Funderingen gieten in koude omstandigheden: Risico’s, maatregelen en alternatieven

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Het gieten van een fundering in koude omstandigheden of bij vriesweer kan grote gevolgen hebben voor de stabiliteit en duurzaamheid van een bouwconstructie. Traditionele funderingstechnieken zoals beton zijn kwetsbaar voor opvriezing, scheurvorming en verzakkingen wanneer niet voldoende voorzorgsmaatregelen genomen worden. In dit artikel worden de risico’s van het funderen bij vorst besproken, samen met mogelijke oplossingen zoals het gebruik van schroeffunderingen en het leggen van funderingen op voldoende diepte. Ook worden technische aspecten van het beton en de grondwerken in kaart gebracht, zodat zowel professionals als particulieren goed ingelicht zijn over de beste aanpak.

Funderen bij vorst: Risico’s en oorzaken

Bij het gieten van een fundering in koude omstandigheden of bij vriesweer is er een reëel risico op schade aan de bouwconstructie. Dit komt doordat water in het beton of in de grond rond de fundering kan bevriezen. Bij vriezen zet ijs uit, wat kan leiden tot scheurvorming in het beton. Ook kan de grond rond de fundering uitzetten, wat de fundering kan doen verzakken of de stabiliteit van het gehele bouwwerk kan ondermijnen.

Een betonnen fundering die kort na het storten in vriesweer belandt, kan inderdaad beschadigd raken. Het water in het beton kan bevriezen voordat het beton volledig heeft uitgehard. Hierdoor kunnen microscheuren ontstaan, die op de lange termijn leiden tot grotere schade. Bovendien kan het water dat zich onder of rond de fundering bevindt, door het bevriezen en uitzetten, directe druk uitoefenen op de fundering, wat leidt tot structurele problemen.

De risico’s zijn vooral groot in zandige of leemige grondsoorten, waarin water gemakkelijker kan stromen en bevriezen. In dergelijke omstandigheden is het dus essentieel om voorzorgsmaatregelen te nemen om schade te voorkomen.

De vorstgrens: De kritieke diepte voor funderingen

Om schade door vorst te voorkomen, is het belangrijk om de fundering op een diepte aan te leggen die buiten de invloed van de vorstgrens ligt. De vorstgrens is de diepte in de grond tot waar de bodem kan bevriezen bij koude temperaturen. Deze diepte hangt af van factoren zoals het klimaat, de bodemsoort en het grondwatergehalte. In Nederland ligt de vorstgrens meestal tussen de 60 en 80 cm onder het maaiveld, maar bij extreme kou kan deze diepte oplopen tot meer dan een meter.

Om schade door vorst te voorkomen, moet een traditionele fundering dus minstens 80 cm diep worden gelegd. In sommige regio’s, zoals het oosten van Nederland, kan een diepte van 1 meter of meer nodig zijn. De fundering moet hierdoor buiten de bereik van de vorstgrens blijven, zodat de grond rondom de fundering niet kan bevriezen en uitzetten.

Bij het leggen van een traditionele fundering zoals een strokenfundering of plaatfundering is het dus essentieel om te rekenen met de vorstgrens. In de meeste gevallen betekent dit dat er eerst een diepe sleuf of plaat moet worden gegraven, wat extra voorbereidend werk met zich meebrengt. Dit kost tijd en geld, maar is nodig om schade op lange termijn te voorkomen.

Voorzorgsmaatregelen bij het gieten van een fundering bij vorst

Bij het gieten van een fundering in koude omstandigheden zijn er verschillende maatregelen die genomen kunnen worden om schade door vorst te voorkomen. Deze maatregelen zijn afhankelijk van de omstandigheden op het bouwterrein, de gebruikte materialen en de verwachte temperatuur.

1. Verwijdering van vorstgevoelige grondlagen

Een veelgebruikte methode is het verwijderen van de bovenste, vorstgevoelige grondlagen en het vervangen ervan door een drainagelaag. Deze laag bestaat vaak uit grind met een maat van 16/32 mm, wat het water goed kan doorlaten. Hierdoor kan water niet blijven verzamelen onder de fundering, wat het risico op verzakkingen verder vermindert.

2. Isolatie en vorstisolatie

Een andere maatregel is het aanleggen van een isolatielaag onder de fundering. Deze laag zorgt ervoor dat de grond onder de fundering niet direct in aanraking komt met de koude lucht of vorst. Hierdoor wordt het risico op opvriezing van de grond en uitzetting verkleind.

3. Voorzichtig werken met beton

Bij het gieten van een fundering in koude omstandigheden is het belangrijk om het beton correct te behandelen. Het beton moet voldoende tijd hebben om te harden en mag niet te snel uitdrogen of bevriezen. Dit kan bereikt worden door het beton nat te houden met behulp van folie of nabehandelingsproducten. Ook kan het beton met een lichte regen worden geïrrigeerd, wat gunstig is voor de uitdijing.

4. Gebruik van schroeffunderingen

Een alternatief voor traditionele funderingen is het gebruik van schroeffunderingen. Deze funderingstechniek is minder gevoelig voor vorst en vereist minder voorbereidend grondwerk. Schroeffunderingen worden mechanisch in de grond gedraaid tot de juiste diepte, die vaak dieper ligt dan de vorstgrens. Hierdoor blijft de fundering volledig buiten de invloed van vorst en wordt er geen extra voorzorgsmaatregel nodig. Schroeffunderingen zijn dus een slimme oplossing voor het funderen in koude omstandigheden of bij vriesweer.

Schroeffunderingen: Een moderne en betrouwbare oplossing

Schroeffunderingen zijn een modern alternatief voor traditionele funderingen en zijn bijzonder geschikt voor het funderen in koude omstandigheden of bij vriesweer. Deze funderingstechniek is minder gevoelig voor opvriezing, waterinfiltratie en scheurvorming. Het komt doordat de schroefpalen direct dieper worden gelegd dan de vorstgrens, waardoor de fundering volledig buiten de invloed van vorst blijft.

Een voordeel van schroeffunderingen is dat er minder grondwerk nodig is. In plaats van een brede funderingssleuf te graven, worden de schroefpalen met een machine in de grond gedraaid. Hierdoor is er geen behoefte aan een vorstrand, wat bij traditionele funderingen vaak nodig is. Een vorstrand is een betonnen strook rondom de fundering die ervoor zorgt dat de grond onder de fundering niet direct in aanraking komt met de koude lucht of vorst.

Schroeffunderingen zijn ook sneller in te zetten en zijn geschikt voor verschillende grondsoorten, zelfs wanneer er op het moment van plaatsen sprake is van vorst. Dit maakt deze funderingstechniek een betrouwbare keuze voor bouwprojecten in koude omstandigheden.

Funderingen gieten bij vriesweer: Samenvatting van aanbevelingen

Bij het gieten van een fundering in koude omstandigheden of bij vriesweer zijn er verschillende maatregelen die genomen kunnen worden om schade te voorkomen. De belangrijkste aanbevelingen zijn:

Leg de fundering op een diepte die buiten de vorstgrens ligt. In Nederland is dit meestal tussen de 60 en 80 cm, afhankelijk van de bodemsoort en het klimaat.
Verwijder de vorstgevoelige grondlagen en vervang deze met een drainagelaag of isolatielaag.
Werk voorzichtig met het beton en zorg dat het voldoende tijd heeft om te harden.
Bescherm het beton tegen te snelle uitdroging of bevriezen door het nat te houden of te dekken met folie.
Overweeg het gebruik van schroeffunderingen als alternatief voor traditionele funderingen. Deze zijn minder gevoelig voor vorst en vereisen minder voorbereidend grondwerk.

Door deze maatregelen te nemen, kan de stabiliteit en duurzaamheid van de fundering en het gehele bouwwerk worden gewaarborgd. Het is essentieel om rekening te houden met de specifieke omstandigheden op het bouwterrein en de juiste maatregelen te nemen op basis daarvan.

Conclusie

Het gieten van een fundering in koude omstandigheden of bij vriesweer vereist extra voorzorgsmaatregelen om schade aan de bouwconstructie te voorkomen. Traditionele funderingen zoals beton zijn kwetsbaar voor opvriezing, scheurvorming en verzakkingen wanneer de fundering niet voldoende diep wordt gelegd of niet correct wordt bescherm. Het is daarom essentieel om de fundering op een diepte aan te leggen die buiten de vorstgrens ligt en extra voorzorgsmaatregelen zoals drainagelagen of isolatie te nemen.

Alternatieve funderingstechnieken zoals schroeffunderingen zijn een slimme oplossing voor het funderen in koude omstandigheden. Deze funderingen zijn minder gevoelig voor vorst en vereisen minder voorbereidend grondwerk. Hierdoor is het een betrouwbare keuze voor bouwprojecten in koude omstandigheden.

Bij het funderen in koude omstandigheden is het belangrijk om rekening te houden met de specifieke omstandigheden op het bouwterrein en de juiste maatregelen te nemen op basis daarvan. Door dit te doen, kan de stabiliteit en duurzaamheid van de fundering en het gehele bouwwerk worden gewaarborgd.