Fundering gieten versus metselen: een overzicht van technieken, toepassingen en voordelen

Bij het bouwen of herstellen van een woning of constructie speelt de keuze van de fundering een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en kosten van het project. In de bouwsector worden twee hoofdmethoden gebruikt: het gieten van een fundering met beton en het metselen van een fundering met bakstenen of betonblokken. Beide methoden hebben hun eigen voordelen en nadelen, die afhankelijk zijn van factoren zoals de grondtype, de belasting van het gebouw, het klimaat en het budget.

In dit artikel worden de technieken van het gieten en het metselen van funderingen besproken, inclusief de stappen, materialen en toepassingsgebieden. Ook worden de voordelen en nadelen vergeleken, zodat een duidelijk beeld ontstaat van de keuzes die een bouwer of bouwprofessional kan maken.

Fundering gieten: een duurzame en betrouwbare keuze

Het gieten van een fundering met beton is een veelgebruikte techniek, vooral voor grotere projecten of in zware bouwsituaties. Beton is een sterk materiaal dat goed bestand is tegen vocht, vorst en druk. Een gegoten fundering bestaat doorgaans uit een betonplaat of strookfundering die op de draagkrachtige grond wordt geplaatst.

Techniek en stappenplan

Het gieten van een fundering begint met het uitgraven van een gat dat dieper ligt dan de vorstgrens. De vorstgrens is de diepte waarop de grond in winter niet bevriest en bedraagt in Nederland meestal rond de 60 cm. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de fundering door bevroren grond wordt omhoog gedrukt, wat leidt tot scheuren of ongelijkmatige zetting.

Nadat het gat is uitgegraven, wordt bekisting aangebracht en wordt de fundering voorzien van bewapening. Vervolgens wordt het beton gestort en goed gecomprimeerd. Deze methode zorgt voor een homogene, betrouwbare ondergrond die goed bestand is tegen de belasting van het gebouw.

Voordelen van het gieten

• Duurzaamheid: Beton is een sterk en duurzaam materiaal dat weinig onderhoud vereist.
• Precisie: De fundering is homogeen en heeft geen aansluitingen, wat vocht- en lekkagerisico’s vermindert.
• Voorzien in isolatie: Beton is makkelijker te voorzien van isolatie en dampsluiting, wat gunstig is voor de thermische efficiëntie van een kelder of gebouw.
• Lange levensduur: Een goed gegoten fundering kan eenvoudig tientallen jaren meegaan zonder aanzienlijke slijtage.

Nadelen van het gieten

• Kosten: Het gieten van een fundering is vaak duurder dan het metselen, vooral bij kleinere projecten. Het beton, de bekisting en het onderhoud van het gegraven gat zijn kostenposten.
• Tijd: Het gieten vereist meerdere stappen en de opdroogtijd van het beton bepaalt de voortgang van het project.
• Flexibiliteit: Het gieten is minder geschikt voor projecten waarbij aansluiting met bestaande funderingen nodig is of waarbij snelheid en flexibiliteit belangrijk zijn.

Fundering metselen: een flexibele en economische oplossing

Het metselen van een fundering is een traditionele methode die vooral wordt toegepast bij kleinschalige projecten of bij het uitgraven van een kelder in bestaande woningen. Het metselen bestaat uit het opbouwen van een muur van bakstenen of betonblokken, waarna een cementlaag of een speciale coating wordt aangebracht om waterdichtheid te waarborgen.

Techniek en stappenplan

Het metselen start met het uitgraven van een gat, net als bij het gieten. De muren worden daarna opgebouwd met bakstenen of blokken, waarbij aandacht wordt besteed aan het vullen van de voegen met cement. Vervolgens wordt een cementlaag of een dampdichte laag aangebracht om vochtproblemen te voorkomen.

Deze methode is vaak sneller uit te voeren dan het gieten, vooral bij kleinere projecten. Het is ook flexibel, wat het geschikt maakt voor situaties waarin de fundering moet worden aangepast aan bestaande constructies.

Voordelen van het metselen

• Kosten: Het metselen is vaak goedkoper dan het gieten, omdat het materiaal en de techniek minder complex zijn.
• Flexibiliteit: Het metselen is geschikt voor projecten waarbij aansluiting met bestaande funderingen nodig is of waarbij snelheid belangrijk is.
• Snelle uitvoering: Omdat het metselen niet zoveel tijd kost als het gieten, is het vaak een betere keuze bij tijdsgebrek.
• Makkelijke toegang tot ondergrondse ruimtes: Een gemetselde fundering biedt vaak eenvoudig toegang tot de ondergrond, wat handig is bij het uitvoeren van onderhoud of het leggen van leidingen.

Nadelen van het metselen

• Voorzichtigheid nodig bij vocht: Een gemetselde fundering is gevoeliger voor vochtproblemen dan een gegoten fundering. De aansluitingen tussen de muren kunnen lekken, wat leidt tot vocht- en schimmelvorming.
• Minder duurzaam: Bakstenen en blokken zijn minder bestand tegen extreme belasting dan beton.
• Minder geschikt voor zware constructies: Het metselen is niet de eerste keuze voor zware of hoge gebouwen, waar de stabiliteit van een fundering extra belangrijk is.

Combinatie van gieten en metselen: een optimale aanpak

In sommige gevallen wordt een combinatie van gieten en metselen gekozen. Dit is een strategie die vooral voorkomt bij het bouwen van een kelder of een constructie waarbij zowel stabiliteit als kostenefficiëntie belangrijk zijn.

Een typisch voorbeeld is wanneer de buitenmuren van de kelder worden gemetseld, terwijl de vloer wordt gegoten. Deze aanpak biedt de voordelen van beide methoden: de gemetselde muren zijn goedkoper en snel uit te voeren, terwijl de gegoten vloer extra stabiliteit en minder vochtproblemen garandeert.

Een andere toepassing is het metselen van kleinere delen van de fundering en het gieten van de belangrijkste onderdelen. Dit is een geschikte oplossing voor projecten waarbij de fundering moet worden uitgevoerd in een bestaand pand of waarbij beperkte middelen beschikbaar zijn.

De combinatie methode is ook geschikt voor situaties waarin de grond niet stabiel genoeg is om een volledige fundering van beton te storten. In dergelijke gevallen kan het metselen worden gebruikt voor de muren en het gieten voor de fundering onder de muren, wat extra stabiliteit biedt.

Technische aandachtspunten bij fundering gieten en metselen

Bij het kiezen tussen gieten en metselen zijn er een aantal technische aandachtspunten die moeten worden meegenomen.

1. Grondtype en bodemonderzoek

Het grondtype bepaalt vaak de keuze van de fundering. Bijvoorbeeld:

• Bij zware klei- of veengrond is een fundering op staal of paal vaak beter, omdat de grond niet voldoende draagkracht heeft.
• Bij droge en stabiele grond is een gegoten fundering of een gemetselde fundering meestal voldoende.
• Een grondonderzoek is vaak noodzakelijk om de draagkracht en stabiliteit van de ondergrond te bepalen.

2. Aanlegniveau en vorstvrije diepte

De fundering moet op een vorstvrije diepte worden geplaatst, wat in Nederland meestal tussen 60 cm en 1,5 m ligt. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de fundering door bevroren grond wordt omhoog gedrukt of dat de grond zakt bij het ontdooien.

3. Belasting van het gebouw

De belasting van het gebouw bepaalt de dikte en stabiliteit van de fundering. Zware of hoge gebouwen vereisen meestal een gegoten fundering, terwijl lichte of kleine constructies voldoende staan op een gemetselde fundering.

4. Grondwaterstand en vochtproblemen

De grondwaterstand beïnvloedt de keuze van de fundering. Een hoge grondwaterstand verhoogt het risico op vochtproblemen, wat extra maatregelen zoals dampdichte laag of drainage vereist.

Conclusie

De keuze tussen het gieten en het metselen van een fundering hangt af van verschillende factoren, waaronder het grondtype, de belasting van het gebouw, de budgettaire mogelijkheden en de wensen van de bouwer. Het gieten van een fundering is een duurzame en betrouwbare oplossing, vooral voor grotere projecten of in zware bouwscenario’s. Het metselen is daarentegen een flexibele en economische methode, vooral geschikt voor kleinere projecten of in situaties waarbij snelheid belangrijk is.

In sommige gevallen is een combinatie van beide methoden de beste keuze, wat de voordelen van beide technieken combineert. Ongeacht de keuze, is het belangrijk om aandacht te besteden aan technische aandachtspunten zoals grondtype, vorstvrije diepte, belasting en vochtproblemen.

Zowel gieten als metselen zijn bewezen technieken in de bouwsector, die elk hun eigen toepassingsgebieden en voordelen hebben. Door goed te informeren en eventueel advies in te winnen bij een bouwprofessional of funderingsdeskundige, kan de juiste keuze worden gemaakt die voldoet aan de eisen van het project.

Bronnen

1. Kelder gieten of metselen: wat is het beste?
2. Zo metsel je een penant-pilaar met paalafdekker
3. Fundering
4. Een stevige constructie zonder moeilijke fundering
5. Stappenplan funderingsherstel