De juiste diepte van een fundering bepalen: een essentieel onderdeel van elk bouwproject

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Bij elk bouwproject, of het nu gaat om een woning, bedrijfshal of industriële constructie, is de fundering de basis van de constructie. Een goed uitgevoerde fundering zorgt ervoor dat het gebouw stabiel staat, niet verzakt en veilig blijft. De diepte waarop een fundering moet worden gelegd, is echter afhankelijk van meerdere factoren, zoals de ondergrond, de belasting die op de fundering komt te staan, en de klimaatomstandigheden in de regio. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de principes achter het bepalen van de juiste funderingsdiepte en de verschillende methoden die gebruikt kunnen worden om deze te realiseren.

Factoren die bepalen hoe diep een fundering moet worden uitgegraven

De diepte van een fundering hangt af van meerdere variabelen, die samen bepalen op welke diepte een stevige basis voor het gebouw kan worden gecreëerd. Deze factoren zijn onder andere:

De vorstvrije diepte: De diepte waarop de grond niet meer bevriest.
De grondsoort: Zand, klei of leem hebben een verschillende draagkracht.
De belasting van het gebouw: Hoe zwaar het gebouw is, beïnvloedt de benodigde stevigheid van de fundering.
De aanwezigheid van grondwater: Dit bepaalt of extra maatregelen nodig zijn.

In Nederland ligt de vorstvrije diepte meestal tussen de 60 en 100 cm, afhankelijk van de regio. Voor een standaard woning is een funderingsdiepte tussen 0,8 en 1,5 meter typisch. In sommige gevallen, zoals bij zware gebouwen of bij een slechte ondergrond, kan een diepere fundering nodig zijn.

De vorstvrije diepte

De vorstvrije diepte is de diepte tot waar de grond in de winter niet meer bevriest. Deze waarde varieert per land en per regio. In België ligt de vorstvrije diepte meestal rond de 80 tot 100 cm, afhankelijk van de regio. Voor Nederland is dit meestal ongeveer 60 cm tot 80 cm.

Een fundering moet altijd onder deze diepte worden aangelegd om te voorkomen dat de grond rond de fundering opzwelt bij vorst, wat kan leiden tot scheuren in muren of vloeren. Het is daarom belangrijk om bij het uitgraven van de fundering rekening te houden met de verwachte wintertemperaturen en de specifieke bodemkenmerken van de locatie.

Invloed van grondsoort op funderingsdiepte

De grondsoort speelt een cruciale rol bij het bepalen van de funderingsdiepte. In Nederland is de dragende grondlaag vaak bestaande uit zand, die sterk genoeg is om een constructie te dragen. De diepte waarop deze dragende laag ligt, varieert per regio. In het oosten van het land ligt de dragende grondlaag meestal dicht bij het oppervlak, terwijl in het westen de dragende laag vaak dieper zit.

Het type grond heeft invloed op de nodige diepte van de fundering. Zand is bijvoorbeeld een veelbelovende grondsoort met goede draagkracht, terwijl klei en leem minder stevig zijn en daardoor vaak extra ondersteuning nodig hebben. In regio’s met een hoge grondwaterstand of zachte grond moet de fundering vaak dieper worden uitgegraven.

Belasting van het gebouw

De belasting die op de fundering komt te staan is een andere belangrijke factor. Hoe zwaar het gebouw is, beïnvloedt de benodigde stevigheid van de fundering. Voor zware constructies, zoals vrijstaande woningen of gebouwen met meerdere verdiepingen, kan een diepere fundering nodig zijn om het gewicht van het gebouw adequate ondersteuning te bieden.

Aanwezigheid van grondwater

De aanwezigheid van grondwater bepaalt of extra maatregelen nodig zijn. De funderingsfundering moet onder het grondwaterpeil worden gelegd. Anders, wanneer de grond opzwelt door bevriezing, kan de fundering instorten. Tegelijkertijd kan de oneffenheid van de zwelling van de grond in verschillende delen van de site een scheeftrekking van het kussen veroorzaken, wat leidt tot scheuren en uiteindelijk tot vernietiging.

Typen funderingen en hun invloed op de diepte

Er zijn verschillende soorten funderingen die afhankelijk van de omstandigheden worden gebruikt. Een veelvoorkomende fundering is de fundering op staal, waarbij de fundering direct op een draagkrachtige ondergrond wordt geplaatst. Deze methode wordt vaak toegepast in situaties waar de grond dicht bij het oppervlak voldoende draagkracht biedt. Bij een fundering op staal wordt meestal een diepte van ongeveer één meter aangehouden, maar dit kan variëren afhankelijk van de specifieke kenmerken van de bouwlocatie.

Diep leggen van funderingen

Volgens bouwvoorschriften moet de zool van een fundering 15-20 cm onder het vriesniveau voor de grond worden begraven om de krachten van de vorst te weerstaan. Wanneer aan deze voorwaarde is voldaan, wordt de fundering "diep" of "begraven" genoemd.

Met een vriesdiepte van meer dan 2 meter hebben grondwerken een zeer groot volume, is het materiaalverbruik ook hoog en is de prijs erg hoog. In dit geval worden andere soorten funderingen overwogen - stapel of stapel-grillage, evenals de mogelijkheid om boven het standaard vriespunt te leggen. Maar dit is alleen mogelijk in de aanwezigheid van bodems met een normaal draagvermogen, verplichte isolatie van de kelder en fundering, evenals bij het installeren van een geïsoleerd blinde ruimte. In dit geval neemt de diepte van de plaatsing verschillende keren af en is meestal minder dan een meter.

Ondiep of niet begraven funderingen

Ondiepe of niet-begraven funderingen zijn een alternatieve optie wanneer het niet nodig is om de fundering onder het vriesniveau te begraven. Dit is meestal het geval bij lichte constructies of in regio’s waar het klimaat zodanig is dat de grond nauwelijks of helemaal niet bevriest. Ondiepe funderingen vereisen echter extra maatregelen, zoals het isoleren van de fundering en het aanbrengen van een geïsoleerde blinde ruimte, om te voorkomen dat de fundering in het voorjaar of bij regenwater instabiliteit ontstaat.

Belang van een goed uitgegraven fundering

Een fundering fungeert als de basis van elk gebouw. Het zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw gelijkmatig wordt verdeeld over de ondergrond, waardoor het risico op scheuren of verzakkingen wordt geminimaliseerd. Een fundering moet daarom altijd op vaste, droge grond worden geplaatst en voldoen aan de bouwvoorschriften. De diepte van de fundering speelt hierbij een cruciale rol, omdat onvoldoende diepte kan leiden tot schade door vorst, grondwater of instabiele bodem.

De diepte van de fundering wordt niet willekeurig gekozen; er komt veel planning en expertise bij kijken om ervoor te zorgen dat de woning stabiel en duurzaam is. Funderingen vormen immers de basis waarop het hele gebouw rust, en de juiste diepte garandeert dat de constructie bestand is tegen de krachten die op het gebouw inwerken, zoals het gewicht van de muren en het dak, evenals omgevingsfactoren zoals wind en neerslag.

Conclusie

De diepte van een fundering is een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Het bepalen van de juiste diepte vereist een grondige kennis van de ondergrond, de belasting van het gebouw en de klimaatomstandigheden in de regio. Door rekening te houden met factoren zoals de vorstvrije diepte, de grondsoort, de belasting van het gebouw en de aanwezigheid van grondwater, kan een stevige en duurzame fundering worden gerealiseerd die het gebouw gedurende jaren steunt.

Het kiezen van de juiste type fundering – of het nu gaat om een diep of ondiep gelegen fundering – hangt af van de specifieke omstandigheden op de bouwlocatie. In sommige gevallen is een fundering op palen nodig om een stabiele basis te garanderen, terwijl in andere situaties een fundering op zand voldoende is. Het is daarom belangrijk dat funderingswerken altijd uitgevoerd worden door ervaren professionals die weten hoe ze de juiste diepte en methode kunnen kiezen.

Bronnen

huis
diepte