Fundering van een huis: soorten, herkenning van problemen en keuzes bij bouw of renovatie

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

De fundering van een huis is de basis waarop de gehele constructie rust. Ze speelt een cruciale rol in de stabiliteit, veiligheid en duurzaamheid van een woning. Een goed ontworpen en uitgevoerde fundering zorgt ervoor dat het huis gelijkmatig gedragen wordt door de ondergrond, zodat er geen scheuren ontstaan, vloeren niet verzakken en de structuur niet instort. Daarom is het voor iedereen die betrokken is bij bouw of renovatie belangrijk om te weten welk type fundering er gebruikt wordt en wat de risico’s, toepassingen en herkenbare symptomen zijn van funderingsproblemen.

In dit artikel bespreken we de verschillende soorten funderingen die in Nederland worden gebruikt, de invloed van de ondergrond en klimaatverandering, en hoe funderingsproblemen zich kunnen openbaren. Ook geven we richtlijnen voor het kiezen van de juiste fundering bij bouwprojecten of renovaties.

Wat is een fundering?

Een fundering is het onderdeel van een bouwconstructie dat het gewicht van het gebouw overbrengt op de ondergrond. Het zorgt ervoor dat het huis stabiel blijft en niet verzakt, scheefzakt of scheuren vertoont. De fundering moet zorgen dat belastingen zoals het gewicht van het gebouw, meubilair en externe krachten zoals wind of aardbevingen, gelijkmatig worden verdeeld. Daarnaast voorkomt een goede fundering vocht vanuit de grond, wat schade aan het bouwwerk kan veroorzaken.

Soorten funderingen

Er zijn verschillende soorten funderingen die in Nederland worden ingezet. De keuze van het type fundering hangt af van meerdere factoren, zoals de ondergrond, het gewicht van de constructie, de bouwperiode en de lokale bouwvoorschriften. De belangrijkste typen funderingen zijn:

1. Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit langwerpige stroken van gewapend beton die onder de dragende muren van het huis worden geplaatst. Dit type fundering wordt vaak gebruikt in gebieden waar de bodem voldoende draagkracht heeft om het gewicht van het huis te dragen.

Voordelen van een strookfundering: - Relatief eenvoudig en goedkoop aan te leggen. - Ideaal voor stabiele, draagkrachtige grond. - Wordt vaak gebruikt bij nieuwbouwprojecten.

Nadelen van een strookfundering: - Minder geschikt voor gebieden met slappe of wisselende ondergrond. - Risico op verzakkingen bij veranderingen in de bodem.

2. Fundering op staal

Een fundering op staal betekent dat het huis direct op een zand- of kleilaag staat, zonder gebruik van houten of stalen palen. Dit type fundering is vooral gebruikelijk in gebieden met relatief harde ondergrond.

Toepassing van fundering op staal: - Wordt vaak toegepast bij woningen in dorpen of steden met een stabiele ondergrond. - Voordelig en eenvoudig uit te voeren.

Risico’s van fundering op staal: - Bij bodemdaling, inklinking van de ondergrond of langdurige droogte kan de draagkracht van de bodem afnemen. - Hierdoor kan de fundering verzakken, wat leidt tot scheuren in muren of verzakkingen van vloeren.

3. Fundering op palen

Een fundering op palen bestaat uit houten of stalen palen die diep in de grond worden geheven, waar de bodem voldoende draagkracht heeft. Deze fundering wordt vaak gebruikt in gebieden met onstabiele of weinig draagkrachtige bodem.

Toepassing van fundering op palen: - Vooral gebruikelijk in oude steden zoals Amsterdam en Rotterdam. - Vaak gebruikt in huizen uit vroegere bouwperioden.

Risico’s van fundering op palen: - Houten palen kunnen bederven of rotten, wat leidt tot ondergrondse verzakkingen. - Klimaatverandering (droogte, bodemdaling) verergert funderingsproblemen. - Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) schat dat ongeveer een half miljoen huizen in Nederland funderingsproblemen hebben of kunnen krijgen.

4. Kolomfundering

Een kolomfundering bestaat uit afzonderlijke kolommen of paaltjes die onder de kolommen van het gebouw worden geplaatst. Deze fundering wordt vaak gebruikt bij gewichtsverdeling in gebouwen met kolommen of bij het uitbreiden van bestaande woningen.

Toepassing van kolomfundering: - Ideaal voor gebouwen met een losse structuur. - Vaak te combineren met bestaande funderingen bij uitbreidingen.

Nadelen van kolomfundering: - Moet nauwkeurig worden uitgevoerd om gelijkmatige drukverdeling te garanderen. - Risico op ongelijke verzakkingen als de ondergrond ongelijk verdeeld is.

5. Plaatfundering

Een plaatfundering is een massieve betonnen plaat die onder het gehele gebouw ligt. Deze fundering zorgt voor extra stabiliteit en is geschikt voor zachte of wisselende ondergrond.

Toepassing van plaatfundering: - Vaak gebruikt bij nieuwbouwprojecten in zand- of kleibodems. - Gebruik bij woningen op moeilijk ondergrond (bijvoorbeeld veen of zand).

Voordelen van plaatfundering: - Extra stabiliteit door het verdelen van het gewicht over een groter oppervlak. - Minder gevoelig voor bodemveranderingen.

Nadelen van plaatfundering: - Duurder en complexer dan een strookfundering. - Vereist meerdere materialen en arbeidsuren.

Funderingsproblemen: herkenning en risico’s

Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren. De meest voorkomende symptomen zijn:

Scheuren in de muren: Dit is vaak een teken dat de fundering ongelijkmatig is verzakt.
Verzakte vloeren: Vooral op houten vloeren is dit goed te zien.
Klemmende deuren en ramen: De constructie is veranderd, wat leidt tot afwijkingen.
Scheefzakking van het gebouw: Dit is een ernstig teken van funderingsproblemen en vereist directe interventie.

De oorzaak van funderingsproblemen kan variëren, maar vaak gaat het om veranderingen in de ondergrond, bederf van houten palen of invloeden van klimaatverandering. Droogte en bodemdaling verergen funderingsproblemen, vooral in stedelijke gebieden met oude paalfunderingen.

Hoe kies je de juiste fundering?

Het kiezen van de juiste fundering is afhankelijk van meerdere factoren:

Ondergrond: Een bodemspecialist of bouwadviseur kan metingen doen om de draagkracht en stabiliteit van de ondergrond vast te stellen.
Gewicht van het gebouw: Een zwaardere constructie vereist een sterkere fundering.
Bouwperiode: Oude huizen hebben vaak andere funderingstypen dan nieuwbouw.
Lokale bouwvoorschriften: De gemeente stelt vaak eisen aan de fundering van nieuwe woningen.

Bij renovaties of uitbreidingen is het belangrijk om te weten welk type fundering het huidige huis heeft. Dit kan vaak worden opgevraagd bij de gemeente of via een postcodecheck.

Klimaatverandering en funderingsproblemen

Klimaatverandering heeft een directe invloed op funderingsproblemen. Langdurige droogte kan de bodem uitdrogen, wat leidt tot bodemdaling en vermindering van de draagkracht. Ook verhoogde regenval kan leiden tot veranderingen in de ondergrond. Dit betekent dat funderingsproblemen in de toekomst waarschijnlijk frequenter zullen voorkomen, vooral in stedelijke gebieden met oude paalfunderingen.

Conclusie

De fundering van een huis is een essentieel onderdeel van de bouwconstructie. Het zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld en dat het huis stabiel blijft. Het kiezen van het juiste type fundering is van groot belang voor de duurzaamheid en veiligheid van een woning. Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren, zoals scheuren in de muren of verzakte vloeren. Het herkennen van deze problemen is essentieel om schade te voorkomen of op tijd te herstellen.

Bij bouwprojecten, renovaties of uitbreidingen is het belangrijk om te weten welk type fundering wordt gebruikt en of deze geschikt is voor de huidige en toekomstige omstandigheden. Klimaatverandering verergert funderingsproblemen, wat betekent dat het verstandig is om vooraf te investeren in een sterkere en duurzamere fundering.

Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen of een postcodecheck uitvoeren om het type fundering van hun woning te achterhalen. Dit helpt bij het beoordelen van eventuele risico’s en het nemen van nodige maatregelen.

Bronnen

huis