Funderingsproblemen in Haarlem: aanpak, subsidie en herstelmethoden

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Funderingsproblemen zijn in de stad Haarlem een bekende en al jaren aanhoudende kwestie. In verschillende wijken zijn er woningen waarvan de fundering in slechte staat is, wat leidt tot schaduwen als scheuren in muren, problemen rond kozijnen en in sommige gevallen zelfs schimmelaanval op funderingspalen. De gemeente Haarlem heeft dit probleem serieus genomen en diverse initiatieven genomen om woningeigenaren te ondersteunen bij funderingsonderzoek en herstel. Deze artikelen behandelt de huidige situatie, de beschikbare maatregelen en de technische oplossingen die worden ingezet.

Situatie en oorzaak van funderingsproblemen

In een aantal wijken van Haarlem, zoals het Rozenprieel en de Archipelbuurt, zijn er tal van woningen waarvan de fundering niet optimaal functioneert. In het Rozenprieel zijn bijvoorbeeld funderingsproblemen geconstateerd in 339 woningen, waarvan een deel in bezit is van de woningcorporatie Ymere en een ander deel in particuliere bezit. Ook in andere delen van de stad worden vergelijkbare problemen vastgesteld.

De oorzaak van funderingsproblemen in Haarlem ligt vaak in de historie van de gebouwen. Vele huizen zijn op grenenhouten palen gefundeerd, die gevoelig zijn voor schimmelaanval. Dit heeft geleid tot een landelijke aandacht voor schimmelaantasting van funderingspalen, waarin Haarlem een van de probleemgebieden is. De combinatie van verouderde funderingsmaterialen en de huidige klimatologische en grondwateromstandigheden kan hierbij een rol spelen.

Aanpak door de gemeente Haarlem

De gemeente Haarlem heeft een georganiseerde aanpak ontwikkeld voor woningeigenaren die funderingsproblemen vermoeden of al vastgesteld hebben. Deze aanpak is gebaseerd op een samenwerking met het KCAF (Kenniscentrum Aanpassing Fundering), een expert op het gebied van funderingsherstel.

Funderingsloket en digitaal platform

Sinds 2018 is het funderingsloket in gebruik, waarbij woningeigenaren terecht kunnen voor vragen en advies. Het loket biedt een digitale aanvraagmogelijkheid en bevat ook een funderingskaart, waarop informatie staat over het type fundering en de vermoedelijke staat ervan. Deze kaart is opgesteld aan de hand van archiefonderzoek en visuele inspecties.

De gemeente zorgt ook voor een wekelijks inloopspreekuur, waarbij eigenaren persoonlijk begeleiding kunnen krijgen. Dit spreekuur wordt bevoegd beheerd door het KCAF.

Informatieavonden en thema-avonden

In 2017 en 2018 zijn er voor particuliere eigenaren in het Rozenprieel informatieavonden georganiseerd. Deze geven woningeigenaren inzicht in de aard van funderingsproblemen en de beschikbare oplossingen. In 2019 zijn deze avonden uitgebreid met thema-avonden, waarbij specifieke kwesties worden besproken.

Funderingsonderzoek en subsidie

De gemeente ondersteunt woningeigenaren met funderingsproblemen via een subsidie. Deze subsidie is bedoeld voor het uitvoeren van onderzoek naar eventuele funderingsproblematiek. De subsidie is bedoeld om de kosten van dit onderzoek gedeeltelijk te dekken.

Toch is het gebruik van de subsidie nog beperkt. De gemeente meldt dat in 2018 35 vragen kwamen via het funderingsloket, in 2020 dit aantal al 352 was, en dat in 2024 het aantal op basis van de trend naar verwachting zal stijgen tot circa 800. Een van de redenen waarom de subsidie niet vaker wordt aangevraagd, is dat soms al voldoende informatie beschikbaar is via het funderingsloket, waardoor onderzoek niet nodig blijkt.

Verloop en regeling

De huidige subsidieregeling is vanaf 2017 tot en met 2022 geldig. Tijdens deze periode kunnen particuliere eigenaren gebruikmaken van de subsidies om funderingsonderzoek te laten uitvoeren.

Daarnaast zijn woningeigenaren in Haarlem ook in aanmerking gekomen voor maatwerkleningen via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Deze leningen zijn gericht op het financieren van duurzame oplossingen voor funderingsproblemen.

Funderingsherstel: technieken en praktijkvoorbeelden

Wanneer funderingsproblemen zijn vastgesteld, is er behoefte aan herstelmaatregelen. De gemeente Haarlem werkt hierbij samen met experts als Revac Specialistische Technieken BV en Brouwer & Kok, die gespecialiseerd zijn in funderingsherstel.

Sobu-palen®

Een voorbeeld van een innovatieve methode voor funderingsherstel is het gebruik van Sobu-palen®. Deze palen zijn ontwikkeld door Revac en worden gebruikt wanneer de fundering van een woning is ingestort. Door een flexibele bekisting wordt de fundering hersteld en wordt de woning opnieuw op een stevige basis geplaatst.

Dit type herstel is geïmplementeerd in een straat in de Archipelbuurt, waar bewoners al jaren problemen hadden met hun fundering. Na jaren van verschillende, minder succesvolle oplossingen, leidde een samenwerking tussen Revac en het Funderingsloket Haarlem tot een succesvolle herstelmaatregel.

Inventarisatie en samenwerking

Het herstelproces begint meestal met een funderingsonderzoek. Tijdens deze fase wordt samen met bouwkundige experts en eventueel de monumentenzorg (zoals in het geval van de begraafplaats St. Petrus Banden) een onderzoek uitgevoerd. De oorzaak van de verzakking wordt in kaart gebracht en op basis daarvan wordt een herstelplan ontwikkeld.

Bij bijvoorbeeld de Arcade op de begraafplaats St. Petrus Banden is sprake van een verzakking aan één kant. Tijdens een onderzoeksperiode is een samenwerkingsverband opgezet tussen Hoogendoorn Bouw, Bureau Broersma, Monumentenzorg en Revac Specialistische Technieken BV. Deze samenwerking leidde tot een plan voor funderingsherstel, waardoor verdere schade kon worden voorkomen.

Beleidsregels en juridische kaders

De gemeente Haarlem heeft een beleidsregel vastgesteld op basis van artikel 13 en 15 van de Woningwet. Deze regel biedt een juridische basis voor het uitvoeren van funderingsherstelmaatregelen. In de beleidsregel worden begripsbepalingen gedefinieerd, zoals "aanschrijven", "bedrijfsruimte" en "bouweenheid", waarmee duidelijkheid is gecreëerd over de toepassing van deze maatregelen.

Bijvoorbeeld, "aanschrijven" verwijst naar het verplichten van woningeigenaren tot het treffen van voorzieningen, zoals het herstellen van de fundering, wanneer dit nodig is om de structuur veilig te houden. Deze maatregel is gericht op het behoud van de bouwkundige eenheid en het voorkomen van verdere schade.

Conclusie

Funderingsproblemen in Haarlem zijn een complexe kwestie die jarenlang aanhoudt. De gemeente heeft erop geantwoord met een gedetailleerde aanpak, waarin zowel voorlichting, onderzoek, subsidie en funderingsherstel centraal staan. Het funderingsloket speelt een belangrijke rol in het informeren en begeleiden van woningeigenaren, terwijl experts als Revac Specialistische Technieken BV en Brouwer & Kok ervoor zorgen dat de herstelmaatregelen op een technisch correcte manier worden uitgevoerd.

Met de huidige stijging in het aantal vragen en de beschikbaarheid van subsidies en maatwerkleningen lijkt er meer bewustwording te zijn over het belang van funderingsherstel. Voor woningeigenaren in Haarlem is het belangrijk om snel actie te ondernemen bij vermoedelijke funderingsproblemen, zodat schade kan worden voorkomen en woningen veilig en duurzaam blijven.

Bronnen

huizen