Funderingsisolatieplaten: Technieken, Materialen en Toepassingen voor Energiezuinig Bouwen

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Het isoleren van funderingen is een essentieel onderdeel van moderne bouwpraktijken, waarbij zowel het energieverbruik als de hygiëne van de constructie een belangrijke rol spelen. Funderingen zijn direct blootgesteld aan externe invloeden zoals regen, vocht, vorst en mechanische belastingen. Zonder goed geïsoleerde funderingen kan er sprake komen van energieverliezen, vochtproblemen en schimmelvorming. Dit heeft negatieve gevolgen zowel voor het comfort van de inwoning als voor de levensduur van de constructie.

In dit artikel worden de belangrijkste technieken, materialen en toepassingen van funderingsisolatieplaten besproken, met een nadruk op XPS-isolatieplaten, EPS-isolatieplaten, schuimglas en PIR. Ook worden de praktische aspecten van het isoleren van funderingen uitgelegd, inclusief het verschil tussen binnen- en buitentoepassing.

Belang van Funderingsisolatie

Funderingen vormen de basis van elke constructie. Ze dragen het gewicht van het gebouw en zijn blootgesteld aan permanente vochtige omstandigheden. Funderingsisolatie zorgt voor een aantal belangrijke voordelen:

Energiebesparing: Funderingen verliezen een aanzienlijk deel van de warmte van een woning. Isolatie voorkomt warmteverlies en vermindert zo het energieverbruik.
Vochtvoorziening: Funderingsisolatie voorkomt horizontale en verticale vochttransporten, zoals capillair vocht en regenwater. Dit helpt om schimmelvorming en nare geurtjes te voorkomen.
Constructieve duurzaamheid: Door funderingsisolatie toe te passen, wordt de levensduur van de constructie verlengd. Er is minder kans op scheuren of andere schade door vocht- of temperatuurveranderingen.
Comfort: Een goed geïsoleerde fundering draagt bij aan een warm en gezond binnenklimaat.

Technieken en Toepassingen voor Funderingsisolatie

Er zijn twee hoofdmethoden voor het isoleren van funderingen: buitenisolatie en binnenisolatie. De keuze voor de ene of de andere methode hangt af van het type fundering, de toegankelijkheid en de wens van de bouwer of eigenaar.

1. Buitenisolatie

Buitenisolatie wordt vaak toegepast bij bestaande funderingen. Het proces bestaat uit het volgende:

Vrijgraven: De fundering wordt aan de buitenkant vrijgemaakt door het zand of aarde af te grazen.
Isolatiemateriaal plaatsen: Drukvaste isolatieplaten, zoals XPS of EPS, worden tegen de fundering geplaatst.
Terugvullen: Het zand of aarde wordt weer opgevuld, waarbij de isolatieplaten worden beschermd.

Deze methode is effectief om warmteverlies via de zijkanten van de fundering te beperken. Het is echter een tijdrovende en kostbare methode, vooral bij bestaande funderingen.

2. Binnenisolatie

Binnenisolatie is een minder ingrijpende methode en wordt vaak toegepast bij nieuwe funderingen of bij funderingen zonder kruipruimte. Het gebeurt meestal tijdens of na het storten van de fundering. In dit geval worden isolatieplaten of -folie op de binnenkant van de fundering aangebracht. Hierbij is het belangrijk dat de fundering droog is en dat de isolatie goed aansluit met de rest van het bouwsel.

Binnenisolatie is minder efficiënt dan buitenisolatie, omdat er geen bescherming is tegen externe vochtinvloeden. Daarom is het verstandig om deze methode te combineren met een goede waterkering.

Materialen voor Funderingsisolatie

Er zijn verschillende materialen beschikbaar voor funderingsisolatie. De keuze van het materiaal hangt af van de toepassing, de dikte, de druksterkte en de vochtbestendigheid. Hieronder worden de meest gebruikte materialen besproken:

1. XPS-isolatieplaten (Expandeerd Polystyreen)

XPS-isolatieplaten zijn een veelgebruikte en betrouwbare keuze voor funderingsisolatie. Ze hebben een gesloten celstructuur, waardoor de vochtopname verwaarloosbaar is en ze goed bestand zijn tegen vorst. Daarnaast zijn ze sterk en stijf, waardoor ze goed bestand zijn tegen mechanische belastingen.

XPS-isolatieplaten kunnen op verschillende manieren worden geplaatst:

Mechanisch bevestigen: Bijvoorbeeld via nagels of schroeven.
Verlijmen: Met PU-lijm of speciale isolatie-lijm.

Ze zijn geschikt voor gebruik als bekisting bij ter plaatse gestorte funderingen. Dit houdt in dat de platen al op voorhand kunnen worden geïnstalleerd en als onderdeel van de fundering blijven zitten.

XPS-isolatieplaten zijn beschikbaar in verschillende diktes, meestal tussen de 6 en 10 cm. Ze hebben hoge Rd-waarden, wat betekent dat ze goede isolatiewaarden bieden bij geringe dikte.

2. EPS-isolatieplaten (Geëxpandeerd Polystyreen)

EPS-isolatieplaten zijn een goedkope en eenvoudige keuze voor funderingsisolatie. Ze zijn vaak gekend onder andere namen, zoals tempex of piepschuim. EPS-isolatieplaten zijn geschikt voor gebruik onder betonvloeren, waarbij ruimte geen rol speelt.

EPS-isolatieplaten zijn lichter en minder stijf dan XPS-isolatieplaten. Ze zijn daarom minder geschikt voor toepassingen waar druk- of mechanische belastingen optreden.

EPS-isolatieplaten zijn meestal van 6 tot 10 cm dik en worden vaak gebruikt in combinatie met een PE-folie om vochttransport te voorkomen.

3. PIR-isolatieplaten

PIR-isolatieplaten (Polyisocyanaat) worden ook wel gebruikt voor funderingsisolatie. Ze hebben goede isolatiewaarden en zijn drukvast, waardoor ze geschikt zijn voor zowel binnen- als buitentoepassing.

PIR-isolatieplaten zijn duurder dan EPS of XPS, maar bieden een hogere thermische prestatie. Ze zijn geschikt voor gebruik in vochtige omgevingen, maar moeten wel goed worden beschermd.

4. Schuimglas

Schuimglas is een duurzamer alternatief voor traditionele isolatiematerialen. Het is vochtbestendig, inert en volledig ecologisch. Het wordt vaak gebruikt in de vorm van platen of granulaat.

Schuimglas heeft goede isolatiewaarden en is geschikt voor zowel binnen- als buitentoepassing. Het is een duurzame keuze die steeds populairder wordt.

5. Minerale Wol (Steenwol of Glaswol)

Minerale wol, zoals steenwol of glaswol, is een geschikte keuze voor het isoleren van betonvloeren vanaf de onderkant. Het is gemakkelijk aan te brengen en zorgt voor een goede isolatiewaarde.

Minerale wol is echter gevoeliger voor vocht en moet daarom goed worden beschermd. Het is niet geschikt voor directe contact met grondwater of vochtige omgevingen.

Praktische Toepassing van Funderingsisolatie

Het isoleren van funderingen is een complexe taak die goed moet worden uitgevoerd om het gewenste resultaat te verkrijgen. Hieronder wordt een kort stappenplan beschreven voor het isoleren van funderingen:

Voorbereiding: De fundering moet vrijgemaakt zijn van aarde of zand. Dit is van belang bij buitenisolatie.
Plaatsen van isolatiemateriaal: De gekozen isolatieplaten worden geplaatst. Dit kan zowel vanaf de binnen- als buitenkant van de fundering.
Verlijmen of bevestigen: De isolatieplaten worden verlijmd of mechanisch bevestigd. Dit hangt af van de toepassing en het type materiaal.
Afwerking: Bij buitenisolatie wordt het zand of aarde weer opgevuld. Bij binnenisolatie wordt de isolatie afgewerkt met een afwerkmateriaal, zoals beton of plaatwerk.

Het is belangrijk om de isolatieplaten goed aan te sluiten met de rest van de thermische isolatie van het gebouw. Dit betreft de opgaande muren, vloeren op volle grond en eventuele kruipkelders.

Conclusie

Funderingsisolatie speelt een cruciale rol in de thermische prestatie van gebouwen. Het voorkomt energieverliezen, vochtproblemen en schimmelvorming. Door het kiezen van het juiste isolatiemateriaal en toepassing, kan de levensduur van de constructie worden verlengd en het energieverbruik worden verlaagd.

XPS-isolatieplaten zijn een veelgebruikte en betrouwbare keuze voor funderingsisolatie. Ze zijn vochtbestendig, sterk en geschikt voor zowel binnen- als buitentoepassing. EPS-isolatieplaten zijn een goedkope alternatief, maar minder geschikt voor drukvaste toepassingen. Schuimglas en PIR-isolatieplaten zijn andere opties die goede isolatiewaarden bieden.

Het isoleren van funderingen is een ingrijpende bouwactiviteit die goed moet worden uitgevoerd. Het is raadzaam om professioneel advies in te winnen om de juiste keuzes te maken voor het specifieke project.

Bronnen

isolatieplaten