Funderingsherstel bij woningen en infrastructuur langs kanalen: Duurzame oplossingen en regelgeving
Bij woningen en infrastructuur langs kanalen spelen funderingsproblemen vaak een grote rol. Zowel door natuurlijke veranderingen in de grond als door menselijke activiteiten zoals baggerwerkzaamheden en het aanleggen van kunstwerken, kunnen funderingen van woningen en bruggen ernstige schade oplopen. Het herstellen van deze funderingen is essentieel om de stabiliteit en veiligheid van de bouwsel te waarborgen. Tegelijkertijd zijn er strikte regels om de functie van de waterkering niet te compromitteren. Dit artikel biedt een overzicht van de technieken, materialen en regelgeving die relevant zijn bij funderingsherstel langs kanalen.
Funderingsproblemen door baggerwerkzaamheden
In Twente zijn in de jaren 2011 tot 2016 baggerwerkzaamheden uitgevoerd in het kanaal Almelo De Haandrik. Hierdoor zijn honderden woningen langs het kanaal aan schade ontsproten. Deze schade varieerde van kleine scheuren in muren en daken tot verzakkingen van de gehele woning. Een van de getroffen woningen was een vrijstaand herenhuis in Geerdijk, dat al meer dan een eeuw oud is. Uit eerdere onderzoeken bleek dat funderingsherstel onontbeerlijk was om de stabiliteit van het bouwwerk te herstellen.
Duurzaam Funderingsherstel (DFH) is ingeschakeld om dit herstel uit te voeren. DFH gebruikt een speciaal ontwikkelde methode waarbij de bestaande fundering wordt ondersteund met brackets. Deze brackets worden bevestigd aan nieuwe palen die trillingsvrij in de grond worden gedraaid. De methode zorgt ervoor dat de belasting van het bouwwerk op een stabiele manier wordt verdeeld en dat het risico op verdere verzakking wordt beperkt. Deze aanpak is duurzaam en minimaliseert het inmengen in de omgeving, waardoor het geschikt is voor historische en gevoelige locaties.
Funderingshersteltechnieken en materialen
Er zijn verschillende technieken beschikbaar voor het herstellen van funderingen, afhankelijk van de mate van schade, de ouderdom van het bouwwerk en de aard van de ondergrond. In het kader van funderingsherstel zijn zowel traditionele als moderne methodieken van toepassing.
Een veelgebruikte methode is het versterken of verbreden van bestaande funderingen. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden met betonplaten of metselwerk. In het Crow-handboek over funderingen zijn diverse figuren opgenomen die dergelijke herstelmethoden illustreren. Figuur A 46-90 en A 46-89 tonen bijvoorbeeld onderstromen met betonplaat en metselwerk. Deze oplossingen zijn geschikt voor het herstellen van scheuren of het verbeteren van de ondergrond onder de fundering.
Een andere methode is het vervangen van een oude fundering door een nieuwe paalfundering. Deze aanpak is kostbaar en vereist doorgaans ook constructieve aanpassingen in de bovenbouw, maar is soms onontbeerlijk bij ernstige schade. Een voorbeeld hiervan is te zien in figuur A 46-96, waarin een staalfundering wordt vervangen door een paalfundering. De figuren A 46-98 t/m A 46-100 tonen bovendien oplossingen voor het versterken en verbreden van staalfunderingen.
Regels voor funderingen in de buurt van waterkerende dijken
Het aanleggen van bruggen, tunnels of aquaducten in de buurt van waterkerende dijken brengt specifieke risico’s met zich mee. De funderingen van deze kunstwerken kunnen bijvoorbeeld een afsluitende kleilaag perforeren, wat tot kortsluiting kan leiden tussen verschillende watervoerende lagen. Hierdoor kan grondwater in beweging komen en zand meestromen, wat de stabiliteit van de waterkering ondermijnt.
Om dit te voorkomen, zijn er strikte voorwaarden voor het aanleggen van dergelijke kunstwerken. Alleen bij het bestaan van een groot openbaar belang mag er een aanvraag gedaan worden, en dan alleen onder strikte voorwaarden. De aanvrager moet aantonen dat er geen risico’s voor de waterkering zijn. Dit gebeurt met behulp van een uitgebreid onderzoek en een faalkansanalyse. Het ontwerp moet daarnaast voldoen aan de meest recente NEN-normen.
In- en uitritten van tunnels of onderdoorgangen moeten op kruinhoogte liggen om overstromingen te voorkomen bij eventuele bezwijken van de constructie. Alleen in uitzonderlijke gevallen mag dit onder de kruinhoogte liggen, maar dan moeten de in- en uitritten afsluitbaar zijn met een noodkering die voldoet aan de geldende kadeklasse.
Constructieve eisen bij duikers en bruggen
Duikers, ofwel kunstwerken waardoor water onder een weg of andere constructie kan stromen, voldoen aan specifieke eisen. Zo moet een duiker minstens 20 cm boven het hoogste waterpeil uitsteken om inspectie en onderhoud te vergemakkelijken en om ecologische kwaliteit van de watergang te waarborgen. De maximale lengte van een duiker is 30 meter, en de diameter moet minstens 80 cm zijn. Rondvormige buizen zijn toegestaan tot een diameter van 1 meter; grotere doorgangen moeten rechthoekig zijn.
Bruggen over primaire wateren moeten zodanig hoog liggen dat het water de onderkant niet raakt, ook bij hoge waterstanden. Dit voorkomt opstuwing van het water, wat kan leiden tot overlast in het omringende gebied. Bovendien mag het verhang van primaire wateren niet groter zijn dan 1 cm per kilometer. Dit is een maatstaf om te bepalen of de doorstroming van water niet ongunstig wordt beïnvloed door dempingen of vernauwingen.
Beleidsregels voor beschoeiing en damwanden
Beschoeiingen langs waterkerende dijken moeten bij voorkeur uit hout bestaan, omdat dit een duidelijke grondkerende functie heeft. Houten damwanden voorkomen bijvoorbeeld dat de waterkering achter de damwand uitdroogt en minder stabiel wordt. Stalen, betonnen of kunststof beschoeiingen worden alleen toegestaan als er geen andere optie is. In dat geval moeten de nadelen van deze materialen goed worden gewogen, zoals het risico op uitdroging van de kering.
De beschoeiing wordt zoveel mogelijk op dezelfde locatie geplaatst als de oude beschoeiing. Hierbij geldt dat de beschoeiing niet verder in de oever mag liggen, omdat het dempen van water is verboden. Ook mag de beschoeiing niet te ver in de waterkering worden gezet, om het beheer en onderhoud niet te belemmeren. De toepassing van constructies met ankers wordt toegestaan, maar de hoeveelheid ankers moet beperkt blijven.
Conclusie
Funderingsherstel langs kanalen is een complex proces dat zowel technische als regelgevingskundige aspecten omvat. Aan de ene kant is het nodig om schade aan woningen en infrastructuur te herstellen, aan de andere kant is het van groot belang om de functie van de waterkering te behouden. Door het toepassen van duurzame herstelmethoden, zoals het gebruik van brackets en palen, kan de stabiliteit van bouwwerken worden hersteld zonder de omgeving te compromitteren. Bovendien zijn er strikte regels voor het aanleggen van kunstwerken en duikers in de buurt van waterkerende dijken, om het risico op overstromingen en stabiliteitsproblemen te beperken.
Zowel bouwprofessionals als eigenaren van woningen langs kanalen moeten zich bewust zijn van deze regels en technieken om veilige en duurzame oplossingen te realiseren. Door samenwerking tussen bouwbedrijven, waterschappen en overheden kan een balans worden gevonden tussen de behoefte aan herstel en de behoefte aan waterveiligheid.
Bronnen
Related Posts
-
Fundering voor uitbouw: essentiële richtlijnen voor een stabiele basis
-
Een stevige fundering voor je tuinkamer: wat je moet weten en waarop je moet letten
-
Fundering voor een tuinhuis: keuzes, voordelen en aanbevelingen
-
Fundering kiezen voor een serre: een essentieel onderdeel van de basis
-
Fundering maken voor een schuur: types, voordelen en aanbevelingen
-
Fundering berekenen voor lichte aanbouw: 660 kg en het belang van correcte onderbouw
-
De rol van een goede fundering bij het plaatsen van een schuurtje: soorten, berekening en grondwerken
-
Een stevige fundering voor jouw kapschuur: essentieel voor stabiliteit en duurzaamheid