Keurmerken en labels voor funderingen: Belangrijke hulpmiddelen of bron van verwarring?

Bij de aankoop van een woning, of bij het verbouwen van een bestaande woning, is de staat van de fundering een cruciale factor. Een goed functionerende fundering is essentieel voor de stabiliteit en levensduur van een gebouw. In Nederland is de fundering van een groot aantal woningen historisch gezien minder robuust, vooral bij woningen die voor 1970 zijn gebouwd. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van verschillende hulpmiddelen om inzicht te geven in de kwaliteit en risico’s van een fundering. Twee daarvan zijn het KOMO keurmerk en het funderingslabel. Deze tools zijn bedoeld om kopers en woningeigenaren te informeren, maar ook om bouwtechnische en juridische eisen te waarborgen. In dit artikel worden deze keurmerken en labels besproken, inclusief hun doel, werking, betrouwbaarheid en rol in de woningmarkt.

Belangrijke keurmerken bij funderingen

Bij het aanleggen of herstellen van funderingen in Nederland zijn er bepaalde keurmerken en garanties van belang. Deze geven een indicatie van de kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid van de funderingswerken.

Het KOMO keurmerk

Het KOMO keurmerk duidt op dat een fundering aan de eisen voldoet die de Nederlandse overheid stelt volgens het bouwbesluit. Dit merk geeft aan dat de funderingswerken zijn uitgevoerd volgens de vereiste bouwprocedures en normen. Het KOMO keurmerk is dus een garantie dat het werk conform de wet is uitgevoerd en dat de kwaliteit van de fundering aan de minimale eisen voldoet.

Omdat het merk afkomt van het Kenniscentrum Ondergronds Meet- en Opmaatwerk (KOMO), een gevestigde instantie in het bouwvak, is het een betrouwbaar en gerichte indicator van kwaliteit. Wanneer een aannemer dit keurmerk toepast, betekent dat dat hij zorgvuldig heeft aandacht besteed aan de funderingsaanleg en eventueel herstel.

Het CE-keurmerk voor materialen

Naast het KOMO keurmerk is ook het CE-keurmerk van belang bij funderingswerken. Dit merk staat voor Conformité Européenne en geeft aan dat de gebruikte materialen aan de Europese normen voldoen. Het CE-keurmerk is verplicht voor alle bouwmaterialen die in de EU worden gebruikt en dient als bewijs dat de materialen veilig, duurzaam en in overeenstemming met de technische eisen zijn.

Bij funderingswerken is het gebruik van CE-gekeurde materialen belangrijk om zowel de veiligheid van de woning als de levensduur van de fundering te waarborgen. Dit geldt vooral voor materialen zoals houten palen, beton, stalen constructies en funderingsversterkers.

Garantie van de aannemer

Naast de keurmerken op het werk en de materialen, is ook de garantie die de aannemer biedt een belangrijke factor. Een aannemer die vertrouwen in zijn werk heeft, biedt vaak een garantie op de funderingswerken die kan lopen tot wel vijf jaar. Deze garantie kan van groot belang zijn voor de woningeigenaar, omdat funderingsproblemen vaak pas jaren na afloop van het werk ontstaan.

De garantie moet duidelijk zijn opgenomen in het contract. Het is verstandig om de garantievoorwaarden goed te begrijpen, inclusief de omvang van de dekking en eventuele exclusies. Ook is het verstandig om de aannemer met een goede reputatie te kiezen, bij voorkeur met ervaring in funderingsherstel en -aanleg.

Het funderingslabel: Doel, werking en kritiek

Wat is het funderingslabel?

Het funderingslabel is ontwikkeld als een transparant hulpmiddel om kopers en woningeigenaren betrouwbare informatie te geven over de fundering van een woning. Het label is vergelijkbaar met het energielabel, waarbij funderingslabel A aangeeft dat er geen verhoogd risico is op funderingsproblemen, en funderingslabel E dat er urgent ingegrepen moet worden. Het label is bedoeld om de risico’s op funderingsproblemen visueel en eenvoudig te maken.

Het funderingslabel wordt uitgereikt door het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Het label is in de testfase verplicht gemaakt binnen het taxatierapport, maar het is geen wettelijk verplichte norm. De uitsluitendheid van het label is een initiatief van makelaars en taxateurs, met als doel de transparantie op de woningmarkt te vergroten.

Funderingsproblemen in Nederland

In Nederland zijn er vele woningen die funderingsproblemen kenen. Het KCAF heeft gemeld dat ruim 1 miljoen woningen in Nederland funderingsproblemen hebben, waarvan ongeveer 250.000 urgent zijn. Deze problemen komen vaak voor bij woningen die voor 1970 zijn gebouwd, vooral op houten palen. Door een lage grondwaterstand staan deze palen soms droog, waardoor ze gaan rotten. Hierdoor kunnen funderingsproblemen ontstaan die leiden tot schade aan de structuur van het huis.

Deze problemen worden vaak over het hoofd gezien bij de aankoop van een woning, wat resulteert in onverwachte kosten voor de nieuwe eigenaar. Funderingsproblematiek is aanwezig in ongeveer 12,5 procent van de huizen in Nederland. Het herstel van funderingen is kostbaar, met herstelkosten die al snel in de tienduizenden euro’s lopen en die de verkoopprijs van een woning negatief kunnen beïnvloeden.

Het nut van het funderingslabel

Het funderingslabel kan een waardevol instrument zijn voor kopers en woningeigenaren. Het geeft een overzicht van het risico op funderingsproblemen en helpt bij het voorkomen van onverwachte kosten. Het is echter belangrijk om te beseffen dat het label slechts een indicatie is en geen garantie voor de werkelijke staat van de fundering. Voor een gedetailleerde beoordeling is een funderingsonderzoek nodig.

Het label kan ook een rol spelen in de woningmarkt. Door transparantie te bieden over funderingsproblemen, kunnen kopers en verkopers betere beslissingen nemen. Het label kan helpen bij de bepaling van de waarde van een woning en kan invloed hebben op de verkoopprijs. Het is echter belangrijk om te weten dat het label geen verplichte norm is en dat de betrouwbaarheid ervan in twijfel is getrokken.

Kritiek op het funderingslabel

Hoewel het funderingslabel bedoeld is om transparantie te bieden, zijn er veel klachten geweest over de betrouwbaarheid ervan. Deskundigen stellen dat het label in veel gevallen niet accuraat is. Bijvoorbeeld, ingenieurs bij Wareco merken op dat woningen waar niets aan de hand is, een label D of E krijgen. Ze baseren zich op harde data zoals archieftekeningen, funderingsinspecties, grondwatermetingen en gedetailleerde grondwatermodellen. Uit deze data blijkt dat in veel dorpen en steden het risico onterecht groot is berekend.

Een woningeigenaar heeft zelfs gemeld dat hij zijn fundering een paar jaar geleden heeft laten herstellen, maar toch een hoog risicolabel ontving. Dit leidt tot onrust en verwarring onder woningeigenaren. Het funderingslabel is overigens niet bedacht of verplicht gesteld door de overheid, zoals het energielabel. Het is een initiatief van het KCAF, maar de betrouwbaarheid ervan is in twijfel getrokken.

Kritiek van professionals

Civiele ingenieurs reageren sceptisch op het funderingslabel. Ernst de Beaufort uit Amsterdam stelt dat het KCAF aan het overdrijven is. Volgens hem zijn er funderingsproblemen als gevolg van de droogte, vooral in het oosten en zuiden van het land, maar dat dit niet geldt voor grote steden zoals Amsterdam en Rotterdam, waar de bulk van de oude houten paalfunderingen zich bevindt. Hij stelt dat het systeem van een alomvattend funderingslabel onnodig alarmerend is, valse zekerheid geeft en potentieel ontwrichtend kan zijn voor de woningmarkt.

Een andere ingenieur stelt dat het onmogelijk is om een risico te bepalen zonder gedegen praktijkonderzoek. Hij vraagt zich af of het funderingslabel wettelijk wel gebruikt mag worden. Volgens hem is het een middel voor taxateurs en geldverstrekkers om de prijs en schulden te drukken.

Testfase beëindigd

Vanwege de klachten en bezorgdheden over de betrouwbaarheid van het funderingslabel is de testfase vervroegd beëindigd. Het KCAF heeft gemeld dat van ongeveer 850.000 adressen het funderingslabel is opgezocht en dat ze 3300 reacties hebben ontvangen. Hierbij zijn 2000 verzoeken tot wijziging van het funderingstype omdat het niet klopt, en 300 meldingen dat de fundering hersteld is. De overige reacties gaan over zaken als de bereikbaarheid van de website. Don Zandbergen van het KCAF zegt dat ze in zo’n korte tijd zoveel bezoekers hebben gehad dat ze besloten hebben de testfase nu vervroegd te beëindigen. Mede op basis van de meldingen wordt het model verder aangepast en verbeterd.

Conclusie

Funderingsproblemen zijn in Nederland een reëel en voorkomend fenomeen, vooral bij woningen die voor 1970 zijn gebouwd. Het is daarom belangrijk dat kopers en woningeigenaren goed geïnformeerd worden over de staat van de fundering. Voor deze doeleinden zijn twee hulpmiddelen ontwikkeld: het KOMO keurmerk en het funderingslabel.

Het KOMO keurmerk en het CE-keurmerk op de materialen zijn betrouwbare en verplichte kwaliteitsborgingen die aanduiden dat de funderingswerken conform de bouwtechnische normen zijn uitgevoerd. Daarnaast biedt de aannemer vaak een garantie die een extra scherm voor de woningeigenaar kan vormen.

Het funderingslabel, terwijl het bedoeld is om transparantie te bieden, is echter nog niet volledig betrouwbaar. Er zijn veel twijfels en klachten geweest over de accuraatheid van het label. Het is belangrijk om te beseffen dat het label slechts een indicatie is en geen garantie voor de werkelijke staat van de fundering. Voor een gedetailleerde beoordeling is een funderingsonderzoek nodig.

De testfase van het funderingslabel is vervroegd beëindigd, en het model wordt verder aangepast. Hoewel het label nog niet verplicht is, kan het wel een nuttig hulpmiddel zijn voor kopers en verkopers op de woningmarkt. Het helpt bij het bepalen van de waarde van een woning en kan invloed hebben op de verkoopprijs. Het is echter verstandig om het label te gebruiken met kritische afstand en eventueel aanvullende onderzoeken te laten uitvoeren.

Voor zowel kopers als woningeigenaren is het verstandig om zich goed te informeren over funderingsproblemen en de beschikbare hulpmiddelen. Een funderingsonderzoek of bouwtechnische keuring kan hierbij van groot belang zijn om onverwachte kosten te voorkomen en verstandige beslissingen te nemen.

Bronnen

1. Keurmerken en garanties
2. Funderingslabel: Belangrijk Instrument of Bron van Verwarring?