Fundering in Kwaliteitsklasse I: Wat Betekent Dit voor Eigenaren en Bouwers?

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Bij woningbouw en renovatie is de fundering een van de meest kritieke elementen van een bouwsel. De staat van de fundering bepaalt niet alleen de stabiliteit van de woning, maar ook de veiligheid en levensduur ervan. In Nederland wordt de kwaliteit van funderingen geclassificeerd in vier categorieën, waarbij kwaliteitsklasse I de beste staat vertegenwoordigt. Dit artikel richt zich op wat een fundering in kwaliteitsklasse I inhoudt, hoe deze staat bepaald wordt, en wat de gevolgen zijn voor eigenaren, bouwers en eventuele aangrenzende gevels.

Wat is kwaliteitsklasse I van een fundering?

Een fundering die in kwaliteitsklasse I valt, betekent dat de fundering in een goede tot uitstekende staat verkeert. Deze kwaliteitsklasse wordt ook wel aangeduid als "nieuwbouwkwaliteit". De fundering is in staat om haar functie te behouden zonder directe maatregelen of ingrepen voor een periode van minstens 25 jaar.

De indeling van funderingskwaliteit wordt bepaald op basis van meerdere criteria, zoals:

De scheefstand en rotatie van het bouwsel ten opzichte van het horizontale vlak;
De aantasting van houten palen, indien van toepassing;
De draagkracht van de paalschacht;
De grondwaterstand.

Bij een visuele inspectie en metingen op locatie, in combinatie met een archiefonderzoek, wordt bepaald of een fundering in kwaliteitsklasse I valt. Dit proces maakt onderdeel uit van een funderingsonderzoek fase 1, dat uitvoerig wordt uitgevoerd door gecertificeerde inspecteurs.

Funderingsonderzoek fase 1: de basis voor kwaliteitsbeoordeling

Een funderingsonderzoek fase 1 is een eerste stap om de staat van een fundering te beoordelen. Het bestaat uit twee essentiële onderdelen:

Archiefonderzoek: Hierbij worden historische gegevens verzameld, zoals bouwtekeningen, eerdere inspectierapporten en informatie over eventuele ondergrondse werkzaamheden in de omgeving.
Visuele inspectie en metingen op locatie: Tijdens deze inspectie worden lintvoegmetingen, vloerwaterpasmetingen en eventueel meetbouten gebruikt om afwijkingen in de constructie vast te stellen.

Deze onderzoeksmethoden geven inzicht in eventuele zettingsverschillen, scheefstanden of aantastingen van houten palen. Op basis van deze gegevens wordt de fundering ingedeeld in een van de vier kwaliteitsklasseën. Voor een fundering die in kwaliteitsklasse I valt, is er op korte termijn geen ingreep nodig.

Het funderingsonderzoek fase 1 wordt vaak uitgevoerd als onderdeel van een verkoop of voorafgaand aan omgevingswerkzaamheden. Het is een relatief kostenefficiënte manier om mogelijke funderingsproblemen vroegtijdig op te sporen. Een lichtere versie van dit onderzoek is mogelijk vanaf € 699, terwijl een uitgebreidere versie circa € 1199 kost. Deze kosten zijn inclusief BTW en de prijsvariatie hangt af van de omvang van het onderzoek.

Kenmerken van een fundering in kwaliteitsklasse I

Een fundering in kwaliteitsklasse I heeft bepaalde kenmerken die duidelijk maken dat het zich in goede staat bevindt. Deze kenmerken zijn onder meer:

Minimale zettingsverschillen: De fundering is stabiel en toont geen duidelijke tekenen van zetting of scheefstand. Er zijn geen zichtbare scheuren in muren, vloeren of plafonds die op instabiliteit wijzen.
Goede draagkracht: De funderingsconstructie is in staat om de belasting van het bouwsel te dragen zonder risico op instorting of verdere afbraak.
Geen aantastingen: Bij houten palenfunderingen is er geen aantasting van het hout door schimmel, insecten of vocht.
Correcte grondwaterstand: De grondwaterstand is binnen normale parameters, wat betekent dat er geen risico is op ondergrondse afbraak of vochtproblemen.

Deze kenmerken worden onderzocht door de inspecteur, die op basis van meetresultaten en visuele inspectie een advies uitbrengt. Voor kwaliteitsklasse I is het advies om binnen 25 jaar geen maatregelen te treffen aan de fundering. Dit betekent dat de fundering in de huidige staat kan blijven functioneren zonder aanvullende ingrepen.

Gevolgen van een fundering in kwaliteitsklasse I

Voor de eigenaar is een fundering in kwaliteitsklasse I een garantie van stabiliteit en veiligheid. Het betekent dat er op korte termijn geen kosten of ingrepen verwacht zijn. Daarnaast is een dergelijke fundering minder gevoelig voor mogelijke schade door omgevingswerkzaamheden, zoals graafwerkzaamheden of de bouw van infrastructuren zoals metrolijnen.

Bij woningverkoop kan een funderingsonderzoek fase 1 een waardevolle bijdrage leveren. Een positieve kwaliteitsbeoordeling in klasse I kan het vertrouwen van kopers versterken en eventuele funderingsproblemen al vroegtijdig opsporen. Dit is vooral van belang bij verkoop in combinatie met plannen voor omgevingsprojecten, zoals de Noord-Zuid-lijn, waarbij funderingsproblemen kunnen worden uitgelokt door aangrenzende werkzaamheden.

Voor bouwers en aannemers is een fundering in kwaliteitsklasse I een uitgangspunt voor eventuele nieuwbouw of renovatieprojecten. Het betekent dat er geen directe funderingsherstelmaatregelen nodig zijn en dat de fundering geschikt is voor verdere werkzaamheden. Dit vermindert het risico op vertragingen of extra kosten tijdens het bouwproces.

Beoordelingscriteria en normen

De beoordeling van funderingen in kwaliteitsklasse I wordt uitgevoerd volgens de huidige bouwnormen en protocollen. In de regio Haarlem bijvoorbeeld wordt gebruikgemaakt van een specifieke indeling waarbij de fundering op basis van de visuele inspectie en metingen in een kwaliteitsklasse wordt ingedeeld. Deze indeling is gebaseerd op:

Scheefstand en rotatie: De mate waarin het bouwsel horizontaal staat.
Aantasting van houten palen: De mate van aantasting en de structuur van de paalschacht.
Draagkracht: Of de fundering nog in staat is om de belasting van het bouwsel te dragen.
Grondwaterstand: De hoogte van het grondwater in verhouding tot de funderingsconstructie.

Deze beoordelingen worden uitgevoerd conform de eisen van de KCAF (Kwaliteit Controle Aannemers Funderingen), een erkende norm in de bouwsector. Tijdens een funderingsonderzoek fase 2, dat meestal slechts wordt uitgevoerd indien nodig, wordt de draagkracht van de palen ook beoordeeld aan de hand van sonderings en andere meetmethoden. Echter, bij een fundering in kwaliteitsklasse I is deze fase vaak niet nodig.

Aanbevelingen en maatregelen bij kwaliteitsklasse I

Hoewel een fundering in kwaliteitsklasse I geen directe maatregelen vereist, is het wel aan te raden om regelmatig controle te houden op de staat van de fundering. Dit is vooral belangrijk in gebieden met een hoge bouwactiviteit of waaromheen er werkzaamheden worden uitgevoerd. Het aanbrengen van meetbouten is een betaalbare en effectieve manier om de staat van de fundering te monitoren. Deze meetbouten geven inzicht in eventuele afwijkingen in de constructie en kunnen vroegtijdig waarschuwen voor mogelijke problemen.

Daarnaast is het verstandig om een nulmeting uit te voeren voordat er ingrepen of nieuwbouw plaatsvindt. Deze nulmeting dient als basis voor toekomstige inspecties en maakt het mogelijk om eventuele veranderingen in de funderingsconstructie snel op te sporen.

Conclusie

Een fundering in kwaliteitsklasse I is een duidelijk teken van een stabiel en veilig bouwsel. Het betekent dat de fundering in goede staat verkeert en dat er op korte termijn geen ingrepen nodig zijn. Voor eigenaren is dit een garantie van levensduur en waarde, voor bouwers een uitgangspunt voor verdere werkzaamheden, en voor kopers een waardevolle informatie tijdens een verkoop.

Om ervoor te zorgen dat de fundering deze kwaliteit behoudt, is het belangrijk om regelmatig inspecties te laten uitvoeren en eventuele risico’s op tijd te herkennen. Door een funderingsonderzoek fase 1 te laten uitvoeren, kan men vroegtijdig inzicht krijgen in de staat van de fundering en eventuele risico’s vermijden.

Bronnen

klasse