Funderingslabel in kwestie: Transparantie, onnauwkeurigheden en de impact op de woningmarkt

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

De introductie van het funderingslabel in Nederland was bedoeld als een tool voor transparantie op de woningmarkt. Het label geeft een indruk van het funderingsrisico van een woning en helpt potentiële kopers en taxateurs bij het beoordelen van de staat van een woning. Echter, sinds het label beschikbaar is, zijn er ook veel kritische reacties gekomen van woningeigenaren, ingenieurs en deskundigen. Deze artikelfocus op de werking van het funderingslabel, de kritiek die erop valt, en mogelijke oplossingen om het betrouwbaar te maken.

Wat is het funderingslabel?

Het funderingslabel is een informatietool die woningtaxateurs en kopers toegang biedt tot informatie over de fundering van een woning. Het label is op te vragen via een online portaal en geeft een risico-informatie op basis van historische bouwgegevens, de type fundering en de ondergrond. De labels kunnen variëren van A tot D, waarbij een label A aangeeft dat de fundering stabiel is en een label D dat er sprake is van een hoog risico op funderingsproblemen.

Het label is ontwikkeld door het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF), een initiatief waarbij meerdere partijen uit de bouwsector betrokken zijn. Het doel van het label is om een duidelijk beeld te geven van de funderingssituatie van een woning en zo de transparantie op de woningmarkt te vergroten. De data wordt in de meeste gevallen afgeleid van archiefonderzoek en openbaar beschikbare bouwgegevens.

Het testfaseverloop en de kritiek

De introductie van het funderingslabel vond plaats in een testfase. Na de uitzending van een documentaire over het funderingsprobleem in Nederland, stroomde de reactie van de bevolking in op het label. Volgens KCAF is het label al opgezocht door ongeveer 850.000 woningadressen, waarvan 2.000 reacties ingezonden zijn met een verzoek tot wijziging van het label, en 300 meldingen dat de fundering al hersteld is.

De kritiek op het funderingslabel valt op verschillende vlakken. Veel woningeigenaren merken dat het label niet klopt met de werkelijkheid. Zo meldt een woningeigenaar dat hij een label D heeft gekregen, terwijl zijn huis is gebouwd met een stenen fundering op zandgrond. Ook zijn er meldingen dat woningen op houten palen staan volgens het label, terwijl de eigenaren daar niets van weten. Andere woningeigenaren stellen vast dat hun fundering al hersteld is, maar ze toch een hoog risicolabel krijgen.

Deze situatie leidt tot onrust en onvertrouwen. Een aantal ingenieurs en civiele ingenieurs reageert ook negatief. Volgens hen is het label onnodig alarmerend en geeft het valse zekerheid. Ze wijzen erop dat funderingsproblemen vooral voorkomen in droge regio’s en niet in steden zoals Amsterdam of Rotterdam, waar veel houten paalfunderingen zijn. Ze stellen ook dat het risicolabel potentiële woningkopers kan ontmoedigen of dat het kan worden gebruikt om de verkoopprijs kunstmatig te drukken.

Waarom kan het funderingslabel onnauwkeurig zijn?

Er zijn meerdere redenen waarom het funderingslabel kan afwijken van de werkelijkheid. Ten eerste is het label in de testfase ontwikkeld, wat betekent dat het model nog niet volledig geslepen is. De data is afgeleid van historische bouwgegevens, die in sommige gevallen niet volledig of verouderd kunnen zijn. Daarnaast is er sprake van beperkte technische controle. Het label is geen vervanging voor een funderingsrapport, dat door een deskundige moet worden uitgevoerd.

Een andere reden is dat het label wordt gebruikt in combinatie met andere factoren, zoals de ondergrond en de bouwperiode. Deze informatie is vaak niet volledig beschikbaar en moet worden geschat op basis van archiefgegevens. Dit kan leiden tot onnauwkeurigheden, vooral in oude wijkgelegenheden of in gebieden met complexe ondergronden.

Wat zijn de gevolgen van een funderingslabel?

Het funderingslabel kan een impact hebben op de verkoop van een woning. Een hoog risicolabel kan ervoor zorgen dat kopers onzeker worden, wat de verkoopprijs kan verlagen. Daarnaast kan het label worden gebruikt door taxateurs en geldverstrekkers om de schulden van een koper te bepalen. Volgens een aantal ingenieurs is dit onverstandig, omdat het risico niet altijd accuraat is en het label potentiële kopers kan ontmoedigen.

Een ander gevolg is dat woningeigenaren die hun fundering al hebben laten herstellen, toch een hoog risicolabel kunnen krijgen. Dit leidt tot frustratie en onvertrouwen in de betrouwbaarheid van het label. Het kan ook leiden tot extra kosten, omdat woningeigenaren zich gedwongen voelen om extra onderzoek te laten doen of herstelmaatregelen te nemen, terwijl het risico misschien niet reëel is.

Wat zijn de oplossingen?

Om het funderingslabel betrouwbaarder te maken, zijn enkele maatregelen mogelijk. Ten eerste kan het model worden verfijnd door meer actuele bouwgegevens in te voeren en door de datacontrole te verbeteren. KCAF heeft aangegeven dat het model inmiddels verder wordt aangepast en verbeterd op basis van de reacties die binnenkomen.

Ten tweede kan het funderingslabel worden gebruikt als aanvullende informatie, in plaats van als definitieve bepaling van het funderingsrisico. Het label zou moeten worden gezien als een indicatie, en niet als een verplichte bepaling. Voor een nauwkeurig beeld van de funderingssituatie van een woning is het verstandig om een funderingsrapport op te vragen, dat door een deskundige is uitgevoerd.

Ten derde kan de betrokkenheid van woningeigenaren en ingenieurs worden vergroot. Het is belangrijk dat woningeigenaren hun funderingssituatie goed begrijpen en dat ze de mogelijkheid hebben om hun funderingslabel aan te vragen en eventueel aan te passen. Daarnaast kunnen ingenieurs en civiele ingenieurs worden betrokken bij de ontwikkeling en verbetering van het model, om ervoor te zorgen dat het technisch betrouwbaar is.

Wat zijn de voordelen van het funderingslabel?

Hoewel het funderingslabel nog in de testfase is en er veel kritiek op valt, heeft het ook voordelen. De grootste voordeel is transparantie. Het label geeft woningkopers en taxateurs een overzicht van de funderingssituatie van een woning, wat helpt bij het beoordelen van de staat van een woning. Dit kan leiden tot een eerlijke verkoop en minder risico's op verborgen schade.

Het label kan ook helpen bij het voorbereiden van bouwprojecten. Bijvoorbeeld bij de aanleg van een dakterras of garage is het belangrijk te weten welk type fundering het huis heeft. Dit helpt bij het bepalen van de bouwtoegang en eventuele voorwaarden. Daarnaast is het label nuttig bij het indienen van een bouwvergunning, waarbij vaak wordt gevraagd welk type fundering het huis heeft.

Conclusie

Het funderingslabel is bedoeld als een tool voor transparantie op de woningmarkt. Het geeft een indicatie van het funderingsrisico van een woning en helpt bij het beoordelen van de staat van een woning. Echter, de testfase heeft geleerd dat het label in sommige gevallen niet accuraat is en dat het onrust kan veroorzaken bij woningeigenaren. De kritiek van ingenieurs en woningeigenaren wijst op de noodzaak van verbeteringen aan het model, zodat het betrouwbaarder en nuttiger wordt.

Om het funderingslabel te verbeteren, is het belangrijk om meer actuele bouwgegevens in te voeren, de datacontrole te verbeteren en woningeigenaren en ingenieurs beter te betrekken. Het label zou moeten worden gezien als een aanvullende informatiebron, in plaats van als een definitieve bepaling van het funderingsrisico. Voor een nauwkeurig beeld van de funderingssituatie van een woning is het verstandig om een funderingsrapport op te vragen, dat door een deskundige is uitgevoerd.

Totdat het model verder is aangepast en verbeterd, kan het funderingslabel worden gebruikt als een eerste indicatie, maar het moet niet als de enige bepaling worden beschouwd. Het is aan de woningeigenaar om te beslissen of hij verder onderzoek wil laten doen of herstelmaatregelen wil nemen. Door transparantie, betrokkenheid en technische controle te combineren, kan het funderingslabel uiteindelijk een waardevolle tool worden op de woningmarkt.